ممدانی؛ ابزار نمایش قدرت نرم غرب/ حضور چهرههای مسلمان در ساختار قدرت بیشتر به نفع نظام آمریکاست تا جهان اسلام
حجتالاسلام احمد رهدار، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(علیهالسلام)، در گفتوگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، با اشاره به طرح و مطرحشدن چهرههایی با پیشینه اسلامی در ساختارهای سیاسی غرب از جمله آمریکا، تصریح کرد: این پدیدهها نباید سادهانگارانه بهعنوان موفقیت یا نفوذ مسلمانان در غرب تلقی شود؛ زیرا در واقع این اتفاقات درون چارچوبهای از پیشتعریفشده نظامهای حزبی غربی رخ میدهد و از ابتدا تا انتها کاملاً محاسبهپذیر و کنترلشده است.
وی با بیان اینکه ساختار سیاسی و حزبی در آمریکا، انعطاف مشخص و محدودی برای افراد تعریف کرده است، افزود: در درون این چارچوب افراد مسلمان یا حتی شیعی میتوانند تا حدی رشد کنند اما خروج از مسیر و مبنای اصلی نظام آمریکایی عملاً امکانپذیر نیست. این چارچوبها طوری طراحی شدهاند که هیچ عنصر مخالف با جریان غالب تمدنی و ایدئولوژیک غربی نمیتواند از محدوده تعیینشده عبور کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) تأکید کرد: به همین دلیل وقتی فردی با پسزمینه اسلامی در آمریکا یا اروپا به جایگاه بالایی میرسد در واقع درون همان ساختار تعریفشده حرکت میکند و امکان ایجاد تحول جدی به نفع جهان اسلام را ندارد. حتی اگر در ظاهر نقدهایی نسبت به سیاستهای آمریکا یا شخصیتهایی مثل ترامپ داشته باشد در نهایت در مدار همان نظام میچرخد و حرکتش در مسیر اصلی قدرت آمریکا است.
نمونههای پیشین و ماهیت کنترلشده حضور مسلمانان
حجتالاسلام رهدار با یادآوری سابقه حضور مسلمانان در جایگاههای سیاسی کشورهای غربی، خاطرنشان کرد: این نخستینبار نیست که یک مسلمان در ساختارهای رسمی غربی مسئولیت میگیرد. در گذشته هم شاهد بودیم که شهردار لندن یک مسلمان بود یا وزیر فرهنگ انگلیس از میان زنان مسلمان پاکستانی انتخاب شد. حتی در سطحی بالاتر در آمریکا فردی با نام اسلامی یعنی باراک حسین اوباما رئیسجمهور شد. اما در هیچکدام از این موارد اتفاق خاصی به نفع جریان اسلامی یا امت مسلمان رخ نداد.
وی افزود: این موارد نشان میدهد که نظامهای سیاسی غربی از جمله آمریکا و انگلیس توانستهاند حضور اقلیتهای دینی و مذهبی را در ساختار قدرت خود بهگونهای مهار کنند که به جای تهدید به فرصت تبلیغاتی برای خودشان تبدیل شود. این کشورها با تکیه بر همین حضورهای نمادین، چهرهای دموکراتیک، آزادمنش و مدعی تساهل و تسامح از خود نشان میدهند.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: در واقع این نوع انتصابها و پیروزیها برای غرب یک ابزار نمایش قدرت نرم است. نظام آمریکایی با تکیه بر چنین مصادیقی به جهان پیام میدهد که حتی مسلمانان و مخالفان فکری میتوانند در ساختار قدرت این کشور نقش داشته باشند. این یعنی آزادی، دموکراسی و مدارای آمریکایی! اما در باطن این حضورها دقیقاً در راستای تثبیت نظام سیاسی آمریکا و مشروعیتبخشی به آن عمل میکند، نه در جهت تضعیف آن.
ضرورت طراحی راهبرد مکمل در جبهه مقاومت
حجتالاسلام رهدار با تأکید بر اینکه جریان اسلامی و جبهه مقاومت نباید در برابر چنین رخدادهایی منفعل باشد، گفت: مشکل اصلی ما این است که در مواجهه با اینگونه اتفاقات معمولاً طرح و راهبردی مکمل برای بهرهبرداری هدفمند نداریم. وقتی فردی مسلمان یا منتسب به جریانهای مستقل در ساختارهای غربی مطرح میشود جریان مقاومت باید بتواند با تحلیل، تفسیر و گفتمانسازی هوشمندانه معنای جدیدی از این پدیده ارائه دهد و از ظرفیت آن برای برجستهسازی مفاهیم عدالتخواهی و استقلال استفاده کند.
وی ادامه داد: اما در عمل معمولاً چنین ظرفیتهایی به حال خود رها میشوند و در مدار طبیعی و عادیشان حرکت میکنند. در نتیجه نظام غربی موفق میشود آنها را مهار و در خدمت اهداف خود قرار دهد. اگر ما بتوانیم در چنین مواردی با برنامهریزی دقیق و اقدام فرهنگی و رسانهای مناسب معادله را بر هم بزنیم شاید بتوان برخی از این موارد را از کنترل غربی خارج کرد و به فرصتی برای تقویت گفتمان اسلامی تبدیل نمود.
این پژوهشگر حوزه اندیشه سیاسی اسلام خاطرنشان کرد: نباید فراموش کرد که هر نوع صدای مخالف در درون ساختار قدرت غربی اگر بدون پشتیبانی فکری و راهبردی از سوی جریان مقاومت باشد نهایتاً در همان مدار غربی تحلیل میرود و به جای آنکه برای ما منفعتی داشته باشد به ابزار تبلیغاتی در دست آمریکا تبدیل میشود.
نتیجه به نفع غرب تمام میشود
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در پایان یادآور شد: واقعیت این است که تا امروز هر اتفاقی از این دست بیشتر به نفع نظام آمریکایی تمام شده است تا جریان مقاومت یا امت اسلامی. آمریکا از چنین مواردی برای نمایش توان خود در پذیرش تنوع و دگراندیشی بهره میبرد و این خود را در قالب ارزشهایی مانند آزادی، برابری و تساهل دینی معرفی میکند. در حالی که در عمل تمام این روندها در راستای کنترل و مهار هرگونه تهدید احتمالی از سوی مسلمانان درون ساختار قدرت غربی است.
وی تأکید کرد: در شرایط فعلی ما باید به جای واکنش احساسی یا خوشبینی سادهانگارانه نسبت به حضور مسلمانان در ساختار قدرت غرب با نگاهی راهبردی و واقعبینانه برای بهرهگیری از ظرفیتهای رسانهای، فرهنگی و گفتمانی چنین پدیدههایی طرح و نقشه مشخصی داشته باشیم. تنها در این صورت است که میتوان از درون پدیدههای ظاهراً بیاثر، پیامها و فرصتهایی برای جریان مقاومت استخراج کرد.