اقدام و عمل انقلابی، مقدمه‌ای بر ساخت تمدن نوین اسلامی است/ انقلابی، یک موحد کامل است نه موحد گوشه‌‌گیر
به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، روحانی انقلابی و روحانی غیرانقلابی؛ شاخصی برای بصیرت فراگیر در جوامع اسلامی که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی تعیین مشی شده است. موضوعی که برای تطبیق و نیل سریع فعالیت‌های حوزوی، محافل علمی حوزه‌های علمیه و دانشمندان حوزه‌ها را به سوی خود مشغول کرده است. باید در نظر داشت که مردم دین‌دار بیشترین گراهای فقهی و اجتماعی فعالیت‌های روزمره خود را از سوی مبلغان روحانی در محافل دینی دریافت می‌کنند. منابر و مساجد از اولین لحظه‌های ظهور نهضت جمهوری اسلامی ایران سنگرهای امن اجتماعی بوده‌اند؛ تا آنجا که بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران مساجد را پایگاه‌های اصیل اجتماعی در نظام اسلامی می‌داند.
نظرسنجی‌های مراکز رصد فضای کنش‌های اجتماعی نشان از آن است که مردم نیز پس از تعیین مشی رهبر معظم انقلاب، به دنبال کشف شاخص‌های طلبه انقلابی و طلبه غیرانقلابی هستند؛ چرا که این موضوع را عجین با آینده خود می‌دانند. باید توجه داشت منابر رسانه‌هایی هستند که مهم‌ترین چالش‌های نظام اسلامی با نظام سلطه را برای عموم مردم تبیین می‌کنند و مردم بر اساس تبیین رهبر معظم انقلاب از محتوای این منابر و شاخص‌های طلبه انقلابی دریافته‌اند که آینده خود را چگونه می‌توانند با سرعت بیشتری با صبح ظهور گره بزنند.
حجت‌الاسلام محمد عالم زاده نوری، پژوهشگر برجسته حوزه علمیه قم یکی از متفکران و محققان حوزوی است که در مشی طلبگی خود به تبیین شاخص‌های یک طلبه موفق پرداخته است. کتاب‌های «لباس روحانیت چراها و بایدها»، «نقطه اوج»، «راه و رسم طلبگی» و «تحول منش» و چندین اثر فاخر دیگر در کارنامه ایشان در بین اندیشوارن حوزوی به ثبت رسیده است.
این استاد و پژوهشگر برجسته حوزه علمیه قم در نشست تخصصی تبیین طلبه انقلابی و غیر انقلابی که در محل سالن اجتماعات مدرسه حضرت آیت‌الله بهجت(ره) برگزار شد، به تبیین ابعاد انسان انقلابی و غیرانقلابی پرداخت و گفت: مقام معظم رهبری در تبیین موضوع روحانی انقلابی و روحانی غیرانقلابی به آیه 52 سوره آل‌عمران اشاره فرمودند و این آیه را یکی از شاخص‌های مهم برای درک صحیح آن عنوان داشتند.
وی ادامه داد: آیه مبارکه 52 سوره آل‌عمران می‌فرماید: «فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللّهِ آمَنَّا بِاللّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ؛ پس چون عيسى از آنان احساس كفر نمود، دانست كه همه ايمان نخواهند آورد، [به منظور تعيين مركزى براى دين و تحكيم استوانهها و حافظان اصيل آن گفت:] ياران من در حركت به سوى خدا کیان‌اند؟ حواريون ياران خاص سفيدپوش و روشندل او گفتند: ما ياران خداييم به خدا ايمان آورديم و گواهى ده كه ما تسليمشدگانيم.»
مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، نصرت دین خدا را نصرت خدا توصیف و تصریح کرد: حضرت عیسی حرکت اجتماعی خود را با حواریون آغاز کرد. باید توجه داشت انتظار امام عصر(عج) حقیقت همین مصداق است؛ بر همین اساس حضرت ولی‌عصر(عج) در طول چندین قرن انتظار به دنبال انسان‌های بزرگ و انقلابی برای احیای امر الهی هستند.
اقدام، حرکت، تلاش، مجاهدت و احیاء امر الهی مهم‌ترین شاخص‌های یک روحانی انقلابی است.
