تاسیان؛ نقض قانون یا آزمون نظارت؟ / بحران تاسیان؛ آیا نمایش خانگی از کنترل خارج شده است؟
قسمت پنجم سریالی که با حکم قضایی متوقف شده، در آستانه پخش است! ماجرای «تاسیان»، سریالی که به ادعای منتقدان مروج ارزش‌های غربی است، بار دیگر چالش نظارت بر نمایش خانگی را به کانون توجه بدل کرده است.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پس از انتشار قسمت پنجم سریال «تاسیان» در فیلیمو، علی‌رغم حکم توقف قضایی و اعلام عدم مجوز از سوی ساترا، زنگ خطر جدی را در خصوص حاکمیت قانون و نظارت بر محتوای نمایش خانگی به صدا درآورده است؛ این رخداد نه تنها پرسش‌های جدی در مورد قدرت و نفوذ برخی جریان‌ها در این صنعت مطرح می‌کند، بلکه نگرانی‌های عمیقی را در مورد آینده فرهنگی جامعه و انحراف از ارزش‌های اسلامی برانگیخته است.
تاسیان؛ خط قرمز‌ها زیر پا گذاشته می‌شود؟
«تاسیان» که ظاهراً یک داستان عاشقانه است، از سوی منتقدان به عنوان اثری "مروج بی‌بندوباری، مشروب‌خوری، و تطهیر دوره پهلوی" معرفی شده است؛ این اتهامات، حساسیت‌ها را به شدت برانگیخته و خشم فعالان فرهنگی را در پی داشته است؛ بسیاری معتقدند این سریال با زیر پا گذاشتن خطوط قرمز اخلاقی و اعتقادی، به ترویج سبک زندگی غربی و ارزش‌های سکولار در جامعه می‌پردازد.
سریال «تاسیان» با واکنش‌های مختلفی از سوی منتقدان و مخاطبان روبه‌رو شده است؛ برخی از مهم‌ترین نقدهای وارد شده به این سریال شامل موارد زیر است:
۱. سطحی‌نگری در پرداخت به مسائل تاریخی
یکی از مهم‌ترین انتقاداتی که به این سریال وارد شده، عدم دقت تاریخی و جانبداری در روایت وقایع است؛ منتقدان بر این باورند که سریال در به تصویر کشیدن رخدادهای دوره پهلوی، نگاهی گزینشی و سوگیرانه داشته و به جای ارائه روایتی بی‌طرفانه و مستند، بیشتر بر تصویری جهت‌دار و غیرواقع‌بینانه تأکید کرده است که این امر می‌تواند باعث تحریف تاریخ و ارائه برداشتی نادرست از گذشته شود که به‌ویژه نسل جوان را با تصویری ناقص و غیرمعتبر از این دوره مواجه می‌کند؛ عدم پرداختن به ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن دوره و محدود کردن روایت به چند نگاه سطحی و پیش‌داوری‌های خاص، از جمله نکاتی است که منتقدان به آن اشاره کرده‌اند.
2. ترویج سبک زندگی غربی
یکی دیگر از جنجالی‌ترین نقدهایی که به این سریال وارد شده، نمایش بیش از حد صحنه‌هایی است که فرهنگ غربی را ترویج می‌کنند، حضور پررنگ مهمانی‌های مجلل، روابط آزاد، مصرف مشروبات الکلی و نمایش سبک زندگی تجملاتی و بی‌بندوبار، انتقاداتی را در پی داشته است؛ منتقدان بر این باورند که این نوع نمایش‌ها می‌تواند به عادی‌سازی رفتارهایی که با فرهنگ و ارزش‌های جامعه همخوانی ندارند منجر شود.
از سوی دیگر، این رویکرد باعث شده تا بخشی از مخاطبان، سریال را عاملی برای تضعیف ارزش‌های سنتی و اسلامی و تشدید شکاف فرهنگی در جامعه بدانند چرا که عدم نمایش سبک‌های متنوع زندگی و تمرکز صرف بر یک الگوی خاص غربی، باعث شده تا برخی این مجموعه را فاقد تنوع فرهنگی و اجتماعی مناسب ارزیابی کنند.
