چالش‌های رسانه‌های داخلی در روایت‌سازی بحران‌ها

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ضعف رسانه‌های داخلی در ارائه روایت اول از انفجار بندر شهید رجایی می‌تواند ناشی از چند عامل کلیدی باشد:  

 

   - ممکن است نهادهای امنیتی و مسئول در ابتدا خود در حال جمع‌آوری اطلاعات بوده‌اند و رسانه‌ها مجوز انتشار سریع اخبار را نداشته‌اند.  

   - در چنین مواردی، رسانه‌های خارجی یا منابع غیررسمی (مثل شبکه‌های اجتماعی) سریع‌تر عمل می‌کنند، حتی اگر اطلاعاتشان دقیق نباشد.  

 

   - گاهی نهادهای مختلف (نظامی، امنیتی، دولتی) روایت‌های متفاوتی ارائه می‌دهند و رسانه‌های داخلی ترجیح می‌دهند منتظر یک بیانیه رسمی بمانند.  

   - این موضوع باعث می‌شود رسانه‌های داخلی در ارائه اخبار به‌موقع کند عمل کنند.  

 

   - رسانه‌های داخلی ممکن است به دلیل حساسیت امنیتی موضوع، ترجیح دهند تا از انتشار سریع خبر خودداری کنند تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری شود.  

   - در مقابل، رسانه‌های خارجی یا جریان‌های معاند گاهی بدون تأیید، شایعات را منتشر می‌کنند و ابتکار عمل را در فضای رسانه‌ای به دست می‌گیرند.  

 

   - برخی رسانه‌های داخلی ممکن است فاقد سازوکارهای حرفه‌ای برای پوشش سریع و دقیق رویدادهای غیرمترقبه باشند.  

   - نبود خبرنگاران آموزش‌دیده در حوزه امنیتی-انتظامی نیز می‌تواند باعث تأخیر در انتقال صحیح اخبار شود.  

 

   - گاهی رسانه‌های داخلی به جای توضیح دقیق رویداد، صرفاً به تکذیب یا انکار شایعات می‌پردازند، بدون اینکه روایت مستند و جذابی ارائه دهند.  

 

ضعف در سرعت، شفافیت، و هماهنگی نهادی مهم‌ترین دلایل تأخیر رسانه‌های داخلی در ارائه روایت اول هستند. برای بهبود این روند، نیاز به مدیریت یکپارچه اطلاعاتی و واکنش سریع رسانه‌ای در بحران‌ها احساس می‌شود.

 

- تأمین بودجه از دولت: بسیاری از رسانه‌های اصلی ایران بودجه خود را از دولت یا نهادهای وابسته دریافت می‌کنند، که این موضوع استقلال editorial آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وابستگی مالی باعث می‌شود رسانه‌ها نتوانند روایت‌های انتقادی یا مستقل ارائه دهند.

 

- ضعف در مدیریت دانش: بسیاری از رسانه‌های داخلی فاقد سیستم‌های کارآمد برای جمع‌آوری، پردازش و انتشار اطلاعات هستند. این ضعف باعث می‌شود سرعت و دقت در انتشار اخبار کاهش یابد و روایت‌های رقیب (مانند رسانه‌های خارجی) پیشدستی کنند. 

 

- نبود آموزش تخصصی: روزنامه‌نگاران و سردبیران اغلب آموزش‌های حرفه‌ای کافی در زمینه اخلاق رسانه‌ای و روش‌های تحقیق دقیق دریافت نمی‌کنند، که این موضوع بر کیفیت گزارش‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.

 

- محدودیت در دسترسی به اطلاعات: نهادهای دولتی معمولاً اطلاعات را به صورت گزینشی در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهند یا از انتشار برخی داده‌ها جلوگیری می‌کنند. این امر باعث می‌شود رسