گستره کاربرد فقهی و حقوقی قاعده الزام

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، حجت الاسلام عراقی، مدیر پروژه «گستره کاربرد فقهی و حقوقی قاعده الزام» درباره ضرورت و اهداف این تحقیق گفت: قاعده الزام به عنوان یکی از قواعد مهم فقهی و راه‌گشای مکلفین شیعه در ارتباط با دیگر ادیان و مذاهب است.

وی در ادامه افزود: تبیین درست این قاعده در حوزه‌های مختلف رفتاری، می‌تواند زمینه‌ساز مهمی برای هم‌زیستی فقهی افراد، در جامعه واحد و در هم تنیده باشد؛ جامعه در هم تنیده‌ای که ارتباط شیعیان با یکدیگر و نیز شیعیان با افراد غیر شیعه را «اعم از سنی و غیرمسلمان» تشکیل می‌دهد.

حجت‌الاسلام عراقی اظهار داشت: گسترش ارتباط بین نحله‌های مختلف شیعی، توسعه تعامل بین آن‌ها، همچنین تبیین و روشن کردن مسیر برقراری ارتباط میان شیعیان با افراد غیرشیعه در جامعه واحد، مسأله‌ای است که ضرورت پژوهش حاضر را آشکار می‌سازد.

دبیر گروه دانش های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق اضافه کرد: توجه نکردن قانونگذار به بهره جستن از قاعده الزام در تدوین قوانین و تحقق خارجی آن در موضوع حقوقی احوال شخصی ایرانیان غیرشیعه، روشن نبودن نحوه کاربست قاعده مزبور نسبت به قوانین سایر کشورها در حقوق بین الملل و کمبود آثار علمی فارسی زبان پیرامون قاعده الزام از دیگر مواردی است که ضرورت بحث حاضر را توجیه‌گر هستند.

وی همچنین در مورد پیشینه این تحقیق خاطرنشان کرد: هر چند که می‌توان از این قاعده در ادبیات فقهی، موارد متعددی را نشان داد که فقها در مقام عمل بدان استناد کرده‌اند؛ لکن تحقیق حاضر به موردی اختصاص دارد که در کمتر تحقیقی مورد اشاره واقع شده است.

حجت‌الاسلام عراقی در پایان گفت: منابع معتنابهی را نمی‌توان یافت که در صدد پاسخ به این مسأله باشد که کیفیت ارتباط میان شیعیان به اعتبار اختلاف رأی اجتهادی یا تقلیدی، و یا به اعتبار قانون حاکم بر کشورهای اسلامی چگونه است./997/د102/ن