ترجمه فرهنگ قرآن به زبان اردو ، پروژه‌ای که در انتظار انتشار است
خبرگزاری رسا ـ مدیر گروه فرهنگ‌نامه‌های قرآنی مرکز فرهنگ و معارف قرآن با اشاره به این‌که ترجمه فرهنگ قرآن به زبان اردو انجام شده است، گفت: از مسؤولان ذی ربط درخواست داریم بستر انتشار این پروژه را که یک پروژه ملی و بین المللی به شمار می‌آید، فراهم کنند تا از آن استفاده بیشتر شود.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ترجمه فرهنگ قرآن به زبان اردو، پروژه ای بین‌المللی به شمار می‌آید که از سوی مرکز فرهنگ و معارف قرآن، حمایت شده اما هنوز در صف انتشار و در انتظار باقی مانده است.
برای آشنایی با این پروژه با حجت‌الاسلام عیسی‌زاده، مدیر گروه فرهنگ‌نامه‌های قرآنی مرکز فرهنگ و معارف قرآن گفت و گویی انجام شده که بدین شرح است.
انگیزۀ اصلی از ترجمۀ فرهنگ قرآن به زبان اردو چه بود؟
در ارتباط با اهمیت ترجمه اردو با توجه به این‌که مخاطبان اردوزبان ما که به زبان فارسی در ایران مسلط هستند، بعد از تفحص و تحقیق از پروژه فرهنگ قرآن، در چند سال قبل پیشنهاد دادند که جای یک چنین پروژه‌ای در میان مخاطبان اردوزبان در هندوستان و پاکستان خالی است و اگر این پروژه به زبان اردو ترجمه شود، می‌تواند جایگاه بسیار مهمی را در کشورهایی مثل پاکستان و هندوستان باز کند و از آن طرف هم کاری مثل فرهنگ به زبان اردو در عرصه قرآن‌پژوهی انجام نشده بود، از این رو این افراد توافقاتی را با مسؤولین سابق دفتر تبلیغات داشتند و به این نتیجه رسیدند که ترجمه از سوی آن‌ها انجام گیرد، اما نظارت با مرکز فرهنگ و معارف قرآن باشد، در نتیجه قراردادی تنظیم شد و آن‌ها ترجمه را شروع کردند.
بنابرین در اهمیت ترجمه اردو باید گفت که به علت استقبال فراوان دانش‌پژوهان و قرآن‌پژوهان اردوزبان از فرهنگ قرآن، فلسفۀ ترجمه اردو محقق شد.
مهمترین ویژگی این ترجمه چیست؟
در این ترجمه که از سال 1388 آغاز شد، ابتدا مدخل‌های اصلی را که بیش از سه هزار مدخل است، به اردو ترجمه کردیم و بعد از ترجمه مدخل‌های اصلی، وارد ترجمه‌های مدخل‌های فرعی شدیم، به علت اختلاف الفبایی که بین زبان فارسی و اردو است، مؤسسه امام عصر(ع) که وابسته به برادران اردوزبان پاکستانی است، این ترجمه را بر اساس ترتیب الفبایی اردو، آغاز کرد، به عبارت دیگر، اولین ویژگی ترجمه اردو فرهنگ قرآن، این است که در ابتدا، مدخل‌های آن، براساس ترتیب الفبایی اردو، ترجمه شده، بعد نمایه‌ها و ساختار فرعی فرهنگ قرآن براساس الفبای اردویی ترجمه شده و در نهایت، فیش‌ها و برداشت‌های قرآنی به زبان اردو ترجمه شده است.
یکی از ویژگی‌هایی که در ترجمه اردو است و ما در ترجمه‌های دیگر این کار را نکردیم، علاوه بر برداشت‌هایی که ذیل آیات است، ترجمه اردوی آیات را هم آورده‌ایم تا علاوه بر استفاده پژوهشگران اردوزبان، مخاطبان عام اردوزبان هند و پاکستان و کشورهای دیگر که با این زبان حرف می‌زنند، نیز بتوانند استفاده خوبی از این پروژه ببرند.
ما از سیستم ارجاع هم در ترجمه اردو استفاده کرده‌ایم و سعی کرده‌ایم مداخل مترادف را به یکدیگر ارجاع دهیم تا مخاطبان بتوانند تمام اطلاعات مترادف قرآنی را در این مجموعه پیدا کنند، مانند تقوا و پرهیزگاری، اگر کسی بخواهد اطلاعات تقوا و پرهیزگاری را پیدا کند، می‌تواند در مدخل تقوا تمام اطلاعات در این دو مورد را پیدا کند، پس بنابراین سیستم ارجاع یک امکان افزودن به اطلاعات است که شخص اگر با یک کلیدواژه آمده، اطلاعاتش را از دست ندهد و بتواند با ارجاعی که در ذیل مدخل‌ها داده‌ایم، مطالب خود را پیدا کند.
