دعاها و نفرین های امام حسین(ع) در واقعه عاشورا
انسان دین دار و دارای عقیده خاص نمی تواند در مقابل کردار و گفتار دیگران موضع گیری نکند و سکوت اختیار نماید. آنچه از دیگران در قبال دین و آیین و باور او سر می زند، یا موافق و هماهنگ با آن است و یا مخالف، و معمولا خنثی و بی جهت نمی باشد.
در اسلام اینگونه موضع گیری «تولی و تبری» نام گرفته و جزء فروع دین به شمار می آید و ارزش و اهمیتی همسنگ نماز و روزه و حج و جهاد و .... دارد.
فرد مسلمان و جامعه دینی و اسلامی به ناچار باید دارای تولی و تبری باشد و در قبال دوستی ها و دشمنی هایی که با او می شود، عکس العمل نشان دهد. سکوت، بی عملی و خنثی بودن در این موارد، ضرر بزرگی را متوجه ایمان و عقیده فرد و جامعه می کند، وحدت و انسجام امت اسلامی را تهدید می کند و راه را برای ورود بیگانگان به لایه های مختلف جامعه باز می کند.
اگر افراد در یک جامعه اسلامی دارای خط فکری و سیاسی مشخص نباشند و مرزهای دوستی و دشمنی را نشناسند و یا بشناسند و رعایت نکنند، حق و باطل و ارزش ها و ضد ارزشها، ولایت ها و برائت ها در هم خواهد آمیخت و این آغاز اضمحلال و فروپاشی جامعه و رخنه سلطه گران و دین ستیزان است. حفظ ایمان و پاسداری از همبستگی و وحدت اسلامی در گرو گرایش تک تک افراد و گروه ها به جناح حق و پیروی آنان از ولی خدا و دشمنی و ستیز با دشمنان دین و امامت و رهبری صالح است.
بی جهت نیست که به خصوص در فرهنگ تشیع تأکید ویژه ای بر مسأله ولایت و برائت شده است. به راستی اگر جامعه اسلامی در صدر اسلام حد و مرزهای دوستی و دشمنی که ائمه «علیهم السلام» مشخص کردند را پاس می داشت و ملاک حب و بغض را روابط شخصی و قبیله ای و ... قرار نمی داد، اینهمه بر اسلام و مسلمانان خسارت مادی و معنوی وارد می شد و آیا بدخواهان و کینه توزان نسبت به اهل بیت مجال جولان و ترک تازی می یافتند؟ هرگز!
تنهایی امیرمؤمنان(ع) بعد از پیامبر( ص) و خانه نشین شدن ایشان، مظلومیت امام حسن مجتبی (ع) و شهات جانسوز سید الشهدا (ع) در کربلا و ماجراهای پس از آن، همگی در یک نگاه به وانهادن و عمل نکردن به اصل بزرگ تولی و تبری بر می گردد و اینکه مردم، شایستگان و صالحان را دشمن گرفتد و با دشمنان ایشان طرح رفاقت و دوستی ریختند.
از این رو است که در واقعه عاشورا، امام حسین (ع) که خود، امام حق و ملاک و مدار دوستی ها و دشمنی ها است، در برخوردهای متعدد با جماعت ها و افراد، رفتاری از سر تولی و تبری دارد: گروهی را به مهر می نوازد و آنان را با خود همراه می کند و دیگرانی را به قهر از خود می راند، در حق افرادی دعا می کند و بعضی را نفرین می گوید و این خود آموزه ای است و هدایتی بزرگ تا همگان بدانند که با حاکمان ظالم و پیمان شکنان و هوا پرستان باید دشمنی کرد و از آنها برائت جست و در جرگه شان وارد نشد و در مقابل، با پیشوای بر حق یعنی حسین بن علی (ع) که مظهر همه خوبی ها و زیبایی ها و ارزش ها است، باید همراه شد و در رکابش تا پای جان ایستاد و تنهایش نگذاشت.
تولی و تبری امام حسین (ع) در حرکت اصلاحی و هدایتی عاشورا، جلوه های متعدد و گوناگون داشت که برای نمونه، به دعاها و نفرین های آن حضرت در حق دوستان و دشمنانش اشاره می توان کرد.
دقت در این دعاها و برائت ها، نکته ها و آموزه های ارزشمندی را معلوم می سازد. این جلوه خاص در گفتار امام (ع) ، موضوع نوشته ای است که خواهید خواند. امید که برگ دیگری از دفتر پر آموزه و عبرت عاشورا باشد و شیفتگان راه و مرام حسین بن علی (ع) را سودمند افتد.
در یک تقسیم بندی، دعاهای امام حسین (ع)، یا در حق خود و اهل بیتش است، یا برای همراهان و سپاهش و یا در حق افراد خاص. نیز نفرین های امام، گاه در حق لشکر عمر سعد و متمردان از پیشوای حق است و گاه برای افراد خاص که در بخش های بعدی نوشتار به هر یک از این فرازها اشاره می شود./923/ی702/ر