چند خبر کوتاه از همایش روز جهانی فلسفه
برگزاری کارگاه ارتباط میان نظر و عمل در تاریخ فلسفه
هانس پوزر، از دانشگاه فنی برلین در کارگاه ارتباط میان نظر و عمل در تاریخ فلسفه گفت: از نظر "عدل تکنیکی" "شر فیزیکی" یعنی اضطرار و نیاز انسان در استفاده از تکنولوژی برای بقا چرا که انسان موجودی نا کامل است.
وی ادامه داد: "شر فیزیکی" عبارت است از این که تکنولوژی امکان دارد شکست بخورد و آسیب به بار آورد و مهمترین مسئله یعنی "شراخلاقی" عبارت است از سوء استفاده از تکنولوژی یا غفلت از عواقب آینده آن با تباه کردن زندگی ها و جهان زیسته مان این مسئله چالشی نو و جهانی در برابر مسئولیت انسانی است.
هه خیرونگ ، عضو موسسه فلسفه آکادمی علوم اجتماعی شانگهای چین نیز در ادامه این کارگاه گفت: فرهنگ های سنتی به علت رشد هر چه بیشتر شیوه علمی و گسترده تر شدن شبکه اطلاعاتی به طور بی سابقه ای تحت فشار قرار گرفته اند.
وی افزود: مردم در الگوهای فرهنگی گوناگون و بی شباهت به هم به شکلی بلاتکلیف در مواجهه با خود، دیگران، جامعه و محیط طبیعت قرار گرفته اند و حالا نه تنها جهان غرب با چالش هایی مواجه شده بلکه جهان شرق نیز در موقعیتی مشابه قرار گرفته است، هر چند الگوهای فلسفی متفاوتی دارند.
وی در ادامه سخنان خود به بررسی مسئله هویت مشخص در فلسفه و الگوهای ادراکی گوناگون غربی و چینی پرداخته و گفت: فلسفه سنتی چینی، طبیعت انسان را نه برای دنبال کردن ماهیت فرد بلکه جهت جستجوی ریشه های پیدایش هستی فرد به منظور آشکار ساختن خودآگاهی وی مورد کاوش قرار داد.
هه خیرونگ گفت: این سخن بدین معنا است که باید تمام جهان را به مشابه یک پیکره واحد حیات دید هر چند که فرد باید به دنبال روشی مناسب در این پیکره عظیم حیات باشد.
وی تأکید کرد: هر چند سنت های متفاوتی در فلسفه چینی و غربی وجود دارد اما در فرآیند نوسازی و جهانی شدن چالش های مشترکی پیش پای هر دو قرار دارد.
حسن معلمی، ابراهیم دینانی، مجتهد شبستری، احمد احمدی، ژوزف اشنایدر و فرحات الدریسی دیگر سخنران این کارگاه بودند.
50 فیلسوف ایران اسلامی در حاشیه همایش روز جهانی فلسفه معرفی شدند.
مسئولان برگزاری نمایشگاه این همایش با همکاری کمیته علمی به شناسایی 50 فیلسوف ایران اسلامی از عهد کهن تا زمان معاصر پرداخته اند و در تابلوهایی که در صحن محل برگزاری همایش تعبیه شده است به معرفی این افراد پرداخته اند.
نقاشی از پرتره فلاسفه، و زندگی نامه و آثار این افراد به دو زبان فارسی و انگلیسی از مطالب به نمایش درآمده در این تابلوها است.
نمایش کتب خطی در همایش روز جهانی فلسفه
مدیر نمایشگاه این همایش گفت: این 30 کتاب از میان کتابهای موجود در کتابخانه ملی، کتابخانه مجلس و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران انتخاب شده است.
نیکنام حسین پور همچنین از نمایش 1500 عنوان کتاب و 700 پایان نامه در این نمایشگاه خبر داد.