یکی از ویژگی‌های بسیار مهم ترجمه اردوی فرهنگ قرآن این است که چنین ترجمه‌ای به عنوان یک ترجمه فرهنگ قرآنی، در جهان اردوزبان بی نظیر است و امیدواریم که در آینده این ترجمه جای خودش را در میان اردوزبانان باز کند و ان شاء‌الله از اطلاعات جامع و وسیع که در این پروژه است، استفاده کنند، به ویژه عزیزانی که می‌خواهند به زبان اردو پایان‌نامه، کتاب، مقاله و موضوعات دیگری بنویسند یا اساتید قرآنی که می‌خواهند اطلاعات قرآنی را در کمترین زمان در اختیار شاگردان خود در مدارس و دانشگاه‌ها قرار دهند.
فرهنگ قرآن به زبان اردو این ویژگی را دارد که بتواند زمینه تدوین این گونه آثار را برای عزیزان فراهم کند و در کمترین زمان، آن‌ها را به اطلاع جامعه قرآنی در موضوعات متنوع برساند.
یکی از ویژگی‌های این ترجمه، این است که حدود 120 صاحب‌نظر و کارشناس برجسته از حوزه و دانشگاه در طول پانزده سال، در موضوعات تخصصی این فرهنگ بهره جسته‌اند، این ویژگی می‌تواند این پیام را برای ما داشته باشد که کمتر اتفاق می‌افتد که در کشور اسلامی ایران، این همه کارشناس آن هم در طول پانزده سال بر روی قرآن کار کرده باشند تا بتوانند جامع‌ترین اطلاعات قرآنی را در غالب یک معجم معنایی قرآن به جامعه عرضه کنند.
ویژگی دیگر این پروژه آن است که دارای بیش از 3هزار مدخل اصلی و بیش از 70هزار عنوان مدخل فرعی به صورت الفبایی اردو گردآوری شده است.
ویژگی دیگر این است که در پایان این پروژه سعی کردیم تمام منابعی را که از آن استفاده کردیم اعم از تفاسیر مختلف و کتاب‌های تخصصی مختلف، به صورت یک کتاب‌نامه در پایان آن تنظیم کنیم، علاوه بر این، از منابع استفاده شده، آن برداشت‌های انتزاعی را که در مورد آیات مطرح شده همه را در پاورقی‌ها مستند آورده‌ایم، تا خدای ناکرده تفسیر به رأیی در این برداشت‌ها نشده باشد.
یکی از برجستگی‌های ویژه این پروژه آن است که با توجه به این که تا کنون فرهنگ‌نامه قرآنی‌ای که برگرفته از فرهنگ اهل بیت(ع) باشد، نداشته‌ایم و این اولین معجم معنایی فرهنگ‌نامه قرآنی است که بر اساس فرهنگ اهل بیت(ع) در قرآن تنظیم شده و در اختیار جامعه قرار گرفته است.
با مقایسه‌ای که ما بین این فرهنگ‌نامه و فرهنگ‌نامه‌های موجود انجام دادیم و این کار هم انجام شده و مقاله‌هایی هم تنظیم شده، در میان معجم‌های عربی که از کشورهای اهل سنت وجود دارد، خود کارشناسان اهل سنت نظرشان این است که چنین کاری در هیچ یک از کشورهای عرب زبان اهل سنت صورت نگرفته و تمام معجم‌هایی که از آن‌ها موجود است، اگر ملاحظه شود، این ویژگی فرهنگ قرآن که جامع‌ترین اطلاعات را دارد، می‌تواند مشاهده شود.
ترجمه اردو بر خلاف ترجمه عربی و انگلیسی که در حال انجام است، به علت گنجاندن ترجمه خود آیات، علاوه بر متخصصان یعنی دانشجویان، طلبه‌ها، مدرسان و مربیان، برای عموم جامعه هم می تواند مفید باشد.
چرا هنوز این پروژه منتشر نشده است؟
در حال حاضر، یک جلد این ترجمه آماده چاپ است، اما متأسفانه به دلیل مشکلاتی که بر سر راه انتشار آن ایجاد شده، هنوز نتوانسته‌ایم آن را به چاپ برسانیم، در واقع قرار بود بوستان کتاب آن را منتشر کند که به گفته خودشان چون فروش زیادی در ایران ندارد، از انتشار آن صرف نظر کردند.
امیدواریم مسؤولان ذی ربط، بستر انتشار این پروژه را که یک پروژه ملی و بین المللی به شمار می‌آید، فراهم کنند تا از آن استفاده وافر به عمل آید./907/د102/پ
ارسال نظرات