چارچوب فکری رهبران انقلاب، راهنمای فهم مدیریت بحرانها و تصمیمگیریها
حجتالاسلام جواد فدایی، مبلغ فعال حوزه جهاد تبیین در گفتوگو با خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، با تأکید بر اهمیت شناخت هندسه فکری رهبران انقلاب اسلامی، اظهار داشت: برای درک بیانات رهبر معظم انقلاب و شیوه مدیریتی ایشان در مواجهه با بحرانها و مسائل اجتماعی ابتدا باید چارچوب فکری و اصول مدیریتی ایشان را به دقت مرور کنیم. این چارچوب فکری که میتوان آن را «هندسه فکری» نامید رفتار، گفتار و عملکرد رهبران را شکل میدهد و تمامی اقدامات و تصمیماتشان حول محور این هندسه قابل تحلیل است.
وی افزود: مشابهتهای بسیاری بین مدیریت امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب وجود دارد و اگر گاه تفاوتهایی دیده میشود این اختلاف ناشی از تفاوت هندسه فکری ایشان نیست بلکه به تغییر شرایط زمانی و مقتضیات روزگار مربوط میشود.
تفاوت شرایط زمانی و بینالمللی
حجتالاسلام فدایی به تفاوتهای محسوس دوران رهبری امام(ره) و رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: دوران رهبری امام خمینی(ره) زمانی بود که جهان به دو بلوک شرق و غرب تقسیم شده بود؛ محوریت آمریکا و شرق بهویژه اتحاد جماهیر شوروی ساختار قدرت جهانی را تعیین میکرد. اما در دوران رهبری رهبر معظم انقلاب این دو بلوک فروپاشیده و شوروی به مجموعهای از کشورهای کوچک تبدیل شد. آمریکای امروز هم اگرچه هنوز قدرت استکباری خود را حفظ کرده اما دیگر هیمنه گذشته را ندارد و حضورش در منطقه تغییر کرده است.
وی ادامه داد: در دوران امام(ره) ورود آمریکا به غرب آسیا و حضور نظامی گسترده در کشورها چندان مشهود نبود اما امروز در کشورهای مختلف خلیج فارس و آسیای جنوبی از پاکستان و افغانستان تا هند حضور نظامی، ایجاد پایگاهها و ارسال مستشاران آمریکایی به وضوح دیده میشود. همین امر مدیریت و سیاستگذاری رهبر معظم انقلاب را در مواجهه با این شرایط متنوع و پیچیده، متفاوت از دوران امام(ره) کرده است.
تنوع رسانهای و اثرگذاری بر افکار عمومی
حجتالاسلام فدایی با اشاره به نقش رسانهها در تفاوت شیوه مدیریت، گفت: در زمان امام(ره) رسانهها محدود بودند؛ رادیو، تلویزیون و روزنامهها منابع اصلی اطلاعرسانی بودند و انتقال اخبار زمانبر بود. اما امروز با موج گسترده رسانهای و شبکههای اجتماعی، دشمنان در لحظه اخبار، تحلیلها و کلیپهای هدفمند منتشر میکنند و سعی دارند ذهن مخاطبان را هدایت کنند. این شرایط سبک مدیریت رهبر معظم انقلاب را در حوزه افکار عمومی متفاوت کرده است اما اصول فکری و هندسه مدیریتی همچنان همان چارچوب اساسی است.
وی تأکید کرد: بنابراین تفاوتهایی که در رفتار رهبر معظم انقلاب نسبت به امام خمینی(ره) مشاهده میکنیم ناشی از مقتضیات زمانه و شرایط جهانی است نه تغییر در اصول و هندسه فکری ایشان. نگاه اساسی هر دو بزرگوار به مسائل کلان اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مبتنی بر اصول مشخص و چارچوب فکری عمیق است.
حجتالاسلام فدایی به نقش یاران و همکاران رهبران انقلاب نیز اشاره کرد و گفت: یاران نزدیک امام(ره) مانند شهید بهشتی، شهید مطهری و شهید باهنر افرادی با وجهه اجتماعی بسیار قوی و اثرگذاری بالا بودند. این امر باعث میشد که در دوران امام(ره) تحولات اجتماعی و واکنشها نسبت به تصمیمات رهبری به شکل ملموس و سریع دیده شود. در شرایط فعلی چنین ظرفیتهایی در اطراف رهبر معظم انقلاب کمتر مشهود است و بنابراین شیوه مواجهه با بحرانها و اداره امور اجتماعی، تفاوتهای ظاهری دارد.
وی افزود: امروزه ترور شخصیتی بیش از ترور فیزیکی رایج است در حالی که در زمان امام(ره) برخورد با مخالفان عمدتاً با حذف فیزیکی صورت میگرفت. این تغییر در نوع تهدیدات باز هم ناشی از تغییر زمان و شرایط است و نه تغییر در اصول فکری رهبری.
استمرار اصول و چارچوب فکری
حجتالاسلام فدایی خاطرنشان کرد: درک هندسه فکری این دو بزرگوار کلید فهم تمامی اقدامات آنهاست. رفتار، گفتار و عملکردشان در مواجهه با بحرانها و مسائل اجتماعی چه در سطح داخلی و چه در سطح بینالمللی حول محور این اصول شکل گرفته است. این هندسه فکری انعطافپذیری لازم را برای تطبیق با شرایط مختلف فراهم کرده و نشان میدهد که تغییر روشها، ناشی از تغییر زمان و مقتضیات روزگار است، نه تغییر در اصول بنیادین.
وی در پایان گفت: با مرور هندسه فکری امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب میتوان دریافت که ریشه مدیریت ایشان در بحرانها و امور اجتماعی درک عمیق از شرایط زمانه، شناخت ظرفیتها و محدودیتها و همچنین تکیه بر اصول و ارزشهای ثابت است. این درک به ما کمک میکند تا بیانات و اقدامات رهبران را بهتر تحلیل کنیم و تفاوتهای ظاهری را با نگاه دقیقتری بفهمیم.
حجتالاسلام فدایی افزود: مشابهتهای فراوان در شیوه مدیریت این دو بزرگوار قابل مشاهده است و اختلافات جزئی بیشتر ناشی از شرایط بینالمللی، تنوع رسانهای و ظرفیتهای اجتماعی اطرافشان است. بررسی این عوامل به ما کمک میکند تا درک بهتری از بیانات رهبر معظم انقلاب و اقدامات ایشان در حوزههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشته باشیم.