تحول در متون حوزه نیازمند تشکیل کارگروه تخصصی

آیت الله سید هاشم بطحایی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به تبیین روند تغییر در متون حوزه علمیه پرداخت و گفت: روشی سنتی در حوزه های علمیه از قدیم وجود داشت که از جامع المقدمات شروع می شد و پس از سیوطی و مغنی، در مقطعی از باب اصول وارد معالم می شدند و نهایتا به صرف و کفایه ختم می شد.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: از نظر فقهی لمعتین و بعد مکاسب را می خواندند که اینها کتاب های سطح عالی حوزه علمیه بود و بعد از فراغ از این کتاب های درسی، به سوی درس خارج می رفتند و به استنباط و استخراج از کتاب های اصولی و فقهی می پرداختند.

وی اظهار داشت: برای تحول متون حوزه علمیه می توان به حذف مطالب تکراری پرداخت؛ اگر بخواهیم از این حیطه خارج شده و وارد خط جدیدی شویم، سبب عقب ماندگی و سردرگمی این متون می شویم؛ اگر ما می خواهیم طرحی را اجرا کنیم ابتدا باید ببینیم که این طرح در مرحله اجرا پاسخ می دهد یا خیر و اگر نتیجه مثبت داد، آن را تثبیت کنیم.

آیت الله بطحایی ابراز داشت: علمای گذشته راه و روشی داشتند که آنها را به اجتهاد می رساند و این قدرت را به آنها می داد که در مسائل فقهی و فلسفی بتوانند استنباط کنند؛ دلیل مقبولیت روش سنتی گذشته این است که درباره علما و گذشتگان، جواب داده است. گذشتگان ما با آن روش و متون قدیمی توانستند به این مقام برسند.

وی اظهار داشت: حالا اگر قرار است تحولی ایجاد شود، با حلوا حلوا کردن دهان شیرین نمی شود و برای این تحول باید گروهی از متخصصین و فحول فقه و اصول بنشینند و مکررات موجود را حذف کنند؛ اگر کتاب ها و درس های مربوط به ادبیات به خوبی خوانده شود، دیگر نیازی به خواندن کتاب های سیوطی و مغنی نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: تحول در متون باید به این گونه باشد که یک طلبه در زمان کم، حداکثر پیشرفت برایش حاصل شود؛ این که عده ای دور هم بنشینند و بخواهند متون حوزه را متحول کنند، سبب عقب ماندگی در متون درسی حوزه علمیه می شود؛ با این اوصاف، تحول متون کار درستی است، چرا که اوضاع امروز به گونه ای است که طلبه باید پاسخگوی شبهات و مسائل نسل جدید باشد.

وی با اشاره به یکی از کتاب های درسی حوزه علمیه گفت: به عنوان مثال به جای کتاب فقهی شرایع، باید تهذیب الشرایع تدوین شود و این کار یک کارشناس قوی فقهی نیاز دارد؛ در عین حال طول و عرض دادن کتابی مثل کفایه کاری بیهوده و تلف کردن وقت است.

آیت الله بطحایی خاطرنشان کرد: در گذشته یک روحانی با استفاده از یکسری احادیث و روایات می توانست مخاطبان خود را قانع سازد، چرا که جامعه حالتی ایستا داشت؛ اما امروزه جامعه پویا است و دیگر فقط چند آیه و روایت کافی نیست بلکه باید به تفسیر آیات هم توجه ویژه کرد.

وی در ادامه اظهار داشت: استعمار در گذشته دیواری دور حوزه علمیه کشیده بود و نمی گذاشت که طلاب به مسائل روز توجه و رسیدگی کنند؛ خوشبختانه امروز فضای بازی پیش روی حوزه علمیه است و مبلغان دین مبین اسلام قصد دارند که جامعه اروپا و آمریکا را نیز به این دین مبین دعوت کنند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: تقویت متون درسی ادبیات، فقه، اصول و فلسفه با چاشنی علم بیان و منطق می تواند نتیجه خوبی به ثمر در زمینه تحول متون درسی حوزه علمیه به ثمر بنشاند.

وی در پایان گفت: تفسیر آیات نورانی قرآن کریم از اهمیت بالایی برخوردار است و طلاب معزز حوزه علمیه باید به شکل ویژه به آیه مبارکه «و أعدّو لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل» توجه داشته باشند و در همه عرصه ها وارد شوند و بتوانند از دین مبین اسلام و حوزه های علمیه دفاع کنند./840/ت301/ب1