۲۹ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۸:۱۳
کد خبر: ۴۵۰۶۵۸
بررسی روش‌شناسی پیامبر در غدیر؛

انتخاب بهترین زمان و مکان و روش اطلاع‌رسانی برای معرفی جانشین/ اقدام جالب یک مستبصر برای دفاع از غدیر

پایان نزول وحی به معنای پایان ارتباط خدا با انسان­‌ها نیست بلکه با تبیین امامت در تداوم مسیر نبوت، امام به عنوان قرآن ناطق، همه امور جامعه از جمله امور معنوی و عبادی را در دست می­‌گیرد و اوست که مفسر اصلی و همه جانبه قرآن می­‌شود.
غدیر

هر فردی که یک مکتب علمی یا سیاسی یا فرهنگی-اجتماعی را ایجاد می­‌کند، به عنوان موسس و پایه­‌گذار ان مکتب، نسبت به دوام و بقای آن از هر فرد دیگری حساس­‌تر و علاقمندتر است و بیش از هر کس دیگری نسبت به آینده مکتب و جنبش خود توجه می­‌کند. در این بین پیامبران الهی که بزرگ­‌ترین مکاتب بشری را پایه­‌گذاری کردند بیش از دیگر مکاتب مدنظر هستند؛ چراکه آنها با اهدافی الهی و متعالی در فکر ساختن جامعه بشری و کمال انسان بودند و اهداف آنها در امور دنیوی، حکومتی و دست­یابی به قدرت نبود.

در این بین عملکرد پیامبر اسلام بیش از پیامبران دیگر اهمیت دارد؛ زیرا او پیامبر خاتم است و قرآن آخرین وحیی است که از طرف خدا نازل می­‌شود. البته پایان نزول وحی به معنای پایان ارتباط خدا با انسان­‌ها نیست بلکه با تبیین امامت در تداوم مسیر نبوت، امام به عنوان قرآن ناطق، همه امور جامعه از جمله امور معنوی و عبادی را در دست می­‌گیرد و اوست که مفسر اصلی و همه جانبه قرآن می­‌شود. بنابراین پایان نبوت به معنای پایان نزول وحی است و الا جریان تبیین و تفسیر وحی الهی همواره توسط نماینده الهی، امام معصوم، در جریان است و ادامه دارد.

سختی‌های تعیین جانشین برای پیامبر

پیامبر برای معرفی نماینده الهی خود که راه نبوت را بعد از او در مسیر امامت ادامه دهد، دشواری­‌های زیادی داشت؛ چراکه جریان نفاق در کنار جریان یهود قصد داشت مانع از تداوم کامل دین اسلام شود. در آن دوره تحریف­‌گری­‌ها بسیار زیاد بود و پیامبر برای ارتقای فرهنگ عمومی مردم کار بسیار دشواری داشت. فراموش نکنیم که شبه جزیره به هیچ عنوان سرزمینی فرهنگی و تمدنی نبود. آمار باسوادان در آن بسیار کم بود، نظام اجتماعی در آن بسیار پایین بود، صحرانشینان بی­‌قاعده نظام شهرنشینی ضعیفی داشتند، نظام سیاسی در مورد حکومت و سلسله مراتب قدرت در آنها در بهترین شکل آن در نظام قبیله­‌ای بود. به دلیل همین مسائل است که بنی­‌امیه و بنی­‌عباس بیش از آنکه بر نیروها و مشاوران عرب تکیه کنند، بر کارگزاران رومی و ایرانی تکیه داشتند.

پیامبر تا به حال در مورد ارتقای اخلاقی این مردم بسیار تلاش کرده بود ولی حالا او کار بسیار سختی داشت؛ باید فرهنگ سیاسی و اجتماعی مردم را در بستری دینی ارتقا می­‌داد و به جنگ تمام عیار با ذهنیت­‌های نظام قبیله­‌ای آنها در این موارد می­‌رفت.

رسول الله این دغدغه­‌ها را داشت که خداوند بر او وحی فرو فرستاد که بیمناک نباش و رسالتت را با معرفی جانشین الهی تکمیل کن؛ زیرا در غیر این صورت دشمنان منافقت که اکنون همگی در لباس اسلام درآمده­‌اند با کمک دشمنان پنهان بیرونی(یهودیان شکست­‌خورده بیرون­‌ رانده شده که انگیزه­‌های بسیار زیادی برای انتقام دارند) اسلام را از بین خواهند برد؛ چه از نظر ظاهر و باطن و چه فقط از نظر باطن ولی با حفظ ظاهر.(تحریف محتوایی)

راه‌های مقابله پیامبر با دشمنان خلافت

پیامبر برای این منظور و مقابله با بازتاب­‌های منفی احتمالی راه­‌های مختلفی برای تکمیل رسالتش با معرفی جانشین الهی خود داشت.

ایشان می­‌توانست سران قبائل را جمع کند و برای آنها در این مورد سخن بگوید یا برای آنها نامه بنویسد و یا اینکه نماینده­‌ای برای آنها بفرستند تا پیغام رسول الله را به آنها ابلاغ کند؛ ولی همه این روش­‌ها در مظان تحریف­‌گری و عدم پذیرش بود. گذشته از این، جانشین پیامبر و تبعیت از او مربوط به عموم جامعه است و مردم هستند که با مقبولیت عمومی، مشروعیت الهی را در عرصه جامعه عملی می­‌کنند. پیامبر می­‌خواستند در حضور عوام و خواص این معرفی را انجام دهند تا همه در حضور پیامبر نظرشان را اعلام کنند و پیامبر عکس العمل آنها را بدون هیچ واسطه و شائبه­‌ای شاهد باشد.