وی افزود: در تفسیر معارف ظهور که از معصومان(ع) به دست ما رسیده است، باید توجه داشت که انقلابی زیستن محور اصلی این تفاسیر باید باشد. هیچ سندی را در منابع دینی نمی‌توان پیدا کرد که با معجزه ظهور به حقیقت خود نزدیک شود. در مقابل، تمام اسناد معتبر دینی بر این مدار به دست ما رسیده است و این اسناد نشان‌دهنده این حقیقت بوده که با اقدام، حرکت، تلاش، مجاهدت و نصرت دین خدا به این حقیقت شیرین خود نزدیک خواهد شد.
حجت‌الاسلام عالم زاده نوری با اشاره به اینکه برای تبیین انقلابی بودن در تمام شئون اجتماعی باید طلبه را یک عنصر مسؤول دانست، ابراز کرد: یک طلبه حقیقی مسؤولیت بزرگی نسبت به دین دارد و باید برای اقامه دین باید تلاش کند. یک روحانی انقلابی بر این حقیقت آگاه است که اگر تلاشی برای اقامه دین و احیای امر الهی بر روی زمین صورت نگیرد. خداوند متعال با هیچ ملتی و قومی عهدی ندارد و هیچ تضمینی برای استواری دین خدا وجود ندارد.
وی با اشاره به اهمیت جایگاه انسان در اقامه امر الهی بر اساس مستندات دینی اشاره کرد و ادامه داد: خداوند متعال طرحی را برای این موضوع _ استواری دین خدا و اقامه امر الهی در زمین به دست انسان _ در قرآن کریم مشی صریحی مطرح می‌کند و در سوره مبارکه مائده آیه ۵۴ می‌فرماید «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا مَن يَرتَدَّ مِنكُم عَن دينِهِ فَسَوفَ يَأتِي اللَّهُ بِقَومٍ يُحِبُّهُم وَيُحِبّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى المُؤمِنينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الكافِرينَ يُجاهِدونَ في سَبيلِ اللَّهِ وَلا يَخافونَ لَومَةَ لائِمٍ ذلِكَ فَضلُ اللَّهِ يُؤتيهِ مَن يَشاءُ وَاللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید هر کس از شما از آیین خود بازگردد به خدا زیانی نمی‌رساند؛ خداوند جمعیتی را می‌آورد که آن‌ها را دوست دارد و آنان نیز او را دوست دارند در برابر مؤمنان متواضع و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند؛ آن‌ها در راه خدا جهاد می‌کنند و از سرزنش هیچ ملامتگری هراسی ندارند. این فضل خداست که به هر کس بخواهد و شایسته ببیند می‌دهد؛ و فضل خدا وسیع و خداوند داناست.»
قرآن اقامه امر الهی را فقط به دست ذات انسان‌های انقلابی ممکن دانسته است.
نویسنده کتاب «به کجا و چگونه» با اشاره به تفسیر رهنمود قرآن کریم در سوره مبارکه مائده آیه ۵۴ خاطرنشان کرد: اگر همه ما از دین خدا برگردیم و دست از حمایت دین خدا برداریم خداوند متعال گروه دیگر را مأمور به اقامه دین می‌کند؛ نکته اساسی این است که اقامه و احیای امر الهی در زمین به دست ذات انسان به حقیقت خود دست خواهد یافت و دشمنان این رهنمود با چشم خود این حقیقت را شاهد خواهند بود.
حجت‌الاسلام عالم زاده نوری راز خلقت انسان را به موجود مرید و مختار آفریده شده از سوی خداوند متعال توصیف کرد و اضافه کرد: این الگوی خلقت خلیفه خدا در زمین نشان از آن است که به دست مختار اراده انسان این حقیقت زیبا به حقیقت واحد خواهد پیوست.
مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مصداق ندای مظلومانه «هل من ناصر ینصرنی» امام حسین(ع) را هم‌زبانی امام عصر(عج) در شرایط فعلی جوامع اسلامی توصیف کرد و یادآور شد: انقلاب اسلامی ایران لبیک کوچکی بود به این ندای حضرت صاحب(عج) بود؛ باید این حقیقت را پذیرفت که اگر قرار باشد عالم اصلاح شود صرفاً عالم به دست مبارک امام عصر(عج) به‌تنهایی قابل اصلاح نخواهد بود و راز طولانی شدن قرن‌ها انتظار صبح همین موضوع _ منتظَر بودن امام عصر(عج) برای تربیت شدن انسان‌های انقلابی _ است. خداوند متعال در سوره مبارکه حديد آیه ۲۵ می‌فرماید: «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَيِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الكِتابَ وَالميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ وَأَنزَلنَا الحَديدَ فيهِ بَأسٌ شَديدٌ وَمَنافِعُ لِلنّاسِ وَلِيَعلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالغَيبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزيزٌ؛ ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آن‌ها کتاب آسمانی و میزان شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند؛ و آهن را نازل کردیم که در آن نیروی شدید و منافعی برای مردم است تا خداوند بداند چه کسی او و رسولانش را یاری می‌کند بی‌آنکه او را ببینند؛ خداوند قوی و شکست‌ناپذیر است.»
