ایمان الهی و اعتماد به مردم؛ رمز مدیریت بحران در سیره امامین انقلاب

حجت‌الاسلام سید مهدی نقشه‌چی استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، به تشریح نقاط اشتراک و تفاوت‌های دو امامین انقلاب در مواجهه با بحران‌ها پرداخت و گفت: ابتدا باید تاکید کنم که هر دو امام بزرگوار، حضرت امام خمینی (ره) و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مواجهه با بحران‌ها نگاه الهی و ولایی داشتند و قدرت خداوند را مهم‌ترین نیرو برای پیشبرد امور می‌دانستند.

وی افزود: از مهم‌ترین ویژگی‌های مشترک این دو شخصیت برجسته، ایمان عمیق و اعتماد به نقش مردم در مدیریت بحران‌هاست. همان‌طور که حضور گسترده مردم در دوران جنگ تحمیلی باعث حفظ و تثبیت نظام شد در دوران رهبری رهبر معظم انقلاب نیز حرکت‌های مردمی و حضور مردم در مقابله با فتنه‌ها و بحران‌های اجتماعی مانند راهپیمایی‌ها نقش اساسی داشت.

حفظ نظام اصل محوری مدیریت بحران

حجت‌الاسلام نقشه‌چی ادامه داد: حفظ نظام اسلامی برای هر دو امام بزرگوار اهمیت بالایی داشت و قاعده «حفظ نظام از اوجب واجبات» محور اصلی رفتار و تصمیمات‌شان بود. هر دو با عقلانیت انقلابی بحران‌ها را مدیریت کردند و از مواجهه هیجانی و احساساتی پرهیز داشتند. نمونه این عقلانیت را می‌توان در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط حضرت امام (ره) و همچنین مدیریت مسائل سیاسی و همراهی‌های حساب‌شده رهبر معظم انقلاب مشاهده کرد.

وی سپس به تفاوت‌ها اشاره کرد و گفت: یکی از تفاوت‌های اساسی در نوع بحران‌هایی است که هر کدام با آن مواجه بودند. در دوران حضرت امام بحران‌ها بیشتر بنیادین و وجودی بودند؛ مانند جنگ تحمیلی، تهدیدهای تجزیه‌طلبی و مقابله با گروهک‌های منافق که هدف‌شان نابودی نظام نوپای اسلامی بود.

حجت‌الاسلام نقشه‌چی افزود: اما در زمان رهبر معظم انقلاب اگرچه بحران‌های بنیادین نیز وجود داشت ولی غالب بحران‌ها ماهیت شناختی، رسانه‌ای و نرم‌افزاری داشتند؛ یعنی جنگ روایت‌ها، فشارهای معرفتی و جنگ‌های رسانه‌ای که بخش عمده‌ای از چالش‌های این دوران را تشکیل می‌دهند.

وی تصریح کرد: مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی در هر دو دوره وجود داشته است، اما تفاوت در ماهیت بحران‌ها آشکار است. دوران حضرت امام مرحله تأسیس و بنیان‌گذاری نظام اسلامی بود یعنی شروع کننده یک حرکت تمدنی نو. در مقابل دوران رهبری رهبر معظم انقلاب مرحله تمدن‌سازی، استمرار انقلاب و تعمیق گفتمان انقلاب اسلامی است که وظیفه حفظ و توسعه حرکت انقلابی را بر عهده داشتند.

جهاد تبیین ابزار مقابله رسانه‌ای

حجت‌الاسلام نقشه‌چی در ادامه گفت: با توجه به شرایط زمانی، مدیریت افکار عمومی در دوران حضرت امام با امروز تفاوت‌های چشمگیری داشت. فضای مجازی و نبردهای رسانه‌ای پیچیده وجود نداشت از این رو در سیره رهبر معظم انقلاب تأکید ویژه‌ای بر جهاد تبیین، بصیرت‌افزایی و روشنگری عمومی شده است که اهمیت فراوانی یافته است.

وی اضافه کرد: در عرصه بین‌المللی نیز رهبر معظم انقلاب با هوشمندی تاکتیکی عمل کردند و هم از دیپلماسی بهره بردند و هم مقاومت هوشمندانه را پیش بردند. اقتدار جمهوری اسلامی در سطح جهان شکل گرفت و این قدرت با بازوهای مختلف در دنیا تثبیت شد.

حجت‌الاسلام نقشه‌چی در پایان گفت: با وجود انعطاف در برخی تعاملات دیپلماتیک خطوط قرمز مشخصی در دوران رهبری رهبر معظم انقلاب رعایت شده است و گفتمان انقلاب اسلامی در تعامل با بسیاری از کشورهای جهان تقویت شده است.