تبیین اسباب باز شدن درب بهشت و جهنم به سوی انسان در روایات

حجت الاسلام والمسلمین مهدی زمانی، استاد درس خارج و سطح عالی حوزه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، پیرامون شرح دعای روز بیستم ماه مبارک رمضان با قرائت« اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ الجِنانِ واغْلِقْ عَنّی فیهِ أبوابَ النّیرانِ وَوَفّقْنی فیهِ لِتِلاوَةِ القرآنِ یا مُنَزّلِ السّكینةِ فی قُلوبِ المؤمِنین» بیان داشت: خدایا بگشا برایم در آن درهاى بهشت و ببند برایم درهاى آتش دوزخ را و توفیقم ده در آن براى تلاوت قرآن اى نازل‌كننده آرامش در دلهاى مؤمنان.

اسباب بازشدن درب های بهشت و جهنم

حجت الاسلام والمسلمین زمانی بیان داشت: دراین دعا سه خواسته وجود دارد که ابتدا می گوئیم خدایا! دراین روز دربهای بهشت را بسویم بگشا! باز شدن دربهای بهشت به معنای توفیق انجام کارهایی است که رضایت الهی را درپی دارد چرا که هریک ازآنها دربی بسوی بهشت است.

وی افزود: درحدیثی آمده «أَمَّا أَبْوَابُ الْجَنَّةِ فَعَلَى أَوَّلِ بَابٍ مِنْهَا مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ حِيلَةٌ وَ حِيلَةُ الْعَيْشِ أَرْبَعُ خِصَالٍ الْقَنَاعَةُ وَ بَذْلُ الْحَقِّ وَ تَرْكُ الْحِقْدِ وَ مُجَالَسَةُ أَهْلِ الْخَيْرِ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّانِي مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ حِيلَةٌ وَ حِيلَةُ السُّرُورِ فِي الْآخِرَةِ أَرْبَعُ خِصَالٍ مَسْحُ رُءُوسِ الْيَتَامَى وَ التَّعَطُّفُ عَلَى الْأَرَامِلِ وَ السَّعْيُ فِي حَوَائِجِ الْمُؤْمِنِينَ وَ التَّفَقُّدُ لِلْفُقَرَاءِ وَ الْمَسَاكِينِ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّالِثِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ حِيلَةٌ وَ حِيلَةُ الصِّحَّةِ فِي الدُّنْيَا أَرْبَعُ خِصَالٍ قِلَّةُ الْكَلَامِ وَ قِلَّةُ الْمَنَامِ وَ قِلَّةُ الْمَشْيِ وَ قِلَّةُ الطَّعَامِ وَ عَلَى الْبَابِ الرَّابِعِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ جَارَهُ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ وَالِدَيْهِ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ يَسْكُتُ وَ عَلَى الْبَابِ الْخَامِسِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يُظْلَمَ فَلَا يَظْلِمْ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يُشْتَمَ فَلَا يَشْتِمْ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يُذَلَّ فَلَا يُذِلَّ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ يَسْتَمْسِكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ فَلْيَقُلْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ وَ عَلَى الْبَابِ السَّادِسِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ مَنْ أَرَادَ أَنْ يَكُونَ قَبْرُهُ وَسِيعاً فَسِيحاً فَلْيَبْنِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا تَأْكُلَهُ الدِّيدَانُ تَحْتَ الْأَرْضِ فَلْيَسْكُنِ الْمَسَاجِدَ  وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ طَرِيّاً مُطِرّاً لَا يَبْلَى فَلْيَكْنُسِ الْمَسَاجِدَ  وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَرَى مَوْضِعَهُ فِي الْجَنَّةِ فَلْيَكْسُ الْمَسَاجِدَ بِالْبُسُطِ  وَ عَلَى الْبَابِ السَّابِعِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ بَيَاضُ الْقَلْبِ فِي أَرْبَعِ خِصَالٍ عِيَادَةِ الْمَرِيضِ وَ اتِّبَاعِ الْجَنَائِزِ وَ شِرَاءِ الْأَكْفَانِ وَ رَدِّ الْقَرْضِ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّامِنِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ مَنْ أَرَادَ الدُّخُولَ مِنْ هَذِهِ الْأَبْوَابِ فَلْيَتَمَسَّكْ بِأَرْبَعِ خِصَالٍ‏  السَّخَاءِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ وَ الصَّدَقَةِ وَ الْكَفِّ عَنْ أَذَى عِبَادِ اللَّهِ تَعَالی» (بحارالانوار/ج8/ص144)

وی ادامه داد: خلاصهَ این روایت کامل که بیان شد آنست که اعمالی که دربهای بهشت را به روی انسان می گشاید سی و دو عمل است1- قناعت 2- حق گویی 3- ترک حسد 4- همنشینی باخوبان 5- یتیم نوازی 6- رسیدگی به بیوه زنان 7- کمک به مؤمنین 8- کمک به نیازمندان 9- کم گویی 10- کم خوابی 11- کم راه رفتن 12- کم خوری 13- مهمان نوازی 14- رعایت همسایگان 15- نیکی به والدین 16- نیک سخن گفتن 17- ظلم نکردن 18- ناسزا نگفتن 19- خوارننمودن 20- شهادت به توحید و رسالت و ولایت 21- مسجدساختن 22- زیادماندن درمسجد 23- جاروب نمودن مسجد 24- فرش نمودن مسجد 25- عیادت مریضان 26- تشییع جنازه 27- خریدن کفن 28- بازپرداخت به موقع قرض 29- سخاوت 30- خوش اخلاقی 31- صدقه دادن 32- آزارننمودن دیگران.

استاد درس خارج حوزه علمیه در بیان درخواست دوم دعا گفت: می گوئیم خدایا دراین روز دربهای دوزخ را برویم ببند! دربرابر دربهای بهشت که رضوان الهی است دربهای جهنّم است که غضب اوست.

وی افزود: همانند دربهای بهشت در احادیث اسباب باز شدن درب های جهنم به روی انسان هم بیان شده است 1- امید نداشتن به خدا 2- ترس از غیر خدا 3- بی توجّهی به نیازمندان 4- دروغ گویی 5- بخل 6- ظلم 7- اهانت به دین 8- اهانت به اهل بیت 9- کمک به ظالمین 10- هواپرستی 11- زیادسخن گفتن 12- کسالت ازعبادت 13- روزه خواری 14- صدقه ندادن 15- غفلت ازخود.(بحارالانوار ج 8/ص145)

ویژگی تلاوت مطلوب

استاد سطح عالی حوزه بیان داشت: پروردگارا! دراین روز مرا توفیق تلاوت قرآن عطا فرما! تلاوت کلام وحی در ماه نزول آن آثار دو چندان دارد و از بهترین عبادات است. البتّه باید توجّه داشت که تلاوتی مطلوب است که دو ویژگی داشته باشد الف: همراه با تدبّر باشد. ب:همراه با عمل باشد تا سازنده باشد و درغیر این صورت چه بسا خوانندهَ قرآن ازخود قرآن مطرود گردد.

وی افزود: در روایت است که چه بسیار تلاوت کنندگانی که قرآن آنها را نفرین می کند.(جامع الاخبار/ص48) بنابراین در پایان می گوئیم ای خدایی که آرامش را بر دلهای مؤمنین فرومی فرستی! ما را به سوی درهای بهشت رهنمون باش!آمین./933/302/ب3