وی گفت: کتابها از میان کتابهای چاپ اول از سال 85 تا سال 89 در حوزه فلسفه انتخاب شده اند و پایان نامه ها مربوط به مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای این رشته در دانشگاه های مختلف است.
یاکوب رندتروف: مسئولیت بر اساس اختیار شکل می گیرد
یاکوب رندتروف، با اشاره به دیدگاه های "لیبانس" در سخنرانی اش با عنوان مفهوم مسئولیت به عنوان بنیاد اخلاق ، گفت: در واقع من تعریف اصلی مسئولیت را در نظر گرفته ام. یعنی همه آنچه که در اختیار فرد است و بر اساس آن باید مسئولیت پذیر باشد. در حقیقت هر فردی موظف است که مسئولیت عملی را که انجام می دهد، بپذیرد. و تمام آنچه که فرد بر اساس اختیار انجام می دهد. بی تردید هر فردی قبل از انجام هر عملی ابتدا در ذهنش خوب و بد آن را می سنجد و آن را امتحان می کند، پس به درستی یا غلطی آن پی می برد و در نهایت هم باید بر اساس عمل اش، مسئولیت پذیر باشد، مسئولیتی که بر اساس اختیار شکل گرفته است.
استاد دانشگاه "روسکیلده دانمارک" با بیان اینکه مایل است مفهوم مسئولیت به عنوان بنیاد علم اخلاق را نشان دهد، افزود: در حوزه های سیاست و اقتصاد در تمدن مدرن که با جهانی شدن در پیشرفت تکنولوژیک مشخص می شود. مفهوم مسئولیت را به مشابه اندیشه کلیدی برای فهم وظیفه اخلاقی در یک تمدن تکنولوژیک مدرن در نظر می گیریم. بی تردید می توانیم شاهد نوعی اخلاقی سازی مفهوم مسئولیت باشیم که ورای یک تعریف حقوقی بسته برحسب امکان پذیری است.
رندتروف با اشاره به اینکه بحث از بنیادهای انسان گرایانه با چنین مفهومی از مسئولیت آغاز می شود، خاطر نشان ساخت: بر مبنای این تعیین تاریخی مفهوم، مایلم تعریف مفهوم مسئولیت را به عنوان اصل اخلاقی بنیادین ارئه کنم. اصلی که به مثابه بنیاد اصول حکومت در دولت های رفاه مدرن اهمیتی روز افزون دارد و توسعه مفهوم مسئولیت در جهت مسئولیت نهادی یا شرکتی را به بحث و چالش می کشاند. یعنی از جایی که مسئولیت شما مرتبط به مسئولیت افراد نیست بلکه به مسئولیت گروه های نهادی مهم مربوط می شود.
رینهارد هسه: ناگاه پرسش کهن درباره هدف نهایی، پاسخ یافته است
رینهاردهسه، استاد دانشگاه فرایبورگ آلمان در سخنرانی اش با طرح این موضوع گفت: " از دل امکان خود ویرانگری فردی که چندین دهه از عمرش می گذرد، ناگهان اخلاق در موضوع سازش پذیر قرار گرفته است، چونان که می توان موقعیت ها و استدلال هایش را به شکلی اقناع گر صورت بندی و برایش اجماعی جهانشمول دست و پا کرد. این خرافه ی آراسته به صورتک خود که در نگاه عملی، غایت علم و تکنولوژی را در خودستایی می جست کار را به جایی رسانده که نه تنها کار نوع بشر یک امکان جسمی است، بلکه کاملا محتمل است
وی همچنین با بیان اینکه نخستین باری است که هدفی کاملا عینی و واقعی میان همه مردمان مشترک شده است، افزود: حفظ حیات بر کره زمین تنها هدف بشر امروزی است که نوعی وحدانیت را رقم زده است و تنها پس از تحقق این هدف است که انسان می تواند به تلاش های مختلف و متنوعش برای تبیین چگونگی زندگی و جستجوی محتوایی فردی و فرهنگی که معنا بخش زندگی اش باشد، ادامه دهد.
