نشست علمی «آسیب شناسی علم بلاغت و راهکارهای اصلاح» در مشهد برگزار شد
خبرگزاری رسا ـ نشست علمی آسیب شناسی علم بلاغت و راهکارهای اصلاح، در راستای تحول در علوم و متون حوزه یکشنبه 22 اسفندماه به همت واحد نشست های علمی مدرسه علمیه عالی نواب مشهد در این مدرسه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نشست علمی آسیب شناسی علم بلاغت و راهکارهای اصلاح، در راستای تحول در علوم و متون حوزه، شناسایی آسیب ها و کمبودها و نواقص علم بلاغت همراه با ارایه راهکارهای اصلاح در این زمینه، یکشنبه 22 اسفندماه به همت واحد نشست های علمی مدرسه علمیه عالی نواب مشهد در این مدرسه برگزار شد.
در این نشست حجت الاسلام حسن عرفان، استاد و محقق حوزه علمیه قم به آسیب های موجود در علوم حوزوی به ویژه علم بلاغت اشاره و تصریح کرد: یکی از آفت های علم بلاغت، مهجور ماندن مکتب اهل بیت(ع) در این قلمرو است.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه بعد از پیامبر اکرم(ص)، عده ای کوشیدند تا اهل بیت عصمت و طهارت(ع) را خانه نشین کنند، ادامه داد: آن ها علاوه بر خانه نشینی فیزیکی و گرفتن حکومت از اهل بیت(ع) به خانه نشینی فرهنگی آن ها نیز اقدام کردند که می توان به عدم استفاده از اهل بیت(ع) در قضاوت، در مسائل فرهنگی و در علم بلاغت به عنوان نمونه هایی در راستای خانه نشینی فرهنگی اهل بیت(ع) اشاره کرد.
این استاد حوزه جدایی قلمروی علوم بلاغی از علم اهل بیت(ع) را فاجعه ای بزرگ دانست و تاکید کرد: اهل بیت(ع) کانونی جوشان و سرشار از زیبایی ها و آموزه های علم بلاغت هستند که از آن ها استفاده نشد و در کتب بلاغی به سخنان، نامه ها، خطبه ها و دعاهای ائمه استشهادی صورت نگرفت و آن ها را مهجور نگه داشتند.
وی اظهار کرد: نه تنها خود اهل بیت(ع) بلکه اطرافیان و شیعیان آن ها هم مهجور مانده اند به گونه ای که اشعار جناب ابوطالب که اصیل ترین اشعار در دوران جاهلیت است، در بلاغت عرب به کار گرفته نشده است.
حجت الاسلام عرفان در همین خصوص افزود: ما دو کتاب اسرار البلاغه داریم که یکی مربوط به شیخ بهایی و دیگری مربوط به عبدالقاهر جرجانی اهل تسنن است که کتاب اسرار البلاغه شیخ بهایی مهجور مانده اما کتاب اسرار البلاغه جرجانی شهرت یافته و مورد استفاده قرار میگیرد.
این محقق حوزه به ارائه سایر آسیب های علم بلاغت پرداخت و ابراز داشت: یکی از آسیب های بزرگی که در علوم حوزوی از جمله علم بلاغت وجود دارد، مسئله «جمود در مثال» است که این نیز یک فاجعه محسوب می شود.
وی با بیان اینکه کتب فقهی در گذشته تدوین شده اند، عنوان کرد: «جمود در مثال» یعنی اینکه ما تنها از مثالی استفاده کنیم که در کتاب آورده شده است و قدرت مثال یابی، یعنی تطبیق قوانین بر مثال های خارجه و یا قدرت مثال سازی را نداشته باشیم.
حجت الاسلام عرفان توانایی مثال یابی را اولین قدم یک طلبه دانست و خطاب به استاد ها و علمای حاضر در نشست اعلام کرد: ما باید طلبه و دانشجوی بلاغت را به گونه ای توانمند کنیم تا بتواند سر کلاس مثال سازی کند نه اینکه فکر کند تا مثال کتاب یادش بیاید در غیر اینصورت با آسیب بزرگی روبرو هستیم که نشان از عدم توانایی ما در درس دادن و توانمند کردن شاگردان و طلبه هایمان دارد.
وی ادامه داد: بنابر این وظیفه ما در ابتدا این است که شاگردان را از مرحله مثال شناسی خارج و در ادامه به مرحله مثال یابی و در مرحله سوم به مرحله مثال سازی وارد کنیم.
این استاد و محقق حوزه از «جمود در مثال» به عنوان پایین ترین سطح یادگیری انسان یاد کرد و گفت: دانشمندان روانشناس برای یادگیری 8 مرحله در نظر گرفته اند که یادگیری حفظی پایین ترین آن ها است و اینکه ما قوانین فاعل و مفعول و یا استعاره بالکنایه را حفظ و مثال هایشان را هم حفظ کنیم، پایین بودن سطح یادگیری ما را می رساند.
وی که از نقش سازنده و تاثیر گذاری «مثال» سخن می گفت، بیان کرد: در کتاب هایی هم چون «مغنی» ابن هشام و «جواهر البلاغه» هاشمی بیگ، مثال ها و احادیث به ویژه مثال ها و احادیث ساختگی که برخی از آن ها ارکان مهم اعتقادی اهل تسنن به شمار می آیند، به صورت پیاپی تکرار و استفاده شده است و در این کتاب ها مهجور ماندن ائمه(ع) و استفاده ضعیف ا ز آن ها به چشم میخورد در حالی که از پست ترین انسان های تاریخ اسلام از جمله «حجاج بن یوسف ثقفی» در آن ها استفاده شده است.
حجت الاسلام عرفان به آفت و آسیب دیگر بلاغت اشاره و تصریح کرد: ما باید قبل از اینکه بلاغت را به دانش پژوهان آموزش دهیم، نقش کارساز و عظیم علوم بلاغی در زندگی و در علوم و فرهنگ اسلامی را برای آن ها اثبات کنیم.
این استاد حوزه با بیان اینکه بنیاد بلاغت، واژه شناسی است، تاکید کرد: ما اگر بخواهیم در قلمروی بلاغت و فصاحت گام برداریم، باید واژه های صحیح را بشناسیم.
وی اذعان کرد: در حال حاضر واژه های غلطی در دانشگاه و حوزه استفاده می شود که می توان به واژه هایی ساختگی که در مقیاس و لغت عرب وجود ندارند از جمله «توصیف»، «اساتید»، «تدفین» و «باکره» اشاره کرد.
حجت الاسلام عرفان عنوان کرد: گروهی از واژه های صحیح نیز وجود دارند که به شکلی اشتباه به کار می روند از جمله کلمه «تحکیم» به معنای «داوری» که به طور غلط به معنای «محکم کردن» استفاده می شود.
این محقق حوزه افزود: کلمه «امیال» به معنای «مسافت» و کلمه «سبیه» به معنای «دختر شیرخواره تا 4 الی 5 ساله» از جمله کلماتی هستند که در حوزه و همچنین توسط روحانیون و علما به معنای «غرایز» و «دختر یک فرد با هر سن و سالی» استفاده می شود.
وی تاکید کرد: ما فضلا و علما نباید هیچ گاه کلمه غلط مشهور و یا کلمه صحیح مهجور را بکار ببریم بلکه باید از کلمه صحیح معروف آن استفاده کنیم که برای مثال می توان به کلمۀ صحیح معروف «تمجید» اشاره کرد که کلمه صحیح مجهور آن «تبجیل» و کلمه غلط مشهور آن «تجلیل» است./934/پ202/ص
ارسال نظرات