تلاش امام باقر تثبیت جایگاه اهل بیت در بین مدعیان مرجعیت فکری و اعتقادی بود

حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور، عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا با تسلیت شهادت پنجمین امام شیعیان، امام محمد باقر(ع)، گفت: امام باقر (ع) دارای مقام بالای علمی در بین جامعه مسلمانان بودند و ار همین رو شکافنده علوم لقب گرفتند.

امام باقر (ع) و مبارزه علمی با انحراف فکری

وی بیان داشت: امام باقر (ع) توانستند بعد از دورانی که فشار بر جامعه اسلامی، سطح معرفتی در بین مردم را پایین آورده بود، اندیشه اسلامی را با چارچوب های مشخص تبیین کنند.

این استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه نیاز جامعه در زمان امام باقر (ع) خوراک فکری بود، گفت: امام توانستند با استفاده از فرصت پیش آمده آموزه‌های اسلامی را در عرصه معارف، اخلاقیات و احکام بسط دهند.

وی با اشاره به اینکه در آن زمان جریانات فکری گوناگونی گسترش پیدا کرده بود، اظهار داشت: خوارج که در زمان امام علی (ع) ظهور پیدا کردند با مبارزات حضرت تضعیف شدند اما در گذر زمان توانستند بار دیگر پا بگیرند و سر برآورند.

این استاد حوزه علمیه، غالیان را از دیگر گروه های انحرافی پدید آمده عنوان داشت و گفت: جریانی در زمان امام باقر(ع) قائل به الوهیت ائمه(ع) بود و حتی برای فرزندان ائمه مانند محمد بن حنفیه جایگاه غیر واقعی ترسیم می کردند.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: اندیشه واگذاشتن تمامی امور به انسان و یا مجبور بودن انسان در اعمال خویش از افکار نادرست منتشر شده در زمان امام باقر (ع) بود.

وی گفت: خرافه زدایی، بدعت زدایی، غالی زدایی و ارایه تصویر واقعی از اسلام راستین، از شاخص های رفتار اصلاحی امام محمد باقر(ع) بود.

تثبیت مرجعیت علمی اهلبیت(ع)

این نویسنده کتب دینی بیان داشت: توجه به اصالت دانش اهل‌بیت(ع) از دیگر فعالیت های حضرت بود که در این راستا مردم و دانشمندان را به کسب معارف از خاندان اهلبیت(ع) ترغیب می‌کردند.

وی اظهار داشت: حَکَم بن عتیبه و قتاده از داعیه‌داران کرسی علم بودند که امام در مذاکرات با آنها سعی در تعادل داشتند و می کوشیدند تا بر راه و علوم اهلبیت(ع) به عنوان تنها راه درست تاکید کنند.

این استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: امام باقر(ع) به عتیبه فرمودند، اگر غرب یا شرق بروید، هیچ علم صحیح و سودمندی به جز علوم ما اهلبیت(ع) نمی‌یابید.

وی با تاکید بر اینکه امام باقر(ع) بر محور بودن اندیشه اهل‌بیت(ع) تاکید داشتند، اظهار داشت: آن امام همام تلاش کردند تا در بین مدعیان مرجعیت فکری و اعتقادی، جایگاه اهلبیت(ع) را تثبیت کنند.

این استاد حوزه و دانشگاه بر نقش امام محمد باقر(ع) در تبیین خطوط اندیشه اسلامی شیعی تاکید کرد و گفت: ایشان هویت اخلاقی، اجتماعی و فکری شیعه را ایجاد و راه گسترش آن را در عصر امام صادق(ع) هموار کردند.

تربیت و سامان دهی شاگردان

وی با بیان اینکه امام باقر(ع) جمعی از صحابه را برای گسترش اندیشه شیعی سامان‌دهی کردند، گفت: 464 شاگرد فقهی از محضر آن حضرت کسب علم کردند که دو نفر آنها از بانوان بودند.

این محقق حوزه علمیه قم بیان داشت: ابن شهر آشوب در کتاب مناقب از محمد بن مسلم نقل کرده است «من سى هزار حدیث از آن حضرت پرسیدم»، شیخ مفید نیز در کتاب اختصاص، به نقل از جابر جعفى آورده است «ابو جعفر امام باقر (ع) هفتاد هزار حدیث برایم گفت که هرگز از کسى نشنیده بودم.»

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: جامعه اهل سنت مقام علمی امام باقر (ع) را به رسمیت می شناسد و افرادی همچون سبط بن جوزی و ابن نعیم اصفهانی از دانشمندان بزرگ اهل سنت به مقام علمی حضرت اعتراف کرده اند.

وی گفت: ابن جوزى در تذکرة الخواص، مى‏نویسد «عطاء بن عتیبه مى‏گفت هیچ یک از دانشمندان را ندیدم که دامنه دانایى‏اش نسبت به دانشمندى دیگر کمتر باشد مگر نسبت به ابو جعفر. من حکم را دیدم که در نزد آن حضرت چون پرنده‏اى ناتوان بود». /909/ت302/ع