مدیریت فرهنگی راهکار برون رفت از بایدها و نبایدهای قانونی

حجت الاسلام محمود حقیقی، استاد حوزه و دانشگاه و در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، پیرامون شعار امسال، درباره مدیریت فرهنگی، گفت: جامعه مانند یک موجود زنده است که اگر به حال خود رها شود دچار آسیب ها و کژی های فزاینده ای خواهد شد که با رسیدن به این مرحله دیگر هیچ موعظه ای کارساز نخواهد بود.

وی مدیریت فرهنگ را امری متقابل میان مردم و مسؤولین دانست و افزود: در جهان امروز قدرت های رسانه ای چنان بر افکار مردم غالب شده اند، که هم مردم و هم مسؤولین را به خواب غفلت فرو می برند و حساسیت ها و دغدغه های معنوی را از ایشان می گیرند.

حجت الاسلام حقیقی در ادامه افزود: تدبیر به موقع و جهادی مسؤولین، اراده و عزم مردمی، قانونگذاری ها، نظامات حقوقی و وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم می تواند ابزاری برای کنترل فرهنگ و اصلاح و رشد آن قرار بگیرد.

این استاد حوزه و دانشگاه درباره پیش زمینه های لازم برای انجام یک عملیات فرهنگی گفت: در انجام یک عملیات فرهنگی همیشه تقدم و تأخر مؤلفه ها باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

وی در ادامه بیان داشت: مدیران فرهنگی باید ابتدا برخی نگرش ها و رفتارها را در جامعه نهادینه کنند تا بتوانند به اصلاح و ایجاد دیگر امور فرهنگی بپردازند و تا بسترسازی لازم صورت نگیرد، هیچ گاه یک عملیات مثبت واقع نخواهد شد و عمدتاً با واکنش منفی و یا وازدگی مردم روبرو می شویم.

حجت الاسلام حقیقی مهم ترین عامل در مدیریت جهادی را نهادینه کردن معارف زیربنایی جامعه عنوان کرد و افزود: اگر بتوانیم معارف دینی زیربنایی را در جامعه تبدیل به یک ارزش مقبول و فراگیر کنیم از جمله مواردی مانند مبارزه با هوای نفس یا صبر در برابر گناه سبب خواهد شد مسائل دیگر به راحتی در میان اقشار مختلف نهادینه گردد.

وی با اشاره به سخن پیامبر(ص) که فرموده اند، «اگر حیا نداری، دیگر هر کاری می خواهی انجام بده»، افزود: اگر حیا را در جامعه به صورت یک معروف عمومی در آوریم، نهادینه کردن رفتاری مثل حجاب خیلی آسان خواهد شد.

عضو شورای شهر نجف آباد نقش مدیران و مسؤولان در تقویت فرهنگ و معرفت نقشی بنیادی عنوان کرد و افزود: با توجه به سخن حضرت علی(ع) که می فرمایند، «مردم بیشتر شبیه و تحت تأثیر مدیران جامعه هستند تا پدران و مادران خود»، در ابتدای امر مسؤولین باید این ارزش ها را در خود و حتی خانواده و نزدیکانشان نهادینه کنند تا تبدیل به رفتار عادی شود.

وی در ادامه بیان داشت: اگر مسؤولی در برخورداری از ویژگی های اخلاقی خصوصاً در مبارزه با نفس، به درجه مطلوبی از خودسازی و ثبات شخصیتی نرسیده باشد بعید است بتواند به درک صحیحی از یک برنامه صحیح فرهنگی رسیده و یا در تلاطم های فرهنگی اجتماعی تاب مقاومت بیاورد.

حجت الاسلام حقیقی درباره نقش همسویی قانون و برنامه ریزی در عملیات فرهنگی گفت: در اکثر موارد شاهد هستیم رفتار تحمیل شده با قانون، اگر هماهنگ با کار فرهنگی نباشد، به یک تغییر رفتار پایدار تبدیل نشده و در مواقعی شاهد هستیم تبدیل به یک ضدفرهنگ می شود.

وی با بیان این نکته که فرهنگ سازی عموماً نیازمند جا افتادن مبانی فکری متناسب با آن و برخورداری افراد جامعه از شخصیت و روحیه متناسب با آن فرهنگ است، گفت: این فرهنگ پایدار باید ریشه در فطرت انسان داشته تا در اثر تغییرات زمانه دستخوش تبدیل و تعارض با دیگر مسائل نشود.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه پیرامون تقدیم فرهنگ مداری بر قانون گرایی خاطرنشان کرد: رفتاری که فرهنگ شده و در عقیده عمومی جامعه قرار بگیرد، توسط خود مردم مراقبت می شود و هزینه های گزاف و کم ثمر کنترل های قانونی کاهش می یابد.

وی با بیان این نکته که ممکن است رفتار براساس قانون افراد جامعه را دچار نوعی دوگانگی شخصیت کند، افزود: زمانی که افراد جامعه از ترس قانون و با شخصیت خودشان که تمایلی به آن رفتار ندارند، آن را انجام دهند، به نوعی دوگانگی می رسند در حالی که رفتار فرهنگی هیچ دوگانگی شخصیت به وجود نمی آید./1306/ت303/ب