مسؤولان با رفتار خود اطمینان مردم را خدشه دار نکنند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام رضا روح، مفسر قرآن کریم و استاد درس اخلاق حوزه علمیه شب گذشته در مسجد امام خمینی (ره) مشهد به ادامه شرح دعای مکارم الاخلاق پرداخت و ضمن قرائت فراز «وَ مِنْ عَدَاوَةِ الْأَدْنَیْنَ الْوَلَایَةَ» گفت: معنای این فراز آن است که امام سجاد (ع) می‌فرمایند: خداوندا دشمنی نزدیکان من را به دوستی تبدیل کن.

وی در توضیح این فراز گفت: افرادی ممکن است از نزدیکان شخص باشند؛ مانند فرزند و همسر که ما از آن‌ها دوستی انتظار داشته باشیم اما با ما دشمنی می‌کنند. امام دعا می‌فرمایند که دشمنی آن‌ها به دوستی تبدیل شود.

حجت‌الاسلام روح با بیان این‌که در دنیا، علت و معلول وجود دارد، تصریح کرد: در عالم برای هر چیزی و پدیده‌ای علت وجود دارد، عکس‌العمل‌ها تابع اعمالی است که روی داده‌اند. بنابراین نزدیکان ما در پی عواملی با ما به دشمنی می‌پردازند. بعضی از این عوامل به خود شخص باز می‌گردد. گاهی ما نسبت به نزدیکانمان کوتاهی‌هایی انجام داده‌ایم.

وی افزود: قوانینی در عالم وجود دارد اما این قوانین قدرت خداوند را محدود نمی‌کند. معجزه قوانین الهی را تغییر نمی‌دهد بلکه معجزه در قوانین الهی تسریع می‌کند. امام سجاد (ع) در این فراز از دعا نمی‌خواهند که به صورت معجزه کاری خداوند کند که دشمنی به دوستی تبدیل شود بلکه انسان باید گذشته خود را بازنگری کند تا اگر حقی از کسی ضایع کرده است در جبران آن بکوشد.

استاد درس اخلاق با اشاره به این‌که گاهی انسان به وظیفه خود عمل می‌کند اما از جانب نزدیکان دشمنی به وجود آمده است، گفت: در چنین مواردی انسان باید دعا کند و از خداوند بخواهد این مشکل را حل کند زیرا اگر خود شخص سبب این اختلاف شده بود باید در جبران آن می‌کوشید اما در جایی که از جانب نزدیکان دشمنی صورت گرفته است کاری از شخص برنمی‌آید.

وی یکی از مسائلی را که قرآن کریم به آن حساس و دقیق است، مسائل نزدیکان عنوان کرد و گفت: در آیات ۱۰۰و ۱۰۱سوره شعراء خداوند می‌فرماید: «فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِينَ(۱۰۰) وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ» گاهی یک فرد که از اقوام نیست، می‌تواند آنقدر به انسان نزدیک باشد که انسان از او کمک بگیرد.

حجت‌الاسلام روح افزود: در این آیه آمده است که جهنمیان می‌گویند هیچکس ما را شفاعت نمی‌کند حتی دوستانمان. این جایگاه و مقام دوستی و رفاقت را نشان می‌دهد. انسان دارای اقوام و فامیل‌هایی است که همان اقوام می‌توانند دوستان او نیز باشند.

این شارح دعای مکارم الاخلاق در توضیح انواع اقوام و ارحام گفت: انسان دو دسته اقوام دارد؛ دسته اول اقوامی هستند که انسان در انتخاب آن‌ها هیچ نقشی ندارد، مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر. دسته دوم اقوامی را شامل می‌شود که ما آگاهانه می‌توانیم آن‌ها را انتخاب کنیم در این مورد تأکید بسیاری کردند تا دقت فراوانی داشته باشیم.

وی در ادامه با اشاره به حدیثی از حضرت علی (ع) اظهار داشت: حضرت علی (ع) در ارتباط با دوستی می‌فرمایند؛ برای دوست خود نهایت دوستی را انجام دهید اما نهایت اطمینان را نداشته باشید. این حدیث شریف به خوبی به ما می‌آموزد که در ارتباط‌های دوستی خود باید حدود را رعایت کنیم و اطمینان بی‌جا به افراد نداشته باشیم.

حجت‌الاسلام روح با بیان این‌که اطمینان غلط، یکی از علت‌های شکست نهضت عاشورا شد،‌ گفت: در تاریخ آمده است که عبیدالله بن زیاد برای پیدا کردن مسلم‌بن عقیل (ع) به فردی پول می‌دهد تا آن فرد آنقدر در مسجد نماز بخواند که اطمینان مردم را به خود جلب کند، بعد از همین راه جایگاه مخفی شدن مسلم را به دست آورد.

وی برای آشنایی با راه‌های مستحکم کردن دوستی و یافتن دوست مناسب اظهار داشت: یکی از راه‌هایی که می‌توان دید دوستی از استحکام برخوردار است مسائل مالی است. می‌توان به دوست خود پول قرض داد یا پول از او قرض گرفت و دید چه واکنش‌هایی صورت می‌گیرد. راه دیگر این است که از او کاری بخواهیم که مطابق خواسته‌ و میلش نیست.

وی راه سوم کسب اطمینان را اینگونه بیان کرد: انسان ممکن است برای مدتی قدرت در اختیار داشته باشد اما آن را از دست بدهد، باید دید کدامیک از افراد همچنان با او همراهی خواهند کرد و کدامیک خود را کنار می‌کشند. همچنین می‌توان با دقت کردن در اوضاع و احوال دوستانِ دوست خود پی به روحیات و اخلاقیات دوست خویش برد.

حجت الاسلام روح در ادامه افزود: بعد از اینکه فردی را با شرایطی که ذکر شد به دوستی انتخاب کردیم دیگر نسبت به او حقی پیدا می‌کنیم. یکی از حقوق این است که دیگر کاری نکنم که او را آزار دهد. حق دیگر این است که نباید او را فریب داد، زیرا اطمینان سخت به دست می‌آید اما زود از بین می‌رود یکی از عوامل از بین رفتن اطمینان نیز فریب دادن است.

وی تصریح کرد: مسؤولان باید توجه داشته باشند که در سطح کشور نیز همین موضوع مطرح است. اگر خدایی ناکرده اطمینان مردم که با زحمات بسیار و خون شهدا به دست آمده است از بین برود ترمیمش بسیار مشکل است. رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمودند که بارها خدمت امام خمینی (ره) عرض کردم و ایشان نیز تأیید کردند که آبروی اکنون روحانیت مرهون زحمات هزار ساله علما است.

این استاد اخلاق در ادامه گفت: باید مراقب بود اطمینانی که با سختی به دست می‌آید می‌تواند به راحتی و به سرعت از بین برود و جبران آن و مجدد به آن حد از اطمینان رسیدن بسیار زمان می‌برد و گاهی دیگر اتفاق نخواهد افتاد./201/862/ب1