علم، تقوا و اخلاق؛ رمز ماندگاری و موفقیت حوزه

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت‌الله کریمی جهرمی در درس اخلاق که امشب در سالن اجتماعات مدرسه مبارکه فیضیه برگزار شد، با تأکید بر اهمیت اخلاق در حیات فردی و اجتماعی، گفت: اخلاق مایه حیات جامعه است. اگر در جامعه رفتارهای خداپسندانه و انسان‌دوستانه حاکم باشد، چنین جامعه‌ای زنده و مورد رضای خداست؛ اما اگر کینه، بغض، عداوت، نفاق و حسادت در میان مردم رواج یابد، امید از دل‌ها رخت برمی‌بندد.

آیت‌الله کریمی جهرمی در ادامه خاطرنشان کرد: درس اخلاق مخصوص طلاب نیست، بلکه همه اقشار جامعه به آن نیاز دارند. بزرگان حوزه، خود مظاهر اخلاق کریمه بودند و حتی در سنین بالا نیز در جلسات اخلاق شرکت می‌کردند. نمونه آن، مرحوم آیت‌الله حاج‌آقا حسین فاطمی قمی بود که جلسات اخلاق ایشان بسیار نافع و تأثیرگذار بود. گاهی نیز مراجع بزرگواری چون حضرت آیت‌الله گلپایگانی در این جلسات حاضر می‌شدند، نه صرفاً برای تشویق طلاب، بلکه از سر احساس نیاز واقعی به تهذیب نفس و تربیت اخلاقی.

این استاد درس اخلاق در ادامه با اشاره به سیره علمای بزرگ مانند شیخ انصاری، یادآور شد: مرحوم شیخ انصاری، با آن مقام علمی و معنوی، شاگرد خود سید علی شوشتری را موظف کرده بود که هفته‌ای یک‌بار به منزلش بیاید و او را موعظه کند که این امر نشان می‌دهد که حتی مراجع عظام نیز خود را از جلسات اخلاق بی‌نیاز نمی‌دانستند.

وی با تأکید بر ضرورت تهذیب اخلاق در همه سطوح حوزه، گفت: خطر خودبینی، عُجب و غرور برای همه، از طلبه تا مرجع، وجود دارد. بزرگان ما مانند مرحوم فشارکی و شاگردانشان، همواره بر مراقبت از اخلاص در تدریس و عبادت تأکید می‌کردند.

آیت‌الله کریمی جهرمی در بخش دوم سخنان خود با اشاره به نیازهای امروز جامعه اظهار داشت: طلاب باید بدانند جامعه امروز به عالمی نیاز دارد که هم عالم باشد و هم صاحب اخلاق. اگر روحانیت در این مسیر کوتاهی کند، مردم دل‌زده خواهند شد. پس باید در تحصیل جدیت کرد، وقت را تلف نکرد و از ایام جوانی نهایت استفاده را برد.

وی افزود: مدرسه فیضیه مکان مقدسی است؛ جایگاهی که رجال بزرگ دین در آن پرورش یافته‌اند. از جمله مرحوم حضرت آیت‌الله حائری یزدی که بنیان‌گذار حوزه علمیه قم بود. ایشان حتی در نگارش آثار علمی خود، چنان خضوع و اخلاصی داشتند که بزرگان زمانش مانند آخوند خراسانی از آثار او تمجید می‌کردند.

آیت‌الله کریمی جهرمی تاکید کرد: این مرد بزرگ کسی بود که حوزه اراک را با زحمات بسیار پایه‌گذاری کرد و علمای بزرگی چون مرحوم امام خمینی (ره) از خمین، حضرت آیت‌الله گلپایگانی از گلپایگان و حضرت آیت‌الله اراکی از اراک را گرد خود جمع نمود، اما با مهاجرت به قم، حوزه علمیه را در این شهر مقدس بنیان نهاد و موجب گسترش نام حوزه در جهان شد. علم و اخلاق در وجود ایشان در هم آمیخته بود. ایشان با وجود بزرگان قم مانند مرحوم حاج شیخ ابوالقاسم قمی و دیگر علما هرگز خود را برتر ندانست و با اخلاق و تواضع کم‌نظیر خویش، همه را در سایه‌ی زعامت علمی و معنوی خود گرد آورد.

