ایجاد شبکه نیابتی؛ زمینه‌ساز دوران غیبت
حجت الاسلام جعفر طباطبایی، کارشناس مذهبی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد با اشاره به سیرتاریخی امامت امام جواد و امام هادی و امام حسن عسکری(ع) اظهار داشت: مجموع سه عمر این امامان 92 یا 93 سال بوده است که این موضوع نشان دهنده این مسأله است که شهادت آنان درسن جوانی بوده است.
وی در ادامه با بیان سختی ها و مشکلات دوران امام حسن عسگری(ع)، تصریح کرد: در آن زمان شرایط به گونه ای بود که امام در دوران امامت خودشان مجبور می شدند که در هفته یک یا دو بار به دارالخلافه بروند و اعلام حضور کنند؛ این در حالی است که امام حسن عسکری(ع) امام و رهبر جامعه نیز هست و نمی تواند از جامعه غافل باشد چرا که شأن امام غفلت از امت نیست بلکه غفلت زدایی از جامعه رسالت اصلی ایشان بوده است.
مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه با تأکید بر این که در راستای همین هدف امام حسن عسکری(ع) باید ارتباط داشته باشد و برای این امر امام باید راه های گوناگونی ایجاد کنند، به بیان سه راهکار رهبری امام در آن دوران خفقان پرداخت و اظهار داشت: اولین راهکار ارتباط مخفیانه است چرا که اولین و بدیهی ترین شیوه ارتباط، ارتباط پنهانی است.
ایجاد شبکه نیابتی در دوران سه امام؛ زمینه سازی غیبت
وی افزود: شیوه دوم که قابل طرح است ایجاد یک شبکه نیابتی است از آنجا که بحث نیابت و نائب قرار دادن و وکیل انتخاب کردن در دوره ائمه اطهار(ع) قبل هم بوده است؛ اما هرچه به دوران غیبت نزدیک تر می شویم در دوره امام رضا و امام هادی که می رسیم بحث نیابت شدت پیدا می کند.
حجت الاسلام طباطبایی با بیان این که امامان پیشین در زمینه غیبت امام زمان در بین شیعیان زمینه سازی کرده بودند و یکی از دلایل ایجاد شبکه نیابتی از سوی امام حسن عسکری(ع) نیز همین امر بوده است، تصریح کرد: باید یک زمینه برای غیبت هم فراهم می شد و مردم برای این امر آماده شوند تا بتوانند عصر غیبت را درک کنند و با وکیل ارتباط داشته باشند.
ارتباط مخفیانه، ایجاد شبکه ارتباطی و مکاتبه سه شیوه مدیریت و رهبری جامعه در دوران امام حسن عسگری(ع)
وی درادامه به تشریح مدیریت امام حسن عسکری(ع) در خصوص رهبری جامعه در دوران زندانی شدن خویش پرداخت و خاطرنشان کرد: امام در شهرهای گوناگون وکلای فراوانی داشته است و مدیریت امام حسن عسگری و امام هادی آنچنان بوده است که چند تا وکیل در یک منطقه بودند و یکی از آنان وکالت رییسی داشته است که در کار یکدیگر دخالت نکنند.
وی درادامه بررسی شیوه های رهبری امام حسن عسکری(ع) در دوران خفقان از دو جهت به دلیل این که امام در محدوده زندان است و نمی تواند از مردم غافل شود و از سویی به دلیل گستردگی حوزه اسلام، امکان دسترسی همه مردم به ایشان وجود ندارد، اظهار داشت: سومین راهکار ارتباطی امام راهکار مکاتبه است که ایشان از طریق نامه برای بخش های گوناگون و حل مشکل مکاتبه داشته اند.
این کارشناس مذهبی با بیان این که مکاتیب امام حسن عسکری(ع) فراوان است، افزود: برای جنبه علمی نامه های ایشان کتابی در شش جلد با عنوان«موسوعه الامام العسکری» تهیه شده است./934/ت302/س