در الگوبرداری از سیره ائمه طاهرین نباید مصداق محور باشیم
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام جواد ایروانی، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ظهر امروز در دومین نشست حماسه سیاسی و اقتصادی با موضوع سیره اقتصادی معصومین(ع) که در محل مدرسه علمیه حضرت خدیج(س) برگزار شد، گفت: سیره اقتصادی پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی و حضرت زهرا(علیهما السلام) با سیره امام صادق و امام رضا(علیهما السلام) متفاوت بوده است. در زمان نبی اکرم(ص) بیشتر ساده زیستی بوده و در زمان امام صادق (ع) رفاه نسبی رواج داشته است.
حجت الاسلام ایروانی درباره چگونگی الگوبرداری از زندگی ائمه(ع) گفت: در پیروی از ائمه(ع) نباید مصداق محور باشیم، حضرت زهرا(س) چادر وصله کرده استفاده می کردند، اما نباید این طور برداشت شود که برای پیروی از حضرت زهرا(س) اینگونه چادری استفاده کنیم.
وی ادامه داد: استخراج اصل ساده زیستی از مصادیق زندگی حضرت علی(ع) راه را به ما نشان می دهد. ایشان در زمان خود و به مقضیات زمان خویش ساده زیست بودند. وظیفه ما است اصل ساده زیستی را استنباط و کرده و بر مصادیق امروز تطبیق دهیم چرا که مصادیق همیشه در تغییر هستند.
وی افزود: در موارد خاصی مصداق محور بودن، ملاک است، اما نباید قبل از استخراج اصول، مصادیق ملاک قرار بگیرند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ائمه(ع) در مسائل اقتصادی به گونه ای رفتار می کردند که مصرفشان هماهنگ با سطح مصرف جامعه زمان خود هماهنگ باشد؛ هر زمان سطح مصرف مردم بالاتر می رفت، سطح مصرف ائمه(ع) نیز بالا می رفت و هر زمان سطح مصرف مردم پایین می رفت، سطح مصرف معصومین(ع) نیز پایین می آمد.
وی با بیان این که مصداق باور بودن، موجب جمود به ظاهر الفاظ می شود، گفت: اگر ما مهر السنه زمان پیامبر(ص) را به قیمت امروز حساب کنیم اشتباه است چرا که جامعه اکنون با جامعه پیامبر(ص) تفاوت دارد و بر همین اساس قدرت خرید مردم با قدرت خرید در زمان پیامبر(ص) متفاوت است. اصل ساده زیستی را باید با مصادیق روز سنجیده، قاعده اخلاق اقتصادی را استخراج کرده و آن را بر مصادیق هر عصری تطبیق دهیم. براین اساس، اصل در مهریه، متوسط و معتدل بودن آن است.
حجت الاسلام ایروانی گفت: برای اثبات یک مسأله اخلاقی، نباید شأن و عصمت معصومین(علیهم السلام) را زیر سوال ببریم. اگر سیره با فقه معارض باشد باید برطرف شود تا مردم در مسائل اسلامی دچار شک و شبهه نشوند.
استاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی با اشاره به این که کار پزوهشی شامل دو مرحله، گردآوری و تبیین و نتیجه گیری است، افزود: در پژوهش مفید، نیاز سنجی و طرح سوال باید مورد توجه قرار گیرد. طرح سوال به خصوص در مقاله علمی مهم است. در یک تحقیق روشمند علمی ممکن است شما حتی یک سوال از صد سوال را جواب ندهید اما محصول کار شما علمی است. ریز موضوع ذهن را حساس می کند و باعث می شود نکات بیشتری از قرآن و روایات استخراج کنید.
وی با انتقاد از افرادی که قناعت، زهد و شاکر بودن را مانع رشد و توسعه اقتصادی می دانند، اظهار کرد: مبانی اقتصادی اسلام در سیره اهل بیت(ع) و قرآن موجود است. نگاه اسلام به ثروت،پول، مادیات و رفاه مستحکم است. /930/پ202/س