اراده و استواری در اقامه امر الهی شاخص قرآنی یک روحانی انقلابی است.
حجت‌الاسلام عالم زاده نوری شرایط اساسی ظهور امام عصر(عج) را تأمل در سوره مبارکه الحديد آیه ۲۵ توصیف کرد و تصریح کرد: امام خمینی(ره) قیام بالله را آغاز کرد و با این قیام و نهضت برای جهانیان مسیر حقیقی رسیدن به صبح ظهور را ترسیم کرد. چنانچه که خداوند متعال در سوره مبارکه محمد آیه ۷ می‌فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُركُم وَيُثَبِّت أَقدامَكُم؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید اگر آیین خدا را یاری کنید شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد.»
وی در تبیین دقیق راهبرد اقامه امر الهی بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان اشاره کرد و گفت: معظم له در این دیدار ایستادگی و رهبری مقتدر و آگاه را دو عامل پیروزی ملت در مبارزات دانستند و فرمودند «هر جا ملّت‌ها حرکت کنند، ایستادگی کنند، صبر و مقاومت نشان بدهند، پیروزی قطعی است؛ همه‌جا همین‌جور است. اشکال کار مبارزاتی که به شکست می‌انجامد، این است که یا ملّت‌ها طاقت ندارند و ایستادگی نمی‌کنند، یا رهبرانی که بتوانند این‌ها را درست اداره کنند ندارند. ما در زمان این سال‌های اخیر دیدیم جاهایی را که ملّت‌ها حرکت کردند، عزم و اراده‌ی خودشان را نشان دادند، به نتایجی هم رسیدند؛ امّا رهبرانی که بتوانند این‌ها را درست اداره کنند، هدف را درست تشخیص بدهند، راه را در مقابل مردم درست ترسیم کنند، وجود نداشتند، بنابراین شکست خوردند؛ این را در همین سال‌های اخیر همه‌ی شماها دیدید؛ من نمی‌خواهم اسم از کشوری و جایی بیاورم.»
بست توحید در روابط دیپلماسی کارنامه موفق انقلاب اسلامی در سطح جهان است
نویسنده کتاب «نقطه اوج» حقیقت انقلاب اسلامی را یک قیام و نهضت فراگیر توصیف کرد و عنوان کرد: نهضت جمهوری اسلامی ایران یک حرکت توحیدی است و اگر بخواهیم اسمی برای این موضوع انتخاب کنیم انقلاب اسلامی ایران بست بین توحید و ایمان و بستری عظیم برای گسترش ایمان و توحید در سراسر عالم است.
وی به تبیین بست توحید و ایمان پرداخت و گفت: باید توجه داشت که این بست دو سطح دارد. در حقیقت بست ایمان و توحید به سطح فردی و سطح اجتماعی تقسیم می‌شود بر این اساس سطح فردی به این معنا است که نهضت انقلاب اسلامی ایران در سطح فردی به تربیت انسان موحد پرداخته است؛ این در حالی است که سطح اجتماعی این نهضت به مدیریت روابط اجتماعی بشر و تبدیل آن به روابط توحیدی پرداخته است. باید توجه داشت که روابط اجتماعی چیزی فراتر از آحاد و مجموع افراد است و مناسبات اجتماعی در فرهنگ اجتماعی توحید دو بعد دارد اول توحید به معنای نفی الهه و بُعد دوم تسلیم پروردگار در همه ابعاد فردی و اجتماعی است.
مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تعریف الهه در اعتقاد اسلام ناب پرداخت و تصریح کرد: الهه به موضوعات یا مصادیقی از عناصر سازنده زندگی روزمره بشری گفته می‌شود که انسان از آن‌ها حرف‌شنوی دارد که در مبانی قرآنی از آن به‌عنوان الهه درونی و بیرونی یادشده است. به‌طورقطع الهه درونی همان هوای نفس درون انسان است همان‌طور که در تفسیر و ترجمه لفظ جلاله «لا اله الا الله» تمام مفسرین «لا اله» را به نفی هوای نفس تفسیر کرده‌اند و این نفی را به الهه بیرونی که همان طاغوت باشد هم بست داده‌اند این در حالی است که انسان پس‌ازاین نفی به وجود و توحید خداوند متعال با «الا الله» گواه می‌دهد.
