تکفیری ها یک جریان واراداتی از خارج عراق هستند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، جعفر حق پناه، استادیار پژوهشکده مطالعات راهبردی در نشست تخصصی «آمریکا، داعش؛ ائتلاف پوچ» در مرکز مطالعات راهبردی بین الملل گفت: به طور کلی خرده نظام غرب ایران یکی از خرده نظام های جهان است و موقعیت غرب ایران از شامات تا عراق و سایر بخش های این منطقه می تواند به سرعت ائتلاف سازی های جهانی را به همراه داشته باشد و از همین رو، اتفاقاتی که در این منطقه رخ می دهد، همواره بعد جهانی پیدا کرده است.

استادیار پژوهشکده مطالعات راهبردی درباره وضعیت اطلاعاتی و آماری عراق گفت: عراق یک سیاهچاله اطلاعاتی است که داده های متقن و معتبر از آن در دست نیست که قابل انتشار باشد و از آمار جمعیتی تا اطلاعات سایر حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن اطلاعات کافی در دست نیست و آمارهای منتشر شده در این منطقه اصلاً یک دست نیست.

وی افزود: به اعتراف همگان اکثریت جمعیت عراق شیعیان هستند و 55 تا 62 درصد عراق شیعه هستند و البته بخشی از کردها و ترکمن های عراق نیز شیعه هستند و نیمی دیگر از ترکمن ها اهل سنت هستند و جمعیت اهل سنت عراق حداقل 17 درصد هستند.

حق پناه ادامه داد: مناطق سنی نشین عرب بیشتر به مرزهای اردن و سوریه با مرکزیت الانبار معطوف است و هم اکنون حضور جریان تکفیری نیز در این منطقه است و حدود 22 درصد از مردم نیز مسیحی و کردها هستند و بخشی از مردم شان نیز ایزدی ها هستند.

این استادیار با بیان این که عراق به لحاظ سابقه دولت ملی کشور جدیدی است، ابراز داشت: این کشور بعد از جنگ جهانی دوم از عثمانی جدا شد و نقطه مشترک دولت ها در همه دوره های سیاسی پس از این واقعه، سلطه اهل سنت عراق بر کل عراق است و این به معنی است که جمعیت حداقلی این کشور بر کل این کشور سلطه داشتند.

وی افزود: این سلطه در زمان صدام رنگ بیشتری داشت و ایدئولوژیک بود که در آن ایران ستیزی پر رنگ تر بود و رهبران عراق ادعای رهبری اعراب و مسلمانان را داشتند به طوری که اولین جریان اخراج ایرانی ها به دهه 60 بر می گردد که آن جا فضایی شکل گرفته بود که با شیعه ستیزی و ایران ستیزی گره خورده بود زیرا بزرگان سنی همچون محمد سعید السحاب به صدام نزدیک شده بودند.

حق پناه با تأکید بر این که این جریان احساس می کند همه چیز را از دست داده است، گفت: حدود 130 هزار نفر از نیروهای نظامی عراق در اترش صدام، بیکار شدند که 5 هزار نفر آن ها از فرماندهان ارشد هستند که عمدتاً از فلوجه و تکریت و این حوالی هستند.

وی افزود: علی رغم این که دولت فدرالی تشکیل شد اما کردها بیش از حق خودشان و اهل سنت کم تر از سهمشان گرفتند و کردها اگرچه یک چهارم جمعیت هستند اما یک سوم قدرت به دست آن هاست و عملاً اعراب اهل سنت این برداشت را داشتند که موقعیت شان به شدت تضعیف شده است و رفتارهای مالکی را در راستای عرب ستیزی و سنی ستیزی تلقی کردند و این وضعیت به ویژه بعد از خروج نیروهای آمریکا تشدید شد.

استادیار پژوهشکده مطالعات راهبردی درباره نقش کردها در وقایع عراق ابراز داشت: کردها همواره به عنوان نیروی موازنه گر شناخته شده اند و به سبب فعالیت های حزبی و تشکیلاتی تاریخی شان نقش موازنه گر داشته اند.

حق پناه ادامه داد: کردها اتحاد تاریخی با شیعیان داشتند اما از سال 2010 بر اساس اختلافاتی که بر سر بودجه و برخی مسائل سیاسی پیش آمد، ائتلاف و اتحادشان با شیعیان تضعیف شد.

وی با اشاره به جریان های فعال در گروه های تکفیری گفت: به طور کلی سرزمین بین النهرین استعداد شکل گیری جریان های تکفیری و فرقه گرا را ندارد و در طول تاریخ نیز بغداد همواره کانون علم بوده است و نحله های فکری مختلف همواره در کنار هم بوده اند اما منازعات خونین با هم نداشته اند.

این استادیار با تأکید بر این که علت ظهور این مشکلات به تحولات منطقه بر می گردد و تکفیری ها  یک جریان واراداتی از خارج عراق هستند، بیان داشت: در زمان صدام گروهی از سلفیان رادیکال را از کشورهای دیگر به عراق دعوت کردند و با عنوان حمله الدینیه در کنار هم جمع کردند.

حق پناه با بیان این که اساساً شمار بسیار کمی از اهل سنت عراق هستند که گرایش سلفی دارند، ابراز داشت: سلفی های اهل سنت شاید نهایت دو درصد باشند و بقیه یا اهل سنت سنتی هستند که از رهبران خود پیروی می کنند و یا سکولار هستند.

وی با اشاره ترکیب سلفی ها به سنتی، میانه و جهادگر درباره سلفی های نوظهور در عراق که با نام داعش مطرح شده اند، تصریح کرد: جریان جدید سلفی، سلفی های تکفیری است که دگرسازی شان در درون جهان اسلام است و بدعتی را در مذهب اهل سنت ایجاد کردند که خروج بر امام مسلم جایز است و این ها همه حاکمان کشورهای اسلامی را خارج از دین می دانند و خروج از آن ها را جایز می دانند.

حق پناه با اشاره به حمایت های ترکیه از داعش با بیان این که ترکیه سود هنگفتی از حمایت داعش دارد می کندف خاطرنشان کرد: ترکیه نمی توانند جریان افراطی در کنار خود داشته و باشند این یک ماجراجویی است که به قیمت گرانی برای ترکیه تمام خواهد شد. /805/ پ203/ج