«کلت45» داستان انسان و خانواده است/ ادبیات انقلاب تحت الشعاع ادبیات دفاع مقدس قرار گرفته است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نشست رادیویی معرفی و بررسی کتاب «کلت45» با حضور حسام الدین مطهری، نویسنده کتاب و سیدعلیرضا مهرداد، نویسنده و منتقد امشب در مجتمع فرهنگی گلستان کتاب برگزار شد.

مطهری، نویسنده اراکی کتاب که به گفته خود از نوجوانی دست به قلم بوده است و روزنامه نگاری در حوزه ادبیات را نیز تجربه کرده است، در خصوص استفاده از تعبیر شکلات تلخ برای توصیف کتاب، گفت: این تعبیر صرفا بازی با کلمات نیست؛ شکلات حالت آرامش بخشی دارد اما در عین حال شکلات تلخ با این که مفیدتر است چون درصد شیرینی اش کمتر است ممکن است خیلی ها خوششان نیاید.

مهرداد: ادبیات انقلاب تحت الشعاع ادبیات دفاع مقدس قرار گرفته و مظلوم واقع شده است
در ادامه، مهرداد با بیان این که ادبیات کتاب مربوط به چندسال منتهی به انقلاب اسلامی است، تصریح کرد: اگر ادبیات انقلاب را تا زمان پیروزی آن و پیش از دفاع مقدس در نظر بگیریم به این نتیجه می رسیم که با توجه به حوادث سنگین و متعدد پس از انقلاب، عمر ادبیات انقلاب بسیار کوتاه بوده و نویسندگان وارد مسائل دیگر شده اند.

وی اضافه کرد: بعدها هم برای خیلی از این نویسندگان رغبتی برای بازگشت به سال 57 نماند و  ادبیات انقلاب، تحت الشعاع ادبیات دفاع مقدس قرار گرفت از این رو در حوزه ادبیات داستانی منتسب به انقلاب کمبود جدی داریم و از این جهت، باید خوشحال باشیم که کتابی 550 صفحه ای توسط جوانی که انقلاب را ندیده نگاشته شده است.

تلخی «کلت45» از شیرینی اش فراتر رفته است
این نویسنده و منتقد تصریح کرد: داستان «کلت45» مصداق تراژدی سنگین فردوسی در این مصرع است که می گوید: «دل نازک از رستم آید به خشم»؛ در این جا هم باید گفت دل نازک از مطهری آید به خشم چرا که تلخ نویس است؛ این که نویسنده، کتاب را به یک بسته شکلات تلخ تشبیه کرده شاید دلیلش همین است که تلخی اش از شیرینی اش فراتر رفته است.

مطهری: «کلت45» داستان انسان و خانواده است
 مطهری در پاسخ گفت: وقتی تصمیم گرفتم چنین کتابی بنویسم به اطرافم نگاه کردم دیدم آنچه در کتاب می نویسم یک بار اتفاق افتاده و ممکن است بارها در کشور تکرار شود بنابراین خواستم با مرور تاریخ و جعل اتفاقی در تاریخ (البته با استفاده از مستندها و واقعیات)، به مردم یادآوری کنم خانواده و انسان را.

وی ادامه داد: «کلت45»در واقع داستان انسان و خانواده است زیرا مردم یک کشور یا اعضای یک خانواده گاهی فراموش می کنند دست هم را بگیرند و غافل می شوند که دلیلی ندارد مقابل هم قرار بگیرند؛ آنچه آن ها را مقابل هم قرار می دهد، چیزی بیرون از خانواده و کشور است.

منافقین افزون بر جنبه سیاسی باید از ابعاد روانشناسی و مردم شناسی هم مورد بررسی قرار گیرند /تکرار منافقین بعید نیست
نویسنده «کل45» در پاسخ این پرسش که چرا تم داستان خانوادگی را در پیش از انقلاب و آن هم در بستر گروهک منافقین(به جای موضوعات شناخته شده تر برای مخاطب امروز) تصویر کرده است، اظهار کرد: به شخصه برگشت به تاریخ برایم جذاب است اما گذشته از این، برای تأکید بر تکرارپذیری رویدادها این کار را کردم.

وی افزود: در این داستان با گروهی از انسان ها طرف هستیم که بخشی از وطن را حیف و میل و تعداد زیادی از جوانان را از طریق شست و شوی مغزی و نگاه ایدئولوژیک مسموم نابود کرده اند.

