پیامبر بر ضرورت حضور زنان در مسائل اجتماعی تأکید داشتند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نیره دلیر استادیار پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی در جلسه گروه مطالعات زنان با موضوع زن و جنسیت مونث در سیره نبوی و مبانی قرآنی آن که پیش از ظهر امروز در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد، گفت: رفتار پیامبر اسلام در مناسبات و روابط زنان در عصر نبوی تحولی پدید آورد، که موقعیت زنان این دوره را نسبت به دوره‌های دیگر متفاوت می سازد.

وی ادامه داد: با مراجعه به منابع حدیثی، روایی، تاریخی و مشاهده ذکر نام شرح اعمال تعداد زیادی از زنان، در کتاب‌هایی نظیر الطبقات الکبری، معرفه الصحابه، استیعاب، اسدالغابه و ... متوجه حضور اجتماعی پررنگ آنان در دوره پیامبر اکرم و اندکی پس از آن می‌شویم، که در مقایسه با سایر ملل در دوره‌های متقدم و حتی متاخر امری استثنایی و کم‌نظیر محسوب می‌شود.

دلیر افزود: حضور تعداد زیادی از زنان مسلمان همراه شوهران خود در هجرت به حبشه، همچنین حضور گسترده‌تر آنان در هجرت به مدینه، نشانگر حضور اجتماعی و سیاسی زنان دوشادوش مردان، است.

استادیار پژوهشکده تاریخ درباره زنان و بیعت با پیامبر(ص) عنوان داشت: بیعت کردن زنان با پیامبر(ص) در شرایطی، که مردان نیز بر اساس سنت قبیله ایی و شیخوخیت به تبعیت از رئیس قبیله خود قرار داشتند برای زنان، به عنوان اعطای حق می‌توان نام برد، پیامبر برخلاف سنت قبیله ای نه تنها با رئیس که با تک تک افراد اصرار بر بیعت داشتند و بیعت زنان را در تبع همسران و یا رئیس قبیله آنها قرار نمی داد.

وی افزود: این امر در شرایطی صورت گرفت که عرب ارزشی برای نظر زنان قائل نمی‌شد در حالی که از دیدگاه پیامبر، پیمان و بیعت آنها نه تنها ارزشمند، بلکه مورد تاکید نیز بود، بیعت از یک سو نقش سیاسی زنان را در عرصه امور سیاسی و تعیین سرنوشت امت اسلامی نشان می‌داد و از سوی دیگر، جایگاه حقوقی و موقعیت اجتماعی زنان را تثبیت می‌کرد زیرا که آنان در گذشته چنین حقی به ویژه در زمینه سیاسی نداشتند.

دلیر با اشاره به حضور زنان در مسجد و آموزش گفت: از جمله مواردی که پیامبر به شدت به آن توجه و اهتمام داشت حضور زنان در مجامع و مسجد بود، از همان ابتدای نزول وحی نیز شاهد حضور حضرت خدیجه به همراه پیامبر در مسجد الحرام و برپایی نمازجماعت و پس از آن نیز در مدینه شاهد حضور زنان در مسجد و تشویق پیامبر هستیم.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی افزود: پیامبر توصیه موکد به مردان برای شرکت زنانشان در نماز جماعت و مسجد می کردند و دستوری مبنی بر اجازه گرفتن زنان از همسرانشان برای آمدن به مسجد صادر نکردند.

دلیر درباره زنان و جنگ اظهار داشت: زنان به رغم آن که مکلف به جهاد و نبرد نبودند، بنا بر گزارش منابع، نقش خاصی در جنگ‌های صدر اسلام بر عهده داشتند و از درمان و آب‌رسانی تا جنگ رودر رو با دشمن، به حضرت یاری می‌رساندند و مورد تحسین وی واقع می‌شدند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: براساس آنچه در منابع آمده است زنان مسلمان، در عصر نبوی، در محور و جریان مباحثات و مسائل اجتماعی قرار داشته و شخص پیامبر، آگاهانه در اجرای این روند مشوق و موثر بوده است. از این نظر در سنت اصیل دینی مستندات زیادی از سیره پیامبر برای حضور فعال و مشارکت بالای زنان در تمام عرصه‌های اجتماعی می توان یافت./9668/پ202/ب4