نظام سازی کار اصلی پژوهش های حوزوی

حجت الاسلام نجف علی غلامی اراکی عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی تهران در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در بررسی مشکلات عرصه پژوهش گفت: در سال های اخیر کمیت پژوهش در حوزه های علمیه به مراتب رشد چشم گیری داشته است، یعنی وقتی مقایسه می شود بین دهه های قبل با الان ما شاهد رشد چشم گیری در عرصه پژوهش در میان حوزویان و مراکز حوزوی هستیم، اما در کنار این کمیت و پیشرفت کمی نگاه آسیب شناسانه به مساله پژوهش حائز اهمیت است.

مشخص شدن هدف، مقصد و تأثیر پژوهش ها در جامعه

حجت الاسلام غلامی عنوان کرد: باید تأثیر پژوهش هایی که در جامعه انجام می شود را مشاهده کرد و اهداف و مقاصدشان و اینکه در جامعه و رفتار انسان ها  چه تأثیری دارد مشخص شود.

وی افزود: مهم ترین مسأله این است که باید ببینیم آیا پژوهش هایی که در عرصه علوم انسانی و بویژه در بحث حوزه های علمیه مطرح است، توانسته مسائل و مشکلات موجود در جامعه را حل و فصل کند یا خیر.

عضو مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه اظهار داشت: با یک نگاه تحلیلی و آسیب شناسانه به این مساله مشخص می شود، قسمت پژوهش های علوم انسانی و اسلامی کارنامه خوبی با خود به ارمغان نیاورده است، چون می بینیم مشکلات زیادی در مسیر پژوهش ها قرار دارد.

پژوهش باید در خدمت مشکلات جامعه باشد

وی در ادامه به برخی از مشکلات موجود در جامعه مانند طلاق، اعتیاد، ناهنجاری های اجتماعی و دین زدگی جوان ها اشاره کرد و ابراز داشت: پژوهش هایی که انجام می شود نتوانسته تاثیر خاص خودش را در این مسائل نشان دهد؛ بنابراین خیلی مهم است که پژوهش در خدمت مشکلات جامعه باشد.

حجت الاسلام غلامی تصریح کرد: زمانی که پژوهش ها، کتاب، مقاله، همایش ها و مجموعه مقالات انجام شوند، ولی استفاده نشوند به جامعه خسارت می زند که در این صورت باید یک تحلیل عمیق و علاجی در این مساله صورت بگیرد.

وی در ادامه راهکارهایی درباره چگونگی کارکرد محصولات پژوهشی در جامعه پیشنهاد کرد و گفت: در مرحله نخست پژوهش ها باید مسأله محور باشد، یعنی هر پژوهش و تحقیقی مساله ای را در جامعه مشخص کند و  به آن بپردازد و برای آن راهکاری عملیاتی و اجرایی ارائه دهد.
 

عضو هیأت علمیه دانشگاه خوارزمی تهران افزود: مساله دوم این است که پژوهش ها باید در مسیر حل مشکلات جامعه باشد تا بتوانند گرهی را باز کند، این فرآیند باید همواره ارزیابی شود.

حجت الاسلام غلامی ادامه داد: متاسفانه امروزه بسیاری از پایان نامه های حوزه علوم انسانی حوزه علمیه و دانشگاه ها ثمره عملی ندارد، بنابراین باید پرسید این همه هزینه، وقت و انرژی که گذاشته می شود تاثیرش کجا مشخص می شود.

پژوهش های علوم انسانی، اسلامی و حوزوی به سمت نظام سازی پیش برود

وی عنوان کرد: ما در دهه چهارم  و حدود دهه پنجم انقلاب هستیم و این توقع وجود دارد که پژوهش های علوم انسانی، علوم اسلامی و حوزوی به سمت مساله نظام سازی در مسائل اجتماعی پیش برود؛ بنابراین ما باید بتوانیم برای حل مشکلات در مسائل مختلف یک نظام اسلامی، دینی، مذهبی و ملی ارائه دهیم.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: امام خمینی(ره) در آغاز انقلاب برای حل مشکلات کشور راه کارهای عملیاتی ارائه دادند مانند مساله کمیته امداد، بسیج، سپاه پاسداران و بنیاد مسکن اینها همه یک نوع نظام سازی بود که  ایشان انجام داد و ثمره های فراوانی را به همراه داشت، بنابراین برای حل این مساله پژوهشگران علوم اسلامی باید بتوانند در مساله نظام سازی در یک عرصه ورود و خروج داشته باشند.

حجت الاسلام غلامی جذابیت پژوهش ها را مساله بعدی دانست و اظهار داشت: اگر پژوهش هایی که در علوم اسلامی و انسانی انجام می شود جذابیت لازم را برای مخاطب نداشته باشد، مخاطب ما به سوی کتاب ها و آثار غیرپژوهشی کشیده می شود.

وی ادامه داد: امروزه در کشور ما بیشترین مخاطب را رمان ها دارند، این نشان می دهد که مخاطب به طرف کتابهای جذاب می رود و ما نتوانستیم مسائل علمی، دینی، مذهبی و اسلامی را به صورت جذاب ارائه کنیم تا مخاطبان جذب شوند و مشاهده می شود که آ‌مار انتشارات و تیتراژ کتاب های ما بسیار پایین است، بخاطر اینکه این جذابیت اتفاق نیفتاده است.

از جزیره ای عمل کردن در مسائل پژوهشی و تحقیقی باید عبور کرد

حجت الاسلام غلامی با اشاره به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب ابراز کرد: ایشان تاکید کردند باید هم اندیشی سراسری در مسائل پژوهشی رخ دهد و یک قرارگاه عملیاتی، فکری و اندیشه ای در حوزه عملیه تشکیل شود که این قرارگاه وظیفه اش فرماندهی مسائل پژوهش در حوزه باشد تا از جزیره ای عمل کردن و پراکندگی در مسائل پژوهشی و تحقیقی عبور کرد.

وی با اشاره به اینکه پراکندگی، کارهای موازی و تکراری و کارهایی که اثر عملی و عینی در جامعه ندارد به پژوهش ضربه می زند، گفت: برای رفع و علاج این مساله باید یک هماهنگی بین مسائل پژوهشی ایجاد شود تا ما شاهد به فعلیت رسیدن پژوهش ها باشیم و ثمره پژوهش های حوزوی، علوم اسلامی و انسانی را در جامعه، حل مشکلات ببینیم./875/ت301/س