نشست «خواجه نصیر الدین طوسی فیلسوف مشائی یا متکلم» برگزار شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علی شیروانی، کارشناس مباحث فلسفه و حکمت، عصر امروز در دومین نشست شیعه شناسی در مرکز آموزش تخصصی شیعه شناسی حوزه علمیه قم با معرفی کامل شخصیت خواجه نصیرالدین طوسی، آثار و زندگی نامه ایشان، گفت: با توجه به این که خواجه نصیر در دو کتاب تجریدالعقاید و شرح الاشارات به دو صورت موضع گیری کرد، که در کتاب شرح الاشارات رأی فیلسوفان را پذیرفته است و در تجریدالعقاید رأی متکلمان را قبول کرد؛ بنابراین از کجا باید فهمید که ایشان فیلسوف مشائی است یا متکلم؟
وی با بیان اینکه ابتدا باید مشخص شود چه تعریفی از فلسفه و چه تعریفی از کلام وجود دارد و رابطه این دو با همدیگر چیست؟، خاطرنشان کرد: فلسفه، احکام کلی هستی را میگوید و درباره کلیت عالم هستی به روش عقلی میپردازد و نقل در آن جایی ندارد، اما کلام با توجه به تعاریف مختلفی که دارد، علمی است که متکفل بحث از عقاید دین است و عقاید دین را مشخص می کند.
حجت الاسلام والمسلمین شیروانی افزود: کلام چند کارایی در رابطه با عقاید در دین انجام میدهد، ابتدا عقاید دینی را استخراج میکند در مرحله بعد به این عقاید استخراج شدن نظم می بخشد و بعد آنها را ثابت می کند ودر مرحله ی آخر از آنها دفاع می کند، شأن متکلم همانند یک شأن فقیه است.
کارشناس مباحث فلسفه و حکمت با اشاره به اینکه کلام دارای حوزه وسیع و گستردهای است، ابراز کرد: مباحث حوزه فلسفه و کلام در برخی از موارد جدا است؛ یعنی فیلسوف به جاهایی میپردازد که متکلمین به آن نمیپردازند و متکلمین هم به جاهای می پردازند که فیلسوفان به آن نمی پردازند، در این بین مباحث مشترکی وجود دارد که این دو گروه به آن میپردازند.
حجت الاسلام والمسلمین شیروانی ادامه داد: بحث «عالم حادث است یا قدیم» پرسشی است که هم فلسفی است هم کلامی، بنابراین اگر کسی برای حل این سوال پا پیش بگذارد، فیلسوف است یا متکلم؟ و دیگر اینکه در باب مسأله عقل و دین چه موضعی را اختیار کنیم؟
وی افزود: دین یک طرف و عقل هم در طرف دیگر، دین منبعش نقل است و برای فهمش باید به آیات و روایات رجوع کنیم، اگر کسی در مسأله ای با استدلال و برهان جلو آمد، میشود فیلسوف؛ اما اگر با استناد به نقل پیش برود، متکلم است، بنابراین در مسأله مشترک خواجه نصیر فیلسوف میشود.
کارشناس مباحث فلسفه و حکمت با اشاره به اینکه در این دوران کسانی که کار متکلمانه میکنند، فیلسوف هستند، بیان کرد: کار متکلمانه کردن منافاتی با فیلسوف بودن ندارد؛ بنابراین نکتهای که میخواهم عرض کنم این است که «خواجه یک فیلسوف متکلم است»./875/پ202/ف2