توحید در اعتقاد ناب اسلام نفی وابستگی است
وی با اشاره به اینکه توحید اجتماعی در تفسیر اسلام ناب محمدی یعنی اینکه هرگونه وابستگی و تحت سلطه بودن از سوی خداوند متعال نهی شده است، اذعان کرد: در الگوی اجتماعی اسلام هرکسی که انسان را به‌سوی اطاعت و تسلیم بخواند در فضای اجتماعی و سیاسی ترک خواهد شد. بر این اساس کتابی به قلم مقام معظم رهبری که قبل از انقلاب به رشته تحریر درآمده است. در این کتاب به تشریح توحید انقلابی پرداخته شده است؛ کتاب «روح توحید». با یک سؤال محوری به پیگیری تفسیر حقیقی توحید اجتماعی چنگ زده شده است. پیامبر اکرم(ص) زمانی که به رسالت مبعوث شدند شعار «قولوا لا اله الله تفلحوا» را سر دادند این در حالی است که این پیام قبل از این هم در شبه‌جزیره عربستان برای همین مردم همین شعار از سوی حامیان دین حضرت ابراهیم سر داده شده بود! سؤال: چرا پیامبر اکرم(ص) پس از سر دادن شعار «قولوا لا اله الله تفلحوا» با این همه مخالفت مواجه شدند؟ جوابی که رهبر معظم انقلاب در این کتاب مطرح فرمودند این است که «قولوا لا اله الله تفلحوا» که از سوی حضرت رسول اکرم(ص) سر داده شد یک ندای فردی نبوده است.
پیام رسالت رسول اکرم شعار صلح کل نیست بلکه مقابله با هرگونه وابستگی و نفوذ مقابله می‌کند
حجت‌الاسلام عالم زاده نوری تفاوت جوهری و ماهوی این سؤال در کتاب «روح توحید» را نفی الهه درونی و بیرونی نظام سلطه توصیف کرد و خاطرنشان کرد: «قولوا لا اله الله تفلحوا» حضرت رسول اکرم یک شعار صلح کل نبود که فقط جنبه تشریفاتی داشته باشد و فقط در محراب عبادت احیا شود، بلکه این ندا قلب نظام سلطه و طاغوت زمان خود را نشانه رفته بود. این ندای پیامبر شمشیر برنده‌ای بود که دست نفوذ را در نظام‌های سیاسی و اقتصادی را قطع می‌کرد.
«صلح کل» شعار اسلام آمریکایی است
مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تشریح فضای گفتمانی حاکم در جهان اسلام پرداخت و اضافه کرد: در حقیقت در جهان اسلام با دو اسلام روبرو هستیم اسلام آمریکایی و اسلام حقیقی که رهبر معظم انقلاب در پیام به حجاج بیت‌الله‌الحرام برای تبیین این واژه فرمودند: «موضوع مهم و دارای اولویت، نگاه هوشمندانه‌ای است. فعالان دلسوز جهان اسلام باید به تفاوت میان اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی داشته باشند و از خلط و اشتباه میان این دو، خود و دیگران را بر حذر بدارند. نخستین بار امام راحل بزرگ ما به تمایز این دو مقوله همت گماشته و آن را وارد قاموس سیاسی دنیای اسلام کرد. اسلامِ ناب، اسلامِ صفا و معنویت، اسلامِ پرهیزکاری و مردم‌سالاری، اسلامِ «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّار رُحَماءُ بَینَهُم» است. اسلامِ آمریکایی، پوشاندن لباس اسلام بر نوکری اجانب و دشمنی با امت اسلامی است. اسلامی که آتش تفرقه میان مسلمین را دامن بزند، به جای اعتماد به وعده‌ی الهی، به دشمنان خدا اعتماد کند، به جای مبارزه با صهیونیسم و استکبار با برادر مسلمان بجنگد، با آمریکای مستکبر علیه ملت خود یا ملت‌های دیگر متحد شود، اسلام نیست؛ نفاق خطرناک و مهلکی است که هر مسلمان صادقی باید با آن مبارزه کند.»
