طنین دوباره علم و معنویت در کوچه‌های طلبگی
با فرارسیدن سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه بار دیگر لبریز از شور و نشاط طلبگی شده‌اند؛ شور و حالی که نه صرفاً آغاز کلاس و درس بلکه تجدید عهدی معنوی با خداوند و ادامه رسالت تاریخی پاسداری از دین و هدایت جامعه است.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با فرا رسیدن ماه مهر و آغاز سال تحصیلی جدید فضای حوزه‌های علمیه بار دیگر پر از طراوت و شور طلبگی می‌شود. در این روزها کوچه‌های قدیمی قم و شهرهای دیگر که سال‌هاست بوی عطر علم و معنویت از آن‌ها برمی‌خیزد دوباره شاهد رفت‌وآمد پرشور طلابی است که با لباس سفید و عبای ساده عزم خود را برای تداوم مسیر علم‌آموزی و خدمت به دین الهی جزم کرده‌اند. آغاز سال تحصیلی در حوزه صرفاً یک رویداد آموزشی نیست؛ بلکه احیای دوباره رسالتی است که قرن‌ها بر دوش حوزه‌های علمیه بوده است: پاسداری از دین، گسترش معرفت و هدایت جامعه.
از حجره‌ها تا کلاس‌های درس
یکی از جلوه‌های زیبای آغاز سال تحصیلی شور و شوقی است که در میان طلبه‌ها دیده می‌شود. طلبه‌ای که تازه قدم در مسیر گذاشته با شوقی کودکانه و نگاهی آمیخته به امید و هیجان وارد حجره می‌شود و خود را در برابر عالمی بزرگ از معارف الهی می‌بیند. طلبه‌ای که سال‌ها درس خوانده و در مراتب بالاتر قرار دارد بازگشت به کلاس و دیدار استادان را فرصتی تازه برای تعالی علمی و معنوی می‌داند. این هیجان مشترک به فضای حوزه روحی تازه می‌بخشد و یادآور این حقیقت است که تحصیل در حوزه تنها یک فعالیت علمی نیست؛ بلکه سفری روحی و معنوی است که با نیت قرب به خدا معنا پیدا می‌کند.
حوزه‌های علمیه در طول تاریخ،همواره کوشیده‌اند تا میان سنت‌های ریشه‌دار خود و نیازهای متغیر روزگار پیوند برقرار کنند. آغاز سال تحصیلی فرصتی است برای بازاندیشی در این رسالت. استادان و طلاب با مرور برنامه‌های درسی و نیازهای جامعه تلاش می‌کنند تا از یک سو میراث فاخر علمی بزرگان را پاس دارند و از سوی دیگر پرسش‌ها و چالش‌های نوین جامعه را نیز پاسخ دهند. از همین رو هر سال تحصیلی در حوزه تنها تکرار گذشته نیست بلکه بازآفرینی وظیفه‌ای تاریخی در شرایط جدید است.
عهدی دوباره با خدا
ویژگی مهم آغاز سال تحصیلی حوزه پیوند آن با معنویت است. طلاب پیش از ورود به کلاس‌ها اغلب با شرکت در مراسم دعا، زیارت و توسل، روح خود را برای پذیرش فیض علم آماده می‌کنند. این سنت دیرینه یادآور این حقیقت است که دانش در حوزه نه صرفاً ابزاری برای زندگی دنیوی بلکه راهی برای تقرب به خدا و خدمت به خلق اوست. طلبه با آغاز سال تحصیلی عهدی تازه با خداوند می‌بندد که علم را برای حقیقت برای هدایت و برای دفاع از ارزش‌های الهی بیاموزد.
شور و شوق طلبه‌ها برای آغاز سال جدید تنها از جنس ذوق فردی نیست؛ بلکه آمیخته با احساس مسئولیت اجتماعی است. جامعه چشم به حوزه دارد تا پاسدار معارف دین و تبیین‌کننده مسیر زندگی دینی باشد. طلبه می‌داند که درس خواندنش تنها برای خودش نیست؛ بلکه برای هدایت دیگران، برای پاسخگویی به شبهات، برای تبلیغ دین در اقصی نقاط جهان و برای تربیت نسلی است که بتواند در برابر امواج سنگین مادی‌گرایی مقاومت کند. این احساس مسئولیت، به شور علمی طلبه عمق و جهت می‌بخشد.
اگرچه آغاز سال تحصیلی در مدارس و دانشگاه‌ها نیز با نشاط همراه است اما حوزه ویژگی خاصی دارد. اینجا کلاس‌ها صرفاً مکان انتقال اطلاعات نیستند؛ بلکه محل تربیت نفس، تمرین اخلاق و پرورش روح نیز هستند. رابطه استاد و طلبه در حوزه فراتر از رابطه معلم و شاگرد در محیط‌های دیگر است. استاد درسی می‌دهد که از جان برآمده و در جان می‌نشیند و طلبه با احترام و ادب، نه تنها به کلمات استاد بلکه به سیره و رفتار او نیز چشم می‌دوزد. آغاز سال تحصیلی بازگشایی این فضای بی‌بدیل تربیتی و علمی است.
یاد بزرگان؛ سرمایه‌ای برای آغاز
در چنین روزهایی خاطره بزرگان حوزه نیز بیش از همیشه زنده می‌شود. حوزه‌های علمیه میراث‌دار علمایی هستند که با عمر و جان خود چراغ هدایت را روشن نگه داشته‌اند. از امامان معصوم(ع) تا فقها و مراجع بزرگ همه آن‌ها الگوهایی هستند که طلبه در آغاز سال تحصیلی به آن‌ها می‌نگرد و از آنان الهام می‌گیرد. آغاز سال جدید بهانه‌ای است برای تجدید پیمان با راه و رسم آنان؛ راهی که با زهد جهاد علمی و خدمت به مردم همراه بوده است.
بی‌تردید حوزه در آغاز هر سال تحصیلی علاوه بر شور و شوق با پرسش‌ها و چالش‌هایی نیز روبه‌روست. از ضرورت به‌روز شدن منابع و شیوه‌های آموزشی گرفته تا پاسخگویی به نیازهای جهانی اسلام و گسترش فضای رسانه‌ای همه و همه مسئولیت‌هایی است که بر دوش طلاب و مدیران حوزه قرار دارد. اما همین چالش‌هاست که آغاز سال را پرمعنا می‌سازد. حوزه اگرچه با دشواری‌ها روبه‌روست اما امید و ایمان طلاب جوان، سرمایه‌ای بی‌پایان برای عبور از این مسیر است.
یکی از زیبایی‌های این روزها همدلی و همراهی میان طلاب است. حجره‌ها که در تابستان اندکی خلوت‌تر بودند اکنون پر از زندگی شده‌اند. جلسات مباحثه شکل می‌گیرد کتاب‌ها دست به دست می‌شود و مباحث علمی با حرارت آغاز می‌گردد. این همدلی، روحیه‌ای جمعی به حوزه می‌بخشد و نشان می‌دهد که طلبگی سفری فردی نیست بلکه حرکتی جمعی برای دستیابی به حقیقت و خدمت به جامعه است.
آغاز سال تحصیلی همواره با نگاه به آینده همراه است. حوزه‌های علمیه امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز دارند تا نقش تمدن‌ساز خود را ایفا کنند. حضور پررنگ در عرصه بین‌الملل تولید اندیشه برای پاسخ به مسائل جهانی، تقویت علوم انسانی اسلامی و تربیت مبلغانی آگاه، همگی وظایفی است که در سال جدید تحصیلی باید با جدیت دنبال شود. شور و شوق طلاب برای آغاز سال اگر با برنامه‌ریزی صحیح همراه شود، می‌تواند زمینه‌ساز تحولات بزرگی در جامعه اسلامی و حتی فراتر از آن باشد.
نتیجه‌گیری
آغاز سال تحصیلی در حوزه تنها یک شروع تقویمی نیست؛ بلکه تجدید حیات معنوی و علمی است. طلاب با شور و شوق به کلاس‌ها بازمی‌گردند نه صرفاً برای درس خواندن بلکه برای بستن عهدی دوباره با خدا و تاریخ. این آغاز یادآور رسالتی است که حوزه از دیرباز بر دوش داشته و امروز بیش از هر زمان دیگری به آن نیازمندیم: پاسداری از حقیقت، خدمت به دین و هدایت جامعه.
در این روزها صدای گام‌های طلبه‌ها در کوچه‌های حوزه، طنین امیدی است که نه‌تنها برای خودشان بلکه برای همه جامعه اسلامی معنا دارد. آغاز سال تحصیلی در حوزه، آغاز دوباره ایمان، تلاش و خدمت است؛ آغازی که هر سال تکرار می‌شود اما هر بار معنایی تازه دارد.
ارسال نظرات