تبلیغ امروز یعنی مهندسی امید و مقابله با جنگ روانی دشمن

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در آذربایجان شرقی، رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها در بیانات خود، به‌ویژه در بیانیه گام دوم انقلاب، بر جایگاه راهبردی تبلیغ و ضرورت تشکیل «کانون‌های عظیم تبلیغی» تأکید کرده‌اند، این نگاه، تبلیغ را از یک فعالیت سنتی به یک مأموریت تمدن‌ساز تبدیل کرده است.
در همین راستا، حجت‌ الاسلام عادل بایرامی، معاون پژوهش حوزه علمیه صادقیه و استاد بسیجی برجسته این حوزه، در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار رسا، به تبیین ابعاد مختلف تبلیغ نوین، بررسی دستاوردهای تبلیغی در دو سال اخیر و راهکارهای تحقق کانون‌های عظیم تبلیغی پرداخته است.

تبلیغ؛ راهبرد تمدنی و نه یک فعالیت جانبی

رسا: رهبر معظم انقلاب چه نگاهی به تبلیغ و کانون‌های تبلیغی دارند؟

حضرت آقا سال‌هاست که تبلیغ را نه به عنوان یک کار جنبی، بلکه به عنوان یک حرکت راهبردی تمدن‌ساز مطرح می‌فرمایند در بیانیه گام دوم، دیدارهای نوروزی، و جلسات متعدد با مبلّغان، ایشان بر «تبلیغ اثرگذار»، «تحول فرهنگی» و «تشکیل کانون‌های عظیم تبلیغی» تأکید دارند.

یکی از مهم‌ترین جملات ایشان که باید سرلوحه‌ کار ما قرار گیرد، این است که فرمودند: تشکیل کانون‌های عظیم تبلیغی، متکی به فکر، اندیشه و معرفت اسلامی و قرآنی، یک نیاز جدی برای آینده کشور است.

این نگاه، دعوتی است به نوسازی ساختار تبلیغ، خروج از شیوه‌های منفعل و رفتن به سمت تبلیغ ساختاریافته، گفتمانی و تمدنی.

دستاوردهای تبلیغی دو سال اخیر؛ گام‌هایی مهم اما ناکافی

رسا: در این دو سال اخیر، چه دستاوردهایی در عرصه تبلیغ داشته‌ایم؟

در این مدت، شاهد حرکت‌هایی از طلاب جوان در حوزه فضای مجازی، تبلیغ در مدارس، فعالیت‌های جهادی و برخی تولیدات نوآورانه مثل پادکست و موشن‌گرافی بوده‌ایم. هسته‌هایی نیز در برخی استان‌ها با رویکرد خانواده‌محور یا فرهنگی-اجتماعی شکل گرفته‌اند.

اما چالش‌ها هم جدی است؛ از جمله نبود شبکه منسجم تبلیغی، فقدان تربیت مبلّغ چندرشته‌ای و محصور ماندن تبلیغ در منبر سنتی. همچنین پیوند تبلیغ با تحلیل سیاسی و سواد رسانه‌ای، هنوز ضعیف است.

در عصر جنگ ترکیبی، تبلیغ باید بازتعریف شود

رسا: با توجه به شرایط کنونی کشور، بایسته‌های تبلیغ چیست؟

امروز ما درگیر جنگ ترکیبی هستیم؛ رسانه، شایعات، تحریف مفاهیم، و شبهات سازمان‌یافته. در چنین شرایطی، تبلیغ باید:

1. تحلیل‌محور باشد، نه صرفاً حافظه‌محور؛ مخاطب امروز پاسخ می‌خواهد.

2. مسئله‌محور و کاربردی باشد؛ مثلاً در موضوعاتی مثل خانواده، هویت، رسانه، فساد اخلاقی، پاسخ‌های دقیق بدهد.

3. گفت‌وگومحور و تعاملی شود؛ نه صرفاً خطابه‌ای و خشک.

4. از فناوری بهره بگیرد؛ فضای مجازی مکمل منبر است، نه رقیب آن.

5. مخاطب‌محور و تخصصی باشد؛ تبلیغ برای کودک، نوجوان، استاد، بانوان و... هر کدام روش خاص خود را می‌طلبد

راه‌های رفته و نرفته تبلیغ؛ از تجربه میدانی تا نیاز راهبردی

رسا: با توجه به تجربه شما، وضعیت فعلی تبلیغ را چگونه می‌بینید؟

آنچه تاکنون انجام شده، عمدتاً فعالیت‌هایی فصلی، مناسبتی و فردی بوده است. ما همچنان بر منبر سنتی و فعالیت‌های فردی تکیه داریم.

اما راه‌هایی هست که هنوز نرفته‌ایم:

تأسیس نهادهای راهبردی تبلیغ

تربیت مبلّغ بین‌رشته‌ای

طراحی «نظام تبلیغی» با چرخه آموزش، ارزیابی، ارتقاء و حمایت

پیوند تبلیغ با علوم انسانی و زیست‌بوم فرهنگی ایرانی

پیشنهادهایی برای ایجاد کانون‌های عظیم تبلیغی

رسا: برای تحقق فرمایش رهبری درباره کانون‌های عظیم تبلیغی، چه باید کرد؟

1. شبکه‌سازی تبلیغ تمدن‌ساز در سطح کشور؛ با دبیرخانه مرکزی، پشتیبانی و ارزیابی دقیق

2. تربیت نیروی چندرشته‌ای تبلیغی آشنا به رسانه، جامعه‌شناسی، سیاست و فناوری

3. تشکیل اتاق فکرهای استانی برای گفتمان‌سازی و تحلیل مخاطب

4. نهادینه‌سازی تبلیغ مدرسه‌محور، خانواده‌محور و رسانه‌محور

5. سامانه ملی حمایت از مبلغان مستقل و مردمی برای رفع موانع معیشتی و حقوقی

جمع‌بندی: تبلیغ یعنی مهندسی امید

اگر تبلیغ را فقط به منبر خلاصه کنیم، از قافله عقب مانده‌ایم. امروز تبلیغ یعنی «مهندسی امید»، «مقابله با جنگ روانی»، و «انتقال حکمت اسلامی به نسل نو».

بی‌تردید، بدون نوسازی تبلیغ، رسیدن به تمدن نوین اسلامی فقط در حد شعار باقی خواهد ماند.