آیت الله مصباح یزدی:
اهتمام به علوم عقلی در راس همه علوم باشد/ از برخوردهای متعصبانه در نقد نظرات علمی پرهیز شود
خبرگزاری رسا ـ رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) پرداختن به علوم عقلی را ضروری دانست و با تاکید بر اینکه باید در نقد نظرات علمی از برخوردهای متعصبانه اجتناب شود، خاطرنشان کرد: اهتمام به علوم عقلی باید در راس همه علوم باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) صبح امروز در همایش رونمایی از اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی، با اشاره به اینکه در دوران پیامبر‌اکرم(ص) برای برپایی دانشگاه دینی و علمی زمان و فرصتی نبود، گفت: فرصت و عمر پیامبر(ص) صرف جنگ‌ها و غزوه‌ها و پاسخ‌گویی به مردم و دعوت به اسلام شد و فرصتی برای طرح علوم عقلی و پاسخ‌گویی به آن نشد.
وی زمان شروع و موجودیت پیدا کردن علوم عقلی را از زمان امیرالمؤمنان(ع) و بعد از جنگ صفین اعلام کرد و افزود: در یکی از جنگ‌ها بعد از صفین وقتی یکی از اصحاب خدمت امام‌علی(ع) رسید و سؤال کرد آیا این همه کشته که در راه خدا دادیم شامل قضا و قدر الهی می‌شود یا خیر؟ حضرت فرمود بله قضا و قدر الهی در این جنگ نقش داشته است و قبولی این جنگ و کشته‌هایی که در راه خدا دادیم فقط با پروردگار است.
آیت الله مصباح یزدی شبهات موجود در زمان پیامبر(ص) را کم برشمرد و اظهار داشت: شبهات تا زمان حکومت امیرالمؤمنان علی(ع) بسیار ناچیز و اندک بود ولی در مدت خلافت حضرت به اوج خود رسید، از سویی اهل کتاب شبهاتی را مطرح می کردند و از سویی از دیگر بلاد برای سؤال از علوم عقلی نزد اهل‌بیت(ع) می‌آمدند و این سبب شد تا علوم عقلی روز به روز با پیشرفت چشمگیری همراه شود.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) با اشاره به اینکه از کشورهای اروپایی برای کسب علوم عقلی نزد ائمه می‌آمدند، افزود: عمده مباحث عقلی بعد از زمان مأمون جدی شد و رشد پیدا کرد و به اوج رسید که تأسیس دارالحکمة یکی از این آثار است و بیشتر علوم از جمله علوم عقلی به صورت کلی مورد بحث و بررسی قرار می‌گرفت و مثل زمان حال نبود که هر علمی به صورت تخصصی مورد تحقیق و بررسی قرار بگیرد.
آیت الله مصباح یزدی زمان حال را پیشرفته و دارای تمام امکانات برای تحقیق، بررسی، تبیین و پژوهش دانست و خاطرنشان کرد: در دوران گذشته با کمبود امکانات شخصی تلاش می کرد و حکیم می‌شد و حکیم کسی بود که به تمام یا اکثر علوم آشنایی داشت و کسی به صورت تخصصی علمی را پیگیری نمی کرد؛ در زمان ما هستند افرادی که علوم خاصی را دنبال می کنند و عمر خود را صرف آن علم می‌کنند و تحقیقات و پژوهش هایی از آن علم را در خدمت دیگران قرار می دهند که باید این افراد در کشور ما روز به روز بیشتر شوند و پیشرفت کنند و این با فراگیری علوم عقلی و به کار گرفتن صحیح آن عملی خواهد بود.
استاد حوزه علمیه قم در ادامه افزود: همه علوم به صورت تخصصی دنبال می‌شوند و علوم تجربی مثل علم طب هم یکی از آنها است که شامل 100 رشته تخصصی یا بیشتر می‌شود و دلیل آن این است که در علوم تجربی انگیزه برای رشد، تحقیق و کاوش زیاد است، برای اینکه افراد فواید آن را در زندگی خود به صورت عینی مشاهده می کنند، ولی در علوم عقلی قضیه عکس این است چون اکثر مردم خود را نیازمند این علم نمی دانند و برای به دست آوردن آن تلاش نمی کنند مگر عده‌ای که به دنبال تکامل عقلی و روحی خود هستند و این فکر اشتباهی است.
آیت الله مصباح یزدی با تأکید بر اینکه باید در زمینه علوم عقلی مانند علوم تجربی تلاش شود تا مردم فواید آن را در زندگی خود مشاهده و برای رسیدن به آن تلاش کنند، گفت: ما باید مطالعه، بررسی ، تحقیق و پژوهش خود را در زمینه علوم عقلی بیشتر کنیم و این نیازمند تلاش بی‌وقفه و مستمر است و اگر کوتاهی کنیم و به آن نپردازیم در آینده‌ای نزدیک پشیمان خواهیم شد.
وی علت رکود در زمینه علوم عقلی و عدم پیشرفت در آن را تا به امروز کوتاهی و پیش‌داوری برخی بزرگان فلسفه و علما دانست که بدون تحقیق و بررسی دقیق با یکدیگر به مشاجره می پرداختند و هر کدام دیگری را طرد می‌کردند که این نه تنها موجب رشد نمی‌شد بلکه رکود را به دنبال داشت و چالش‌ها و واکنش هایی را در زمینه علوم عقلی و دین مطرح می کرد و بعضی حرکت ها و برخوردهای افراطی را به دنبال داشت که امروزه هم با این مشکل مواجه هستیم.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به اینکه ما باید با پرهیز از پیش‌داوری و برطرف کردن اختلافات زمینه پیشرفت را فراهم کنیم، بیان داشت: در دوران گذشته کسانی بودند که متعصبانه از ظواهر دین پیروی می‌کردند و کسانی هم بودند که از علوم عقلی وارداتی دفاع می کردند و همین امر سبب شد تا تضاربی بین طرفداران علوم عقلی و طرفداران علوم نقلی و حدیث به وجود بیاید و به جای اینکه تعامل این علوم موجب رشد و پیشرفت شود متأسفانه موجب رکود شد.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) راه‌حل و علاج برطرف شدن این اختلافات را درست فهمیدن حرف طرفین و تحقیق و تبیین آن به صورت صحیح دانست و افزود: ما باید با تمام امکانات و ابزارهای موجود برای برطرف کردن مشکلات و اختلافات تلاش کنیم تا به یک پیشرفت و هدف متعالی در زمینه علوم عقلی برسیم.
آیت الله مصباح یزدی در ادامه به تلاش آیت‌الله طباطبایی و شهید مطهری اشاره کرد و اظهار داشت: در دورانی که مارکسیسم و ماتریالیست ها قد علم کرده بودند و نیم بیشتری از کشورهای اروپایی را تحت تأثیر خود قرار داده بودند به طوری که هر کشوری را می خواستند مستعمره کنند دست به دامان مارکسیسم‌ها می شدند، شهید مطهری متوجه این عوامل شد و مقابله با آنها را شروع کرد به طوری که از پیشرفت آنان تا حدود زیادی کاست.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه در دنیای آن روز مارکسیست ها در حال پیشروی بودند و دانشگاه‌ها و مجامع عمومی را مورد تأثیر قرار داده بودند، گفت: شهید مطهری کمر همت بست و با آنها مقابله کرد چون احساس می کرد خطری که این کشور و فرهنگ آن را تهدید می کند همین خطر است. این تلاش شهید مطهری تا اندازه ای بود که خود مارکسیسم‌ها ادعا کردند شهید مطهری حرف‌های ما را بهتر از ما تبیین می کند و ما را ناکام گذاشته و از پیشرفت ما جلوگیری می کند و این نهضتی بود که شهید مطهری با تمام توان انجام داد.
آیت الله مصباح یزدی برخورد متعصبانه با نظریات دیگران را موجب عدم پیشرفت دانست و افزود: ما باید با برخورد منصفانه و داشتن منابع بسیار و مطالعه و تحقیق آن راه‌های رسیدن به اهداف و پیشرفت‌ها را فراهم کنیم و دست‌یابی به علوم عقلی موجب می شود تا ما از خلط و مغالطه مصون باشیم.
وی در پایان با تأکید بر دست‌یابی به علوم عقلی به صورت پیشرفته و ترویج آن گفت: از تمام کسانی که برای ترویج علوم عقلی در غالب کتاب، نرم افزار، مقاله و تدریس تلاش می کنند تشکر و قدردانی می کنم./907/پ202/ج
ارسال نظرات