ظرفيت دموكراسي امريكايي براي پوپوليسم ترامپ
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، «شگفتآور است! اين سالن پر از خبرنگاران، آدمهاي سرشناس و دوربينهاي تلويزيوني است و ترامپ نميآيد. اين مهماني شام به نظر دونالد بيكلاس بوده؟ حالا دارد چه كار ميكند؟ در خانه نشسته و استيك ترامپ ميخورد و توئيتهاي توهينآميز درباره آنگلا مركل (صدراعظم آلمان) ميفرستد؟» اين جملات شوخيهايي بود كه باراك اوباما، رئيس جمهور امريكا، در مورد دونالد ترامپ در آخرين ميهماني سالانه كاخ سفيد براي خبرنگاران گفت. هر چند كه اوباما قصد شوخي داشت اما كمتر كسي است كه از قصد جدي او براي گفتن نيش و كنايه به ترامپ بيخبر باشد، به خصوص اينكه ترامپ چند گام ديگر براي كنار زدن رقباي همحزبياش ندارد تا آنكه به عنوان نماينده جمهوريخواهان وارد كارزار انتخابات رياست جمهوري بشود. او توانسته 740 رأي از 1237 رأي لازم درونحزبي را به دست بياورد و حالا چشم به ايالتهاي اينديانا و كاليفرنيا دارد كه نظرسنجيها به اتفاق نشان از فاصله قابل توجه او با رقبايش دارند.
اين مقدار رأي و فاصله با رقبا باعث شده كه ترامپ خود را نماينده نهايي جمهوريخواهان براي رقابت با نماينده دموكراتها بداند و به همين جهت است كه به هواداران خود توصيه ميكند ديگر به فكر رقباي همحزبياش نباشند بلكه به فكر دموكراتها و به خصوص هيلاري كلينتون باشند و به آنها ميگويد: «لطفاً بياييد روي هيلاري تمركز كنيم». اين موقعيت در حالي براي ترامپ به دست آمده كه بزرگان حزب تمايلي به نمايندگي او از سوي حزب ندارند و او هم متوجه اين موضوع شده كه آنها را به فريبكاري و كارشكني در مورد خود متهم ميكند و ميگويد كه اين حزب(جمهوريخواه) فريبكار است و بزرگان هر كسي را بخواهند برميدارند و با ديگري تعويضش ميكنند. در واقع، حملات و انتقادهاي تند عليه او و مواضع و سخنان افراطياش تا اينجاي كار نتيجه عكس داده و هر چه كه عليه او گفته شده بيشتر باعث جلب نظر رأيدهندگان امريكايي به او شده است.
موضوعاتي مثل ساختن ديواري به طول 2هزار مايل در مرز امريكا و مكزيك با هزينهاي بالغ بر 20 ميليارد دلار، وضع تعرفه 45 درصدي به كالاهاي چيني، اخراج 11 ميليون مهاجر غيرقانوني در امريكا و لغو مالياتها از نظر هر كارشناسي قابل اجرا نيستند و به دور از واقعيت هستند اما ترامپ با تبليغ اين موضوعات است كه توانسته اكثر انتخابات درونحزبي جمهوريخواهان را به سود خود تمام كند. اين وضعيت فقط بروز يك شگفتي در اين دوره از انتخابات رياست جمهوري امريكا نيست بلكه بايد گفت كه ترامپ تمام قواعد بازي سياست را به هم زده و حضور او در عرصه سياسي امريكا بيشتر به شوخياي ميماند كه با دموكراسي ادعايي اين كشور ميشود. به همين جهت است كه ريچارد ريوس از انديشكده بروكينگز بزرگترين بازنده اين دوره از انتخابات رياست جمهوري امريكا را سياست و سياستمداري در اين كشور ميداند و در اين مورد مينويسد: «سياست پيش از اين اهميت قابل توجهي داشت.
طرحها و برنامههايي كه پيش از اين نامزدها ارائه ميدادند واجد ساختاري مستحكم بود اما به نظر ميرسد كه در زمان فعلي، ارتباطي ميان نسخه سياسي كه نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري امريكا براي چالشهاي پيش رو ميپيچند و حمايت سياسي كه از آنها صورت ميگيرد وجود ندارد.
ترامپ نمونه بارز شخصي است كه بدون برخورداري از برنامهاي مدون و جامع توانسته اقبال عمومي را كسب كند.» ريوس همراه بسياري از ديگر تحليلگران ميشود كه اقبال عمومي به ترامپ را ناشي از رفتار و گفتار عوامزده يا پوپوليستي او ميدانند و براي مقاله خود عنوان «پوپوليسم، بزرگترين برنده انتخابات 2016 امريكا»، را انتخاب ميكند اما او هم مثل ديگران به اين مسئله نميپردازد كه ترامپ چگونه توانسته در نظام سياسي امريكا اين حد از اقبال عمومي را به دست بياورد. براي پاسخ به اين مسئله بايد به سراغ چالشها و ضعفهاي اين نظام و دموكراسي ادعايي آن رفت كه البته امثال ريوس از آن چشم ميپوشند اما واقعيت اين است كه دموكراسي امريكايي ظرفيت اقبال عمومي براي كسي مثل ترامپ را دارد كه ميتواند با هياهو و تبليغ شعارهاي غيرممكن نظر عمومي را به دست بياورد. جورج بوش قبل از اين توانست با استفاده از همين ظرفيت هشت سال رياست جمهوري امريكا را به دست بياورد و جهاني را به خاك و خون بكشد و حالا هم نوبت به ترامپ رسيده تا نسخهاي ديگر از اين ظرفيت را رو كند. اين ظرفيت از دموكراسي امريكا با دادن فرصت به كساني مثل بوش يا ترامپ نشان ميدهد كه عوامزدگي تا چه حد ميتواند دموكراسي اين كشور را به شوخي بگيرد تا آنكه عقل و منطق سياسي بازيچه دست پوپوليسم بشود./998/102/ب3
منبع : روزنامه جوان