وی در ادامه تصریح کرد: نهضت امام خمینی(ره) به معنای حقیقی قیام بود؛ چرا که هم قیام علیه الهه درونی بود و هم قیام علیه الهه بیرونی و باید در نظر داشت که این موضوعات دو مقوله کاملاً متفاوت هستند که امروز در حقیقت انقلاب اسلامی به مهم‌ترین گزاره و هویت‌های اعتقادی بدل شده است؛ و زمانی که موضوعی مهم‌ترین گزاره و هویت انقلاب اسلامی به‌حساب بیاید به این معنی است که انقلاب اسلامی همان حقیقت نفی الهه درون و بیرونی است و اگر مبارزه با الهه بیرونی نباشد حقیقت مبارزه با طاغوت رخ نخواهد و کفر به طاغوت نمود نخواهد داشت.
چالش با نظام سلطه شرط انقلابی بودن طلاب است
نویسنده کتاب «تحول منش» مبارزه در مقابل قدرت‌مدارانی که انسان‌ها را به بندگی می‌خوانند، چالش با نظام سلطه، چالش با مصادیق فرعون‌های زمان و نمرودها را حقیقت انقلاب اسلامی توصیف کرد و افزود: رهبر معظم انقلاب در جایی فرمودند: از امهات معارف انقلاب اسلامی مبارزه با الهه‌های درون و بیرون بوده است. باید در نظر داشت طلاب برای دست‌یابی به آرمان طلبه انقلابی صرف اینکه به عالم شدن در اسلام بیندیشند کافی نیست و راز و معنای دوگانه انقلاب اسلامی _ اسلام ناب و اسلام آمریکایی _ در این حقیقت است که اسلام آمریکایی و اسلام ناب محمدی از معارف برتر و مهم انقلاب اسلامی است.
حجت‌الاسلام عالم زاده نوری در ادامه به تبیین اختلاف فهم از اسلام پرداخت و خاطرنشان کرد: اسلام یعنی تسلیم در مقابل خداوند و نفی غیر خداست و این الگوی رفتاری به معنی نفی اطاعت از غیر خدا که همان نفی اطاعت از طاغوت درون و بیرون جوامع انسانی است. چنانچه که در معارف قرآن کریم شاهد آن هستیم که خداوند متعال می‌فرماید: «فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقينَ؛ [به این تبلیغات دروغ و باطل] قومش را ذلیل و زبون داشت تا همه مطیع فرمان وی شدند که آن‌ها مردمی فاسق و نابکار بودند.»
وی در ادامه به تبیین مدیریت و روش فرعون در فضای سلطه و تطبیق آن با مصادیق عصر حاضر پرداخت و اظهار کرد: روش مدیریت فرعون این بود که مردم را با سیاست نظام طبقاتی هر روز ضعیف‌تر می‌کرد و با این ضعف بر آنان حکومت می‌کرد؛ در حقیقت نظام طبقاتی فرعون محروم‌ترین اقشار را به ذیل طاغوت خود کشانده بود. باید دید که واکنش تئوریک قرآن در مقابل این مشی ناجوانمردانه به هنگام بیان قصه نظام زر فرعون چیست؟ اگر هر یک از علمای دین و یا مدیران حکومتی این داستان را نقل می‌کردند شاید در ادامه به ابراز تنفر از فرعونیان می‌پرداختند این در حالی است که قرآن کریم واکنشی متفاوت دارد.
ملتی که تن به ظلم در نظام سلطه دهد از نگاه قرآن فاسق است
نویسنده کتاب «اخلاق اسلامی؛ مبانی و مفاهیم» به بیان متن صریح قرآن در این فراز از داستان پرداخت و تصریح کرد: خداوند متعال می‌فرماید «إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقينَ» در این بخش از آیه خداوند متعال مردم را مورد نکوهش خود قرار داده است و این همان پیام حقیقی قرآن است که در هر شرایطی نباید از طاغوت حمایت کرد باید دانست که نفی نکردن طاغوت فسق است. راز انقلابی بودن یک طلبه می‌تواند اسلام را اجتماعی دیدن و سیطره اسلام را در سیطره جهانی دیدن باشد و این همان پیام امام راحل است که فرمودند: پرچم اسلام را در سراسر دنیا باید برافروخت.
مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه انسان غیرتمند موحد شرک و طاغوت را تحمل نمی‌کند، گفت: انسان انقلابی یک انسان موحد به تمام معناست نه یک موحد گوشه محراب گیر، بلکه موحدی که جهاد می‌کند و لحظه به لحظه در او انقلابی رخ می‌دهد. انسان موحدی که در بست توحید و در نفی الهه درونی و بیرونی می‌کوشد./837/502/ر
ادامه دارد...
گزارش: محمد جعفری