کتاب «فقه و مصلحت» کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد

به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب فقه و مصلحت، اثر حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به عنوان اثر برگزیده شاخه فقه و اصول معرفی شد.

عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با توضیح این مطلب، ابراز داشت: این اثر که حاصل بیش از 3000 ساعت تحقیق مستمر علمی و پژوهشی است در شاخه کتب نگارش یافته در زمینه فقه و اصول حائز رتبه برتر شناخته شده و به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی معرفی شد.

وی پیرامون هدف از نگارش کتاب، گفت: کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت (ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست ادامه داد: مبادی و مقدمات این پژوهش برآمده از سالیان متمادی تدریس اینجانب در دروس سطح و خارج حوزه می باشد که سرانجام در قالب طرحنامه پژوهشی تدوین گردید و در چندین مرحله در شورای علمی گروه فقه و حقوق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین طی دوران انجام پژوهش بخش های مختلف آن در قالب نشست های علمی با حضور اندیشمندان به بررسی گذاشته شد و قسمت هایی از آن به صورت مقاله علمی در مجلات معتبر منتشر گردید و پس از اتمام پژوهش فقه و مصلحت، بخشی از آن به عنوان یک نوآوری در کرسی های نظریه پردازی نقد و مناظره ارائه شد و پس از چندین جلسه بررسی و مناظره، هیأت داوران آن را با درجه عالی به ثبت رساند.

این استاد حوزه و دانشگاه پیرامون معرفی این کتاب افزود: این کتاب در سه بخش با ساختارهای متفاوت تدوین شده است: بخش نخست به تفسیر واژه های محوری تحقیق و بیان کلیات و مبانی بحث می پردازد. تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد موجود در متعلق یا تبعیت جعل احکام از مصلحت در اصل تشریع، امکان یا عدم امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع، بیان گستره شریعت، اجتهاد و فقه از مباحثی است که در این بخش مطرح شده است.

وی افزود: مباحث بخش دوم در دو فصل سامان یافته است. در فصل اول از جایگاه مصلحت در کشف حکم بحث می شود. موقعیت سندی مصلحت در مذاهب شریعت با استنباط حکم بخشی از مباحث این فصل است. فصل دوم، از جایگاه مصلحت در تطبیق و اجرای احکام شرعی و فقهی مکشوف، شیوه و نهاد کشف، بحث و گفت و گو می کند. بیان معیارها و مبانی فهم و کشف مصالح و سنجه های ترتیب، بررسی شئون شارع و مبینان معصوم شریعت، گفت و گو از افراد یا نهادهای متولّی تشخیص مصالح، بخشی از مباحث این فصل است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: بخش سوم، عهده دار بحث از پرسش ها و شبهه ها در یک فصل و آسیب های مطرح در اطراف فقه المصالح در فصل دیگر است. کشاکش مصلحت و قانون؛ چیستی، بنیان و گستره حکم حکومی؛ اصل تشریع و جایگاه نهادهای تشخیص مصلحت از موضوع هایی است که در فصل یکم از این بخش مورد گفت و گو قرار می گیرد.

وی بیان داشت: جمود و اسباب آن؛ مصلحت گرایی افراطی و علل آن؛ نداشتن منطقی بسامان در کاربرد مصلحت؛ غفلت از مصالح بنیادین و بی توجهی نسبت به لوازم و مقارنات یک یا چند استصلاح از موضوع های مطرح در فصل دوم این بخش است.

گفتنی است، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست که نقش محقق محوری حوزه تمحض فلسفه فقه در گروه فقه و حقوق پژوهشگاه را بر عهده دارد از اساتید مبرز دروس عالی و خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق و رییس کرسی فقه هیأت حمایت از کرسی های نظریه پردازی نقد و مناظره می باشد.

این گزارش می‌افزاید: به هر کدام از برگزیدگان این دوره از جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، لوح تقدیر با امضای رئیس جمهور ، تندیس دوره و 50 سکه بهار آزادی با حضور رحیمی معاون اول رئیس جمهور ، حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حداد عادل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اهداء شد. /920/د101/ص