هوش مصنوعی فناوری شناختی مؤثر بر امنیت و سبک زندگی است

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، دکتر رضا تقی‌پور، رئیس فراکسیون هوش مصنوعی مجلس شورای اسلامی، در نشست راهبردی «تحلیل انتقادی مبانی تنظیم‌گری هوش مصنوعی در اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا از منظر دینی» که ظهر امروز در این مرکز با قدردانی از مرکز تحقیقات اسلامی مجلس قم برای برگزاری این نشست، اظهار کرد: امروز هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از پدیده‌های راهبردی، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی به آینده جوامع جهانی ایفا می‌کند و از همین رو مواجهه با آن نیازمند نگاهی کلان، عمیق و آینده‌نگرانه است.

وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس افزود: خوشبختانه این مرکز در حوزه هوش مصنوعی، نظام مسائل را به‌خوبی احصا و گردآوری کرده است اما ضروری است این مباحث با روش‌های علمی دقیق‌تر و از طریق مصاحبه‌ها و پژوهش‌های عمیق، تکمیل و تعمیق شود. بی‌توجهی به فلسفه و جهان‌بینی حاکم بر هوش مصنوعی در مسیر توسعه کشور مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.

رویکرد انقلاب اسلامی به هوش مصنوعی نفی‌گرایانه نیست

رئیس فراکسیون هوش مصنوعی مجلس با تأکید بر رویکرد گفتمان انقلاب اسلامی نسبت به فناوری‌های نوین تصریح کرد: در نگاه کلان گفتمان انقلاب اسلامی نسبت به هوش مصنوعی رویکردی تقابلی و نفی‌گرایانه ندارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در احکام صادره برای دو تن از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بر مواجهه‌ای فعال، مبتکرانه و بهره‌بردارانه با هوش مصنوعی تأکید کرده‌اند؛ به این معنا که باید از ظرفیت‌های این فناوری به‌درستی استفاده شود. اگر مواجهه ما صحیح باشد، می‌توانیم از منافع و فرصت‌های آن بهره‌مند شویم.

تقی‌پور هوش مصنوعی را به باران رحمت الهی تشبیه کرد و گفت: هوش مصنوعی مانند بارانی است که در ارتفاعات می‌بارد؛ اگر به‌درستی مهار و هدایت شود، به آبادانی و پیشرفت منجر می‌شود، اما اگر رها شود و مهار نگردد، می‌تواند به سیلی ویرانگر تبدیل شود. حکمرانی درست، مبتنی بر نگاه صحیح، علاوه بر ایجاد امنیت می‌تواند منافع اقتصادی نیز به همراه داشته باشد؛ در غیر این صورت با نوعی حکمرانی نادرست عملاً به تقویت دشمنان در این عرصه کمک خواهیم کرد.

وی با اشاره به ابعاد عمیق و پنهان هوش مصنوعی خاطرنشان کرد: هوش مصنوعی دارای لایه‌های عمیقی است که بخشی از آن به پردازش‌ها و راهبردهای دشمن بازمی‌گردد و تا زمانی که به این لایه‌های بنیادین دست نیابیم نمی‌توان به این فناوری اعتماد کامل داشت.

رئیس فراکسیون هوش مصنوعی مجلس ادامه داد: امروز با فناوری‌هایی مواجه هستیم که از آن‌ها به‌عنوان فناوری‌های شالوده‌شکن یاد می‌شود و هوش مصنوعی به‌طور قطع یکی از این فناوری‌هاست؛ فناوری‌ای که صرفاً ابزار فنی نیست، بلکه کارکردهای گسترده‌ای دارد و به‌طور مستقیم بر سبک زندگی و الگوهای رفتاری جوامع تأثیر می‌گذارد.

تقی‌پور با انتقاد از تجربه گذشته کشور در حوزه اینترنت گفت: واقعیت این است که در مواجهه با اینترنت، مسیر نادرستی را طی کرده‌ایم و امروز هرگاه سخن از قانون‌گذاری و تنظیم‌گری به میان می‌آید گویی از موضوعی قبیح سخن گفته می‌شود. این در حالی است که بر اساس برخی برآوردها بیش از ۹۰ درصد آسیب‌هایی که در جنگ ۱۲روزه متحمل شدیم ناشی از فضای مجازی بود؛ جنگی که ماهیتی کاملاً فناورانه و داده‌محور داشت. اینترنت به‌خودی‌خود پدیده‌ای مثبت است اما اینترنت ناامن تهدیدی جدی به شمار می‌رود.

هوش مصنوعی در قلب جنگ شناختی

وی با اشاره به ماهیت شناختی هوش مصنوعی افزود: هوش مصنوعی ماهیتی شناختی دارد و هدف آن تأثیرگذاری بر ادراک و شناخت انسان‌هاست. رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کرده‌اند که باید به نقاط ضعف دشمن حمله کرد؛ امروز ما درگیر جنگی هستیم که ذیل علوم شناختی تعریف می‌شود و هوش مصنوعی یکی از ابزارهای اصلی آن است.

رئیس فراکسیون هوش مصنوعی مجلس در پایان هشدار داد: اگر این غفلت ادامه یابد باید به تجربه کشورهایی مانند سوریه توجه کنیم؛ جایی که فروپاشی، ماهیتی شناختی داشت و حتی خود طراحان آن نیز انتظار نداشتند جامعه در مدت کوتاهی تا این حد از هم بپاشد. نمونه‌ای مشابه در مصر نیز رخ داد؛ جایی که کودتایی مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی و به‌ویژه توییتر به‌سادگی معادلات سیاسی را تغییر داد. این در حالی است که مصر نه جامعه‌ای کوچک است و نه از نظر ظرفیت‌های فکری و جهادی، جامعه‌ای ضعیف به شمار می‌رود. این تجربیات نشان می‌دهد که بی‌توجهی به ابعاد شناختی و حکمرانی هوشمندانه در حوزه فناوری، می‌تواند پیامدهای سنگین و جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.