مطهری با تأکید بر این که منافقین افزون بر جنبه سیاسی باید از ابعاد روانشناسی و مردم شناسی هم مورد بررسی قرار گیرند، افزود: روزی این گروهک وجود داشت و بعید نیست گروه های مشابه آن یا بازتولیدشده های آن مجدد شکل بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به این که انقلاب و گروهک منافقین را تجربه نکرده بودم سعی کردم با خواندن و شنیدن، آن ها را تجربه و به دوستان هم سن و سال خود منتقل کنم تا بدانند ممکن است یک اتفاق سیاسی آن ها را مقابل هم قرار دهد.

«کلت45» تصویر عمیق وشفافی از پیش از انقلاب ارائه نمی دهد
مهرداد در ادامه این نشست درباره درون مایه «کلت45» گفت: درون مایه داستان این است که هیچ چیز در دنیا ارزش ندارد که خواهر و برادر به روی هم اسلحه بکشند اما نویسنده مشخص نمی کند که نهایتا این پیام را تأیید می کند یا نه.

وی افزود: به رغم فلاش بک بزرگی که نویسنده در بخشی از داستان به فضای پیش از انقلاب می زند و تلاش خود را برای ترسیم آن انجام می دهد اما تصویر عمیق وشفافی از آن زمان ارائه نمی شود و بیشتر مطالب مربوط به تجارب خود نویسنده از زندگی است.

این نویسنده با بیان این که نسبت درون مایه این داستان با انقلاب خیلی ضعیف است، ادامه داد: اگر بلافاصله پس از انقلاب، نویسنده ها دست به قلم می شدند امروز شاهد این گونه خلأها در آثار انقلابی نبودیم.

مهرداد یادآور شد: نویسنده «کلت45» یک سری مفاهیم و تصاویر مانند شخصیت ها یا مکان ها را به مخاطب واگذار می کند. در واقع به مخاطب می گوید برای فهم کتاب من باید کتاب یا کتاب های دیگر هم بخوانی و حاضر نیست به خاطر مخاطب از جایی که هست یک پله پایین بیاید بلکه مخاطب را به بالاآمدن فرامی خواند.

سبک زبان نویسنده و تصویرسازی وی قابل تحسین است
وی ضمن تحسین سبک زبان نویسنده و تصویرسازی وی گفت: تمثیل ها و نمایه هایی که نویسنده استفاده کرده، تصاویر بسیار زیبایی به مخاطب ارائه می دهد.

تعریفی مشخص از ادبیات انقلاب را پیدا نکردم/داستان انقلاب داستان امروز است
در ادامه، مطهری درباره نسبت اثرش با ادبیات انقلاب گفت: سعی کردم رمانی درباره وطنم بنویسم و متاسفانه من تعریفی مشخص از ادبیات انقلاب را پیدا نکردم که بر اساس آن پیش روم.

وی خاطرنشان کرد: داستان انقلاب داستان چندسال پیش و پس از آن نیست؛ بلکه حتی می تواند داستان امروز باشد و داستان نویس امروز باید درباره این 36 سال به قضاوت بنشیند.

مطهری در خصوص کارهای آینده خود افزود: پس از «کلت45» چند کار غیرداستانی و یک مجموعه داستان نوشتم و دو سه سالی هم هست که روی رمان جدیدم کار می کنم.

در آثار تاریخی، شروع و خاتمه داستان در گذشته، تصاویر پرمعنا و روشن تری برای مخاطب ترسیم می کند
مهرداد در پایان یادآور شد: روش برداشت از تاریخ برای خاطره و داستان این است که یا دوربین در گذشته کاشته و داستان همانجا شروع شود و پایان یابد یا گذشته را با اطلاعاتی که از آن داریم به حال بیاوریم و از امروز به گذشته نگاه کنیم.

وی ادامه داد: نوع دوم بد نیست اما نوع اول بیشتر مخاطب را در تاریخ فرو می برد و تصاویر پرمعنا و روشن تری برای وی ترسیم می کند.

گفتنی است «کلت45» که در 550 صفحه توسط انتشارات آرمای اصفهان منتشر و به چاپ دوم هم رسیده است، داستان خانواده حمزه فیروزی به عنوان کارگری معمولی است که در سال های نزدیک به انقلاب به جرم همکاری با مجاهدین دستگیر می شوند و فرزندان آن ها که یک دختر و پسر هستند در دو خانواده جدا از هم و فضایی متفاوت بزرگ می شوند. پس از انقلاب، حمزه اعدام و همسرش آزاد و وابستگی به مجاهدین را ادامه می دهد. در این شرایط، مادر و دختر خانواده در یک خانه تیمی مقابل پسر قرار می گیرند./930/پ201/ق