خداترسی سبب ترک غیبت می‌شود
حجت‌الاسلام سید مهدی سعیدی، استاد اخلاق حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در پاسخ به پرسش «چرا پشت سر یکدیگر حرف میزنیم؟» به تعریف غیبت در اسلام پرداخت و گفت: در اسلام غیبت به معنای سخن گفتن پشت سر مؤمن یا مسلمانی است که اگر آن سخن را بشنود ناراحت شده و خوشش نیاید.
وی در ادامه به پیامدهای و عوارض بدگویی، غیبت اشاره کرد و بیان داشت: بر اساس روایت غیبت و بدگویی فرد را در یک حجاب سنگین درونی قرار می‌دهد و به تعبیر امروزه به گونه‌ای غیبت روح و درون فرد را حبس می‌کند که بیرون رفتن از این زندان درونی جز با کسب رضایت از فرد غیبت شونده ممکن نیست.
این استاد حوزوی ابراز داشت: البته براساس گفته برخی از فقها، کسب رضایت از فرد غیبت شونده در صورتی لازم است که مفسده برای فرد غیبت کننده نداشته باشد، در صورتی که برای فرد غیبت کننده مفسده داشته باشد باید فرد غیبت کننده هم برای خود و هم فرد غیبت شونده از خداوند متعال طلب مغفرت و آمرزش بکند.
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی با بیان این‌که فرد غیبت‌کننده نورانیت ایمان در قلب خود نخواهد داشت، اظهار داشت: وجود فرد غیبت‌کننده تاریک می‌شود و اگر فرد غیبت کننده با افراد جامعه ارتباط و معاشرت داشته باشد، این تاریکی درون او به افراد جامعه سرایت کرده و آن‌ها را نیز آلوده می‌کند.
وی اضافه کرد: غیبت هم دارای آثار وضعی و هم آثار تکوینی است، آثار وضعی آن سبب دل‌چرکین شدن افراد نسبت به یکدیگر، از بین رفتن روابط افراد خانواده و گسیخته شدن اتحاد مؤمنان با یکدیگر می‌شود، در حالی اجتماع مانند زنجیر پیوسته به یکدیگر است که اگر حلقه‌ای از آن جدا شود سبب از هم‌پاشیدگی دیگر حلقه‌های این زنجیر می‌شود.
حجت‌الاسلام سعیدی ترس، کمبود شخصیت و رنجش را از دلایل ارتکاب افراد به گناه غیبت و بدگویی خواند و خاطرنشان کرد: وقتی فردی در وجودش ترس باشد نمی‌تواند خواسته خود را رودرروی فرد غیبت‌کننده بیان کند به همین سبب پشت سر او به غیبت و بدگویی می‌پردازد.
وی افزود: گاهی افراد برای سرپوش گذاشتن بر روی خطاها و اشتباهات خود متوسل به غیبت می‌شوند و بر این باور هستند که اگر در مورد فردی که از خطاهای او آگاهی دارد بدگویی کنند می‌توانند بر اشتباهات خود سرپوش گذاشته و خطر افراد آگاه را خنثی کنند.
استاد حوزه خویشتن‌داری را از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از ارتکاب افراد به رذیله اخلاقی غیبت عنوان کرد و گفت: وقتی افراد از یکدیگر کدورت و رنجش داشته باشند به سبب تحریک شیطان رنجش خود را به شکل غیبت بروز می‌دهند.
وی بیان داشت: ما باید اگر از فردی نیز کدورت و رنجشی در دل داریم به خود او بگوییم نه این‌که در نزد دیگران عیب و کار خطای او را افشا کرده و بیان کنیم، اگر فردی از خدا و جهنم ترس داشته و بداند که غیبت حق‌الناس است گرفتار این رذیله اخلاقی نمی‌شود.
این محقق حوزوی رجوع به رساله علمیه فقها جهت آشنا شدن به چگونگی کسب رضایت از فرد غیبت شونده را لازم دانست و گفت: متأسفانه ما در مباحث اخلاقی به رساله عملیه فقها کم مراجع میکنیم و از کیفیت طلب حلالیت از افراد نظرات مختلف فقها را نمی‌دانیم.
وی در پایان تصریح کرد: برخی از فقها قائل هستند گناه غیبت با توبه جبران می‌شود، برخی نیز استغفار و کسب حلالیت از فرد غیبت شونده را شرط بخشیده شدن گناه غیبت دانسته و بیشتر فقها نیز قائل هستند اگر کسب حلالیت مفسده نداشته باشد اشکال ندارد اما اگر مفسده داشته باشد توبه و استغفار کافی است و منظور از توبه، استغفار این است که فرد غیبت کننده افزون‌بر توبه به سبب عمل زشت خود از خداوند برای فرد غیبت‌شونده نیز طلب استغفار، آموزش و مغفرت بکند.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، یکی از پرسش‌ها این است که «چرا پشت سر یکدیگر حرف میزنیم؟».
گفتنی است، پرسش‌های زیر بخش دیگری از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعى در جامعه‌ى ما ضعیف است؟
علت کارگریزى چیست؟
چرا در روابط همسایگى‌مان رعایتهاى لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه‌ى فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطى به طور کامل نیستیم؟
الگوى تفریح سالم چیست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخى از بخشهاى کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى در میان بعضى از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام میکنیم؟ علت قانون‌گریزى در برخى از مردم چیست؟
انضباط اجتماعى در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کارى در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخى از حرفهاى خوب، ایده‌هاى خوب، در حد رؤیا و حرف باقى میماند؟
چه کنیم که ریشه‌ى ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینى چقدر براى ما ضرورى است؟
تجمل‌گرائى چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرائى رواج دارد؟
چرا در برخى از بخشهاى کشورمان روى آوردن جوانها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صله‌ى رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینى چقدر براى ما ضرورى است؟ چقدر درست است؟
طراحى لباسمان چقدر متناسب با نیازهاى ما و عقلانى و منطقى است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرتهاى روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوئیم؟
بعضى‌ها با داشتن توان کار، از کار میگریزند؛ علت کارگریزى چیست؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى و نابردبارى در میان بعضى از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات میکنیم؟
تولید کیفى در بخشهاى مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌هاى ادارى ما کم است؟
چرا در بعضى از شهرهاى بزرگ، خانه‌هاى مجردى وجود دارد؟ این بیمارى غربى چگونه در جامعه‌ى ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشى خانواده، آنچنان که در غرب رائج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه‌ى ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود, هم وظائف اجتماعی اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟/993/ت302/ن