بنابراین  این سخن درست نیست که پیامبر به خوبی پیام غدیر را برای مردم بازگو نکرد و نتوانست در زمان و مکان مناسبی پیام را به مردم بازگو کند تا آنها به آن عمل کنند. چرا که پیامبر بهترین زمان و مکان را برای بیان پیام غدیر برگزید و پیشرفته­‌ترین اصول اطلاع­‌رسانی و تبلیغات را به کار بست.

بخشی از اصول پیامبر در اطلاع­‌رسانی غدیر

زمان: ایام حج که بعدا حجة الوداع نام یافت، بهترین فرصت بود؛ زیرا بیشترین حضور مردم از سراسر شبه جزیره را در بر داشت. هیچ زمان دیگری جمع کردن جمعیتی بیش از صد هزار نفر در یک جا به این آسانی فراهم نمی­‌شد. در این اجتماع همه مردم خودشان از زبان رسول الله شنیدند که ایشان چه کسی را برای پس از خود نصب می­‌کند.

مکان: غدیر خم مکانی جدا شدن حاجیان از جهات مختلف است. بنابراین بهترین مکان برای جمع حداکثری جمعیت است. در این مکان می­‌توان طوایف مختلف را گردآورد قبل از اینکه از هم جدا شوند. مسلمانان بیش از یک ماه بود که با پیامبر بودند ولی ایشان مکه را برای این کار انتخاب نکرد و یا حتی مکان­‌هایی مثل منا یا عرفات را. طبعا در ذهن مسلمانان این سوال ایجاد می­‌شد که ما بیش از یک ماه است که با پیامبر هستیم و ایشان چیزی به ما نگفتند؛ حالا چه چیز مهمی پیش آمده که پیامبر ما را در این سرزمین متوقف کرده است؟!

روش: پیامبر برای ارسال پیام غدیر از روش حضوری و چهره به چهره استفاده کرد نه ارسال نماینده یا نامه(مکتوب)؛ زیرا به این ترتیب امکان هر گونه تحریف از سخنان خود را به حداقل رساند. ایشان جمعیت مسلمانان را برای دریافت پیام غدیر به خوبی آماده کرد. ایشان فرمود به کسانی که جلوتر رفته­ اند بگویید بازگردند و به کسانی که عقب مانده­‌اند بگویید زودتر بیایند. مسلمانان سه روز در غدیر خم اردو زدند. در این مدت همواره در ذهن آنها این سوال مهم قرار داشت که پیامبر برای چه منظور مهمی ما را اینجا نگه داشته است؛ در حالی که بعد از ایام حج، حاجیان برای بازگشت به موطن خود بسیار عجول هستند.

 به این ترتیب اجتماع فراوانی از مسلمانان شکل گرفت در حالی که همه آماده بودند تا سخنان پیامبر را بشنوند. شنیدن سخنان بدون واسطه از پیامبر، تاثیر و قدرت پخش آن را زیاد می­‌کرد؛ مانند اینکه پیامبر بیش از صد هزار پیام­‌رسان به سراسر شبه جزیره ارسال کند.

بنابراین روش و برنامه پیامبر برای تبیین پیام غدیر بسیار هوشمندانه و عالی طراحی شده بود.

جریان نفاق مانعی بر مسیر غدیر

اما متاسفانه تاریخ شاهد غلبه شیطنت جریان نفاق بر جریان حق است که با عوام­‌فریبی و سوء استفاده از عدم فهم و دانش و تجربه سیاسی اجتماعی عوام، در تاریخ انحراف ایجاد می‌کند.

راه یافتن به این تقلب بزرگ تاریخی از این معبر ممکن است که در منطق می­‌گویند آخرین حربه برای پوشاندن حق در آنجا که حق روشن و آشکار است و نمی­‌توان آن را انکار کرد، این است که ملازمه را نفی کنی نه طرفین ملازمه را؛ یعنی وقتی نمی­‌توان غدیر را نفی کرد و وقتی نمی­‌توان مقام و منزلت علی را پوشاند، بگویید غدیر در مورد ولایت به معنای سرپرستی نبوده است بلکه غدیر برای ولایت به معنای محبت و دوستی است!

چندی پیش در خدمت یکی از مستبصرین بودم. خاطره‌­ای برایم نقل کرد و گفت:

روزی یکی از اقوامم از اهل سنت نزد من آمد و پس از چند روز به شهرش بازگشت. در میان راه با او تماس گرفتم و گفتم کار بسیار مهمی با شما دارم. اگر می­‌شود برگرد. گفت عجله دارم اگر امکان دارد تلفنی حرف مهمت را بگو. گفتم نمی­‌شود باید حضوری بیایی. با زحمت و سختی از میان راه برگشت. وقتی آمد به او گفتم شما را بسیار دوست دارم. ایشان با تعجب و ناراحتی گفت این همه راه با این همه زحمت من را برگرداندی که این حرف را به من بزنی؟! در حالی که چند روز در منزل شما بودم و شما می­‌توانستید در آن مدت این حرف را به من بزنید. به او گفتم چطور می­‌پذیرید رسول الله در حجة الوداع این همه مسلمان را با آن همه سختی در یک جا جمع کرد که فقط به آنها بگوید علی را دوست داشته باشید؟!!

975/702/ر

محسن محمدی
ارسال نظرات