شناسایی ظرفیت‌های رسانه در کمک به احیای سبک زندگی اسلامی ایرانی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست فرهنگی با موضوع «شناسایی ظرفیت های رسانه در کمک به بسترسازی و احیای فرهنگ و سبک زندگی اسلامی ایرانی» پیش از ظهر امروز در سالن آمفی تئاتر دانشکده صدا و سیمای استان قم برگزار شد.
در این نشست فرهنگی که با همکاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و قطب علمی فلسفه دین برگزار شده بود، جعفر رحیمی حقیقی به عنوان سخنران و حجت الاسلام محمد علی خراسانی به عنوان ناقد به ارائه نظرات خود پرداختند.
رحیمی حقیقی در ابتدا گفت: مهمترین ویژگی در انجام هر کاری داشتن نشاط است؛ حضرت علی(ع) نیز می فرمایند که بهترین تفریح، کار است.
وی به سنگ بناهای این بحث اشاره کرد و اظهار داشت: انسان، جامعه، هنر و رسانه سنگ بناهای بحث ظرفیت های رسانه در کمک به بسترسازی سبک زندگی اسلامی است.
این استاد دانشگاه ابراز کرد: شناخت انسان و ویژگی هایی که باعث شد از حیوانات متمایز شود، شامل توانایی نطق و بیان، توانایی تشخیص روابط بین اشیاء و رفتار و قدرت خلاقیت و نوآوری بود.
وی ادامه داد: کنجکاوی از ویژگی های غریضه ای انسان است که اولین دستاوردش توجه و توجه نخستین دستاورد شناخت است.
رحیمی حقیقی افزود: نسبت به جامعه نیز باید شناخت پیدا کنیم؛ ناتوانی های جسمی انسان، تغذیه، امنیت در محیطی پر خطر و نیاز به بقا از مهمترین عوامل پیدایش جامعه بود.
وی اظهار داشت: نخستین شهرها به دلیل مازاد تولید و تأمین مایحتاج بشریت، به وجود آمدند تا به تجارت صنایع دستی بپردازند.
این استاد دانشگاه گفت: علم فرهنگ تفاوت های جوهری و کارکردهای فراوانی نسبت به علوم انسانی دارد که ارجحیت علم فرهنگ بر سایر علوم انسانی را مشخص می کند.
وی به تفاوت میان جامعه شناسی و فرهنگ اشاره و ابراز کرد: جامعه شناسی به تحلیل واقعیت ها می پردازد و فرهنگ اضافه بر تحلیل واقعیت ها، به تبیین رهنمودهای بهبودسازی نیز می پردازد.
رحیمی حقیقی با اشاره به دیدگاه های موجود درباره هنر عنوان کرد: هنر برای هنر و هنر برای انسان دو دیدگاه موجود درباره هنر است که اسلام با دیدگاه اول مخالف است.
وی گفت: هنر برای هنر یک معادله دوجانبه نیست و پایه سوم آن، انسانی است که آن را خلق کرده؛ این دیدگاه هنر برای هنر واقعی نیست، چرا که هنر برای رضایت انسان است و این ویژگی نوعی خودخواهی و متکبرانه است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: هنر باید انسانی باشد نه برای انسان تا به رضایت خداوند متعال را نیز به همراه داشته باشد؛ این تفکر به دیدگاه های معنوی مسلمان نیز نزدیکتر است؛ اگر هنر انسانی برای رضایت خدا باشد، یقینا اسلامی خواهد بود.
وی درباره سنگ بنای پایانی بحث اظهار داشت: به جای تعریف رسانه باید ویژگی های آن را بازگو کنیم تا به از طریق این ویژگی ها به تعریف آن برسیم.
رحیمی حقیقی تأکید کرد: در جامعه امروزی و نسل به نسل جمعیت مصرف کنندگان رسانه به طور فزاینده در حال گسترش بوده و تکنولوژی به سرعت در حال پیشرفت است.
وی به ویژگی های رسانه اشاره کرد و گفت: توزیع پیام بسیار سریع، هزینه اندک برای مصرف کننده جز در مناطقی بسیار کم و عقب مانده و بزرگی و قدرت نفوذ از مهمترین ویژگی های رسانه است.
این استاد داشنگاه با انتقاد از عملکرد صدا و سیما تصریح کرد: یک جامعه باید با دریافت اطلاعات از صدا و سیما به سمت فرهیختگی سوق پیدا کند؛ در حالی که جامعه ما مصرف کننده است و تولید و تحلیل ندارد.
وی به مضرات این سبک صدا و سیما در برنامه ها به ویژه تبلیغات اشاره کرد و گفت: این سبک در فشل کردن سبک زندگی تأثیر بسیار زیادی داشته است؛ جامعه را به مصرف گرایی سوق داده و روابط میان افراد را نیز خدشه دار کرده است.
حجت الاسلام خراسانی در بخش دیگر این نشست فرهنگی اظهار داشت: در این بحث مهم باید رابطه میان انسان، جامعه و هنر با رسانه تبیین شود؛ تعریف هر یک از سنگ بناها باید به رسانه ارتباط داده شود.
این پژوهشگر حوزوی ادامه داد: اگر در صدا و سیما اصالت را به فرد دهیم، همان حاصل تفکر غربی می شود که انسان را محور اصلی تمام برنامه های خود قرار می دهد.
وی ابراز کرد: رسانه باعث جدایی فرد از جامعه شده است چرا که آن چه در غرب اتفاق افتاده، بدون تحلیل در جامعه خودمان پیاده میکنیم؛ رسانه باید یک چاچوب فکری داشته باشد که در راستای جمع گرایی باشد.
حجت الاسلام خراسانی افزود: در صدر اسلام رسانه هایی که در فرهنگ بومی مسلمانان سازگار بود، منبرها و هیأت ها بود که مردم دور هم جمع می شدند و اگر مشکلی هم داشتند، در این اجتماعات برطرف می شد.
وی به رسانه های مورد استفاده اسلام در زمان انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: در زمان انقلاب نیز با استفاده از نوار صوتی، صدای امام خمینی(ره) را پخش و منتشر می کردند که استفاده بسیار خوبی از رسانه شد.
این پژوهشگر حوزوی اظهار داشت: اما آن چه در ادامه با آن رو به رو هستیم، رسانه به سمت اصالت فرد پیش رفته است؛ امروزه استفاده رسانه های جایگزین تلویزیون و رادیو بسیار بیشتر شده است و شاهد هستیم که هر فرد به طور میانگین حدود پنج ساعت در فضای مجازی حضور پیدا دارد.
وی تصریح کرد: نشاط واقعی در ساختن و پخش سریال های طنز ایجاد نمی شود؛ باید به سبک صاحبان اصلی این تکنولوژی بحث های گفت و گو محور و چالش های مردم در رسانه ها بیان و بررسی شود؛ اگر این زیربنا با رسانه مرتبط شود، در آن زمان می توانیم ظرفیت فرهنگی در رسانه را مشاهده کنیم.
حجت الاسلام خراسانی خاطرنشان شد: مسلمانان رسالت و تکلیف اصلی خود را تبیین معارف دینی می دانند و در گذشته شاهد بودیم برای چنین رسالتی، سال ها در سفر بودند تا به پایتخت های اسلامی بروند و معارف دینی را کسب کرده و به ایران بیاورند.
وی تأکید کرد: این معرفت بخشی که منابر و سخنرانی ها در صدر اسلام ایجاد می کرد، باید در رسانه ها به وجود بیاید؛ رسانه عصر جدید که مبنای آن فرد گرایی است، باید در فراگیری مباحث دینی پویا شود./840/201/ب2