هسه با بیان اینکه انسان در این موقعیت ابتدایی، نزاع های ایدئولوژیک را کنار نهاده و به هدفی مشترک ر سیده است، هدفی که نه ثمره بینش های نظری که محصول مسیر تاریخ است، خاطر نشان ساخت: این هدف به معنای دست یافتن به شکل کاملی از یک زندگی معنادار نیست، در معنای دوم ایده پایان تاریخ به ایدئولوژی های آخرت محور تعلق دارد و در جهان ما رستگاری اینچنین حاصل نمی شود. آنچه که ما در پی آن هستیم و برایش تلاش می کنیم راه حل های انضمامی است. به بیان کانتی این راه حل بر اساس "ایده های تنظیمی" یک اخلاق عقل مدار معنا می یابند. یعنی ایده های علیت ارج شناسی دوسویه و کنش دو جانبه . اینها در تقسیم بندی سسیاسی و در میان دیگران به نبود خشونت، آزادی بیان و همبستگی اجتماعی ترجمه می شوند.
میلوش جرمیگ : شخصیت و موقعیت در فلسفه شرقی جایگاه خاص دارد
میلوش جرمیگ با بیان این مطلب، گفت: طرح سوال و نقش آن در شناخت فلسفه شرقی کارکردی اساسی دارد و دانشجویان ما باید یاد بگیرند که بحث در فلسفه شرق جایگاه غیر قابل انکاری دارد. از همین رو تأکید بسیار زیادی روی بحث و گفت و گو تا مرحله جدل میان دانشجویان داریم.از نظر ما در فلسفه شرق شخصیت ها و موقعیت ها اهمیت والایی دارند و باید سوالات مفهومی درباره شخصیت های مختلف طرح کنیم تا بتوانیم به مباحث با ارزش و پراهمیت است پیدا کنیم.
وی با اشاره به اینکه تجزیه و تحلیل کارکردی بزرگ در فلسفه شرق دارد در ادامه سخنرانی اش در همایش روز جهانی فلسفه، خاطر نشان ساخت: " برای معرفی عرفان و فلسفه شرق، روش بحث و جدل بهترین روش است و همواره ما از دانشجویان می خواهیم با تجزیه و تحلیل موقعیت ها و شخصیت ها به سراغ فلسفه شرق بروند. حتی در مورد کودکان هم سعی می کنیم از کتاب های صوفی گری و عرفان اسلامی استفاده کنیم و از کودکان می خواهیم با مطالعه این کتاب ها به مفهوم یابی در موضوع و داستان بپردازند؛ البته برخی شاگردان سعی می کنند بی تفاوت از کنار این مساله بگذرند و اما بحث ها آنان را ترغیب به ادامه راه می کنیم.
جرمیک با اشاره به اینکه، استفاده از شعر تأثیر خوبی در ایجاد انگیزه میان دانشجویان در شناخت فلسفه شرق دارد، افزود: " با حجت از جریان امواج و به کارگیری شعر و حتی استفاده از کلام با زبان شعر در کارگاه های آموزشی و کلاس ها، دانشجویان را به سمت فلسفه شرق سوق می دهیم و شعر تأثیر زیادی در ایجاد انگیزه میان علاقمندان فلسفه شرق داشته و اتفاقا بحث و جدل های زیادی را رقم می زند.
کریم مجتهدی: حق دانستن برابر حق حیات اهمیت دارد
این فیلسوف ضمن بیان این مطلب افزود: فیلسوف هرگز دستور نمی دهد.
فیلسوف تنها انسانها را به تامل و تفکر دعوت می کند. فیلسوف تنها خواهش می کند دست از سر بشریت بردارید و بگذارید انسان از زندگی که نعمت الهی است برخوردار شود.
وی ادامه داد: فیلسوف هنگامی خوشحال می شودکه فرزندانش همانقدر که حق حیات دارند از حق دانستن نیز برخوردار بوده و دانا و اندیشمند باشند./916/د101/ع