وی با اشاره به نقل تاریخی از مرحوم حضرت الله گلپایگانی درباره‌ تصمیم آیت‌الله حائری برای ماندن در قم اظهار داشت: آقای گلپایگانی نقل می‌کردند که مرحوم آقای حائری در ایام نوروز از اراک برای زیارت به قم آمدند. علما و بزرگان گرد ایشان جمع شدند و از او خواستند در قم بماند.

این استاد درس اخلاق در ادامه تأکید کرد: مدرسه فیضیه جایگاه مقدسی است؛ نکند خدای‌نخواسته در این مکان، بر سر سفره‌ مرحوم حاج شیخ عبدالکریم و حضرت آیت‌الله بروجردی بنشینیم و در اندیشه و روش آنان خیانت کنیم. درس، تقوا و اخلاق! این سه واژه رمز ماندگاری و موفقیت حوزه است و باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

وی با یادآوری سخت‌کوشی طلاب سابق افزود: طلاب گذشته با وجود مشکلات فراوان اقتصادی هرگز درس را تعطیل نمی‌کردند. یکی از اساتید بزرگ ما نقل می‌کرد که روزی مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری برای درس به فیضیه آمدند و من در آن زمان دچار تب شدیدی بودم، اما به دوستان گفتم مرا همان‌گونه که زیر لحاف هستم به درس ببرید. فقط مرا جلوی منبر نخوابانید تا بی‌ادبی نشود، بلکه پشت سر استاد بخوابانید تا بتوانم از درس ایشان بهره ببرم. من در همان حال تب، درس را گوش دادم و برایم بسیار سودمند بود.

آیت‌الله کریمی جهرمی با تأکید بر جدیت در تحصیل گفت: طلاب باید حوزه را گرم نگه دارند. پیش‌مطالعه، پس‌مطالعه و مباحثه را جدی بگیرند. به یاد دارم که در گذشته صدای بحث طلاب در مسجد اعظم بلند بود؛ هرکس سخن خود را با دیگری در میان می‌گذاشت و افکار در برخورد علمی با هم رشد می‌کرد. مبادا حوزه امروز گرفتار رکود و تعطیلی شود. این حوزه، حوزه‌ای نیست که حاج شیخ با آن زحماتش بنیان گذاشت تا ما آن را با بی‌عملی از رونق بیندازیم.

این استاد درس اخلاق با اشاره به مسئولیت اجتماعی روحانیت گفت: زمانه تغییر کرده است و امروز مسائل جدیدی پیش روی فقه و جامعه است. بسیاری از استفتائات و پرسش‌های مردم با گذشته فرق کرده و نیازمند دقت و عمق بیشتری است. روحانی باید علم خود را بالا ببرد، فقه را عمیق بداند و در کنار علم، اخلاق را سرلوحه قرار دهد. جامعه امروز تنها عالم درس‌خوانده نمی‌خواهد، بلکه عالمی اخلاقی، فروتن و خدمتگزار می‌خواهد.

آیت‌الله کریمی جهرمی افزود: روحانی واقعی کسی است که غرور بی‌جا نداشته باشد و خود را خادم مردم بداند، نه برتر از آنان. باید با مردم همدلی کرد، در مشکلات معیشتی همراهشان بود و به آنان امید بخشید. اگر حوزه و فیضیه بتوانند این نقش را ایفا کنند، جامعه به سوی خدا و پیامبر بازخواهد گشت؛ وگرنه اگر مردم از علما جدا شوند و جامعه نیز به تبع از معنویت فاصله می‌گیرد.

وی در پایان با اشاره به ضرورت اصلاح شیوه امر به معروف و نهی از منکر تصریح کرد: مبادا در اجرای این فریضه‌ی الهی، با تندی و بی‌نزاکتی موجب فساد و نفرت شویم. برخی بدون تجربه، گمان می‌کنند چون چند سالی درس خوانده‌اند، مجازند هرگونه سخن بگویند و با هرکس هرطور برخورد کنند. این خطر بزرگی است. حوزه نباید چنین افرادی تربیت کند.