جامعه ای که بدون فقه تجارت کند در گودال ربا به گل می نشیند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جوادی آملی در درس خارج فقه خود در مدرسه فیضیه قم که به تازگی با موضوع ربا پیگیری می شود گفت: یکی از مسائلی که محل ابتلای جامعه است و در اقتصاد مقاومتی سهم تعیین کننده دارد و کمک می کند تا جامعه اسلامی روی پای خود بایستد بحث پرهیز از ربا است.

وی ادامه داد: در کتاب فقه اللغه فقیر را به معنای ندار نگرفته اند بلکه فقیر به کسی می گویند که ستون فقراتش شکسته و نمی تواند بایستد. همچنین مسکین را به زمین‌گیر معنا کرده اند. ملتی که دستش خالی است چون قدرت مقاومت ندارد و زمین گیر است به او فقیر و مسکین می گویند.

آیت الله جوادی آملی به آیه «وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّـهُ لَکُمْ قِیَامًا» استناد و اظهار کرد: در این آیه تعلیق حکم بر وصف مشعر علیت است یعنی شما اگر می خواهید در حوادث ایستادگی و مقاومت داشته باشید اموالتان را دست سفها ندهید. بنابراین مال عامل مقاومت و ایستادگی ملت است که اگر از دست ملت گرفته شود فقیر می شود و کسی که ستون فقراتش شکسته چگونه می تواند مقاومت کند؟

وی ادامه داد: اینکه گفته شده کاسب حبیب الله است مراتب دارد؛ کسبه ای که در بازار مشغولند به منزله کابل برق هستند که برق را از نیروگاه به ما می رسانند اما آن سرمایه دار اصیل که سرمایه را در تولید صرف می کند و کارگری که در کارخانه یا زمین کشاورزی کار می کند مانند نیروگاه تولید برق است و ثواب، درجات و مقام اینها خیلی بیشتر از کسی است که مثل کابل برق عمل می کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه بیان داشت: از بازار کاری ساخته نیست، سرمایه و نیروی کار مهم است و موجب رونق تولید می شود. ما اقتصاد مقاومتی چین و ژاپن را که نمی خواهیم، کالاهای قاچاق چینی اقتصاد مقاومتی چین را تقویت می کند .

بانک ربوی جامعه را نابود می کند
وی در ادامه افزود: ما باور کردیم که «یمحق الله الربا»، در آمد ربوی و بانک ربوی را خدا به محاق می برد، هر چند ممکن است چند روزی درخشان باشد ولی سرانجام به محاق می رود. اگر ملتی بانکش و بازارش ربوی بود سرانجامش به محاق رفتن است و جمعیتی که به محاق برود در برابر چه می خواهد مقاومت کند؟

حضرت آیت الله جوادی اظهار داشت: مقاومت یک اصل بسیار بابرکت و وظیفه همه ماست و راه حل هم دارد و آن حفظ مال است چرا که مال ستون فقرات یک ملت است. کسی که نتواند از این منابع غنی و فراوان نفت و گاز استفاده کند و ستون فقرات یک ملت را پا برجا نگه دارد افراد بیکار و بی همسر در جامعه‌اش زیاد می شود.

وی با بیان این که جامعه ای عقلانی است که بفهمد چه چیز عامل قیام است و چه چیزی ستون فقرات جامعه را می شکند، گفت: امام علی (ع) می فرماید «من اتجر بغیر فقه فقد ارتطم فى الربا» اگر کسی تجارت کند و روابط تجاری اش بدون فقه باشد در باتلاق فرو می رود. جامعه ای که بخواهد بدون فقه تجارت کند در گودال ربا به گل می نشیند.

مدرس خارج فقه حوزه علمیه با اشاره به این که آنچه مورد ابتلای عملی جامعه است محل ابتلای علمی فقها است، گفت: اگر فقها مسائلی را مطرح کنند که مورد ابتلای جامعه نباشد رابطه حوزه و جامعه گسسته می شود از این رو حوزه باید به محل ابتلای خود که مسائل جامعه است توجه کند.

حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار داشت: ربا یا در بیع است یا در قرض لکن بیع در قبال معاملات دیگر نیست برای همین ربا در بسیاری از معاملات مانند مضاربه، مصالحه، اجاره، مساقات و دیگر ابواب جاری می شود و اختصاصی به بیع ندارد. پس حصر ربا در بیع و قرض حصر استقرایی است نه عقلی .

دلیل اصرار رهبری بر جریان اقتصاد مقاومتی
وی ادامه داد: صاحب جواهر می کوشد تا بگوید این ربا سم مهلک است و مثل یک لکه خون نیست که اگر گوشه پارچه را آلوده کرد و ما همان گوشه را پاره کنیم بقیه پارچه پاک و قابل استفاده باشد بلکه مانند سم مهلک همه جا را آلوده می کند و کل معامله را به هم می زند و فاسد می کند، پس این طور نیست که مثلا اگر کسی در یک معامله دو کیلو گرم جنس اضافه به عنوان ربا بگیرد با پس دادن آن مقدار اضافه معامله درست شود چرا که عقود تابع قصود است و فروختن ده کیلو در برابر 12 کیلو یک معامله است.

حضرت آیت الله جوادی آملی افزود: ربا که افزایش پیدا می کند سرمایه ها را به بانک ها می برند و بیکاری زیاد می شود و تولید می خوابد. اصرار رهبری برای این است که همه با هم به جریان حیات اقتصاد مقاومتی کمک کنند و اقتصاد بازسازی و زنده شود در این صورت هیچ کس به بیگانه نیاز ندارد./916/پ202/ع