3. عدم رعایت اصول اخلاقی و شرعی
نمایش برخی صحنه‌ها در سریال که با هنجارهای اخلاقی و شرعی جامعه در تضاد است، یکی دیگر از نقدهای جدی منتقدان محسوب می‌شود؛ استفاده از پوشش‌های نامناسب، نمایش روابط خارج از عرف، و پرداختن به مسائلی که ممکن است موجب عادی‌سازی ناهنجاری‌های اجتماعی شود، از جمله مواردی است که اعتراض برخی مخاطبان را به دنبال داشته است.
منتقدان بر این باورند که بازنمایی این نوع تصاویر در یک رسانه عمومی می‌تواند به تغییر تدریجی ارزش‌ها و باورهای اجتماعی منجر شود و زمینه‌ساز رواج رفتارهای غیراخلاقی و آسیب‌زا در جامعه شود؛ همچنین، برخی معتقدند که این سریال بدون در نظر گرفتن حساسیت‌های فرهنگی و اجتماعی، صرفاً در پی جلب توجه و افزایش مخاطب از طریق نمایش موضوعات بحث‌برانگیز و جذابیت‌های سطحی است.
ساترا و فیلیمو
حسین دارابی، فعال رسانه‌ای، با انتشار پیامی، ضمن انتقاد از عملکرد ساترا و فیلیمو، از دادستان کل کشور خواستار ورود فوری به این پرونده شد؛ او با اشاره به سریال‌های دیگری، چون «جان‌سخت»، «غربت» و «داریوش»، از گسترش "بی‌حیایی و فساد" در نمایش خانگی ابراز نگرانی کرد و تاکید کرد که "دست‌هایی پشت پرده در کار است. "
وی در مقام به چالش کشیدن ساترا، بیان کرد: ساترا، به عنوان نهاد متولی نظارت بر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر، اعلام کرده، سریال «تاسیان» فاقد مجوز‌های لازم، به ویژه مجوز فیلمنامه، بوده و پخش آن غیرقانونی است چرا که این سازمان مدعی است ، فیلمنامه سریال دارای مشکلات محتوایی و تاریخی بوده و به همین دلیل، مجوز آن صادر نشده است. با این حال، سوال اساسی این است که چگونه یک سریال بدون مجوز‌های قانونی توانسته است تولید شود و به مرحله پخش برسد؟ این ابهام، ناکارآمدی نظام نظارتی و یا تبانی احتمالی را به ذهن متبادر می‌کند.
روبیکا؛ میدان بی‌قانونی یا فرصت بی‌نظارت؟
در کنار فیلیمو، پلتفرم روبیکا نیز به دلیل پخش سریال‌ها و فیلم‌های نمایش خانگی بدون نظارت کافی، مورد انتقاد قرار گرفته است. منتقدان معتقدند روبیکا که قرار بود جایگزینی برای اینستاگرام باشد و از نوجوانان و جوانان در برابر محتوای مخرب محافظت کند، اکنون خود به بستری برای انتشار محتوای نامناسب و ترویج فرهنگ غربی تبدیل شده است. فقدان نظارت موثر بر روبیکا، نگرانی‌ها را در مورد آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی ناشی از این پلتفرم افزایش داده است.
فراتر از تاسیان؛ یک بحران سیستماتیک؟ / ضرورت اقدام قاطع و شفاف
مسئله سریال «تاسیان» تنها یک نمونه از مشکلات عمیق و ساختاری در حوزه نمایش خانگی است. منتقدان معتقدند سیاست‌های سهل‌گیرانه و نظارت ناکافی، زمینه را برای تولید و پخش محتوای نامناسب و مغایر با ارزش‌های اسلامی فراهم کرده است؛ این روند، نه تنها به انحراف فرهنگی جامعه منجر می‌شود، بلکه اعتماد عمومی را به نهاد‌های نظارتی سلب می‌کند.
با توجه به ابعاد گسترده این بحران، انتظار می‌رود نهاد‌های مسئول، به ویژه قوه قضائیه و سازمان بازرسی کل کشور، با جدیت و شفافیت بیشتری به این موضوع ورود کنند؛ برخورد قاطع با متخلفان، اصلاح قوانین و مقررات نظارتی، و تقویت سازوکار‌های کنترلی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت نمایش خانگی و جلوگیری از تکرار اینگونه تخلفات کمک کند و در غیر این صورت، باید شاهد از بین رفتن هرچه بیشتر هنجارهای اجتماعی در جامعه باشیم.
ارسال نظرات