مخالفت وزیر خارجه آمریکا با عملیات نظامی در ایران
به گفته مقامات کاخ سفید، ونس، تنها عضو گروه مشاوران امنیت ملی کاخ سفید بود که با عملیات نظامی آمریکا برای نجات گروگان‌ها مخالفت کرده بود. ونس به کارتر هشدار داده بود: «به خاطر اختلاف‌مان بر سر موضوع، من استعفا خواهم کرد. حال نتیجه طرح هرچه می‌خواهد باشد.»
در تاریخ ۸ اردیبهشت ۱۳۵۹ (۲۸ آوریل ۱۹۸۰) استعفای رسمی «سایروس ونس» (۲۰۰۲-۱۹۱۷) وزیر امورخارجه آمریکا (۱۹۸۰-۱۹۷۷ م) توسط مقامات کاخ سفید اعلام شد. ونس در اعتراض به عملیات نظامی دولت کارتر برای نجات گروگان‌ها که با شکست در صحرای طبس مواجه شد، یک روز قبل (۲۷ آوریل ۱۹۸۰) استعفا داده بود. او به‌شدت با این عملیات مخالف بود و طی دو هفته منتهی به عملیات «پنجه عقاب» چندین مرتبه مخالفت خود را با این عملیات به اطلاع «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور آمریکا رسانده بود. به گفته مقامات کاخ سفید، ونس، تنها عضو گروه مشاوران امنیت ملی کاخ سفید بود که با عملیات نظامی آمریکا برای نجات گروگان‌ها مخالفت کرده بود. ونس به کارتر هشدار داده بود: «به خاطر اختلاف‌مان بر سر موضوع، من استعفا خواهم کرد. حال نتیجه طرح هرچه می‌خواهد باشد.» [۱]
سایروس ونس، کارتر را ترغیب کرده بود که در تصمیم‌گیری‌های مربوط به تحریم بازرگانی ایران از تحریم دارو و مواد غذایی برعلیه ایران خودداری کند. او در دو هفته آخر مسئولیت خود در وزارت امورخارجه آمریکا، کارهای مرتبط با پرونده ایران را به معاونش «وان کریستوفر» و «زبیگنیف برژنسکی» مشاور وقت امنیت ملی دولت آمریکا، محول کرده بود. اما با وجود چنین مخالفتی، کارتر، رئیس‌جمهور آمریکا، تصمیم گرفت که این عملیات را از ۲۲ فروردین ۱۳۵۹ (۱۱ آوریل ۱۹۸۰) درست زمانی که سایروس ونس به فلوریدا رفته بود، آغاز کند. [۲]
با وجود تشدید بحران در کاخ سفید و انتقادهای شدید جهانی از اقدام کارتر، براون وزیر دفاع و برژینسکی مشاور امنیت ملی دولت وقت آمریکا، اعلام کرده بودند که آمریکا علیرغم شکست در اولین تلاش برای آزاد ساختن گروگان‌ها از تلاش‌های آینده خود در رابطه با مسئله گروگان‌ها دست برنخواهد داشت. این دو یادآور شده بودند عملیات پنجه عقاب که به شکست انجامید، تنها قاطعیت آمریکا را نشان می‌دهد و در مورد حملات مشابه به ایران هشدار دادند. [۳]
سایروس ونس در زمان استعفا ۶۳ سال سن داشت و عنوان «دیپلمات دیپلمات‌ها» را با خود یدک می‌کشید. او قبل از برعهده داشتن وزارت امورخارجه آمریکا به مدت طولانی در وال استریت و سمت‌هایی چون معاونت وزارت دفاع و معاونت وزارت امورخارجه آمریکا را در دولت «لیندن جانسون» عهده‌دار بود. پیمان «کمپ دیوید» بین مصر و اسرائیل در سال ۱۹۷۸ در دوران وزارت وی به ثمر رسید. با این حال اختلاف بر سر موضوع گروگان‌های آمریکایی و نحوه برخورد با ایران انقلابی در آن سال‌ها، موجب شد که علیرغم داشتن رابطه‌ای دوستانه و صمیمی با کارتر، مجبور به استعفا شود. تحلیلگران و رسانه‌های آن دوره استعفای سایروس ونس، وزیر امورخارجه آمریکا در اعتراض به تصمیم رئیس‌جمهور این کشور برای حمله نظامی به ایران و نجات گروگان‌ها را یک «آبروریزی» برای کارتر و نشانه «اختلاف نظرهای عمیق» دستگاه تصمی‌مگیری ایالات متحده آمریکا در مورد نحوه برخورد یا تعامل با ایران تفسیر کرده بودند.
منابع
۱- روزنامه کیهان، ۸ اردیبهشت ۱۳۵۹، صفحه ۴
۲- روزنامه اطلاعات، ۸ اردیبهشت ۱۳۵۹، صفحه ۲
۳- روزنامه اطلاعات، ۹ اردیبهشت ۱۳۵۹، صفحه ۱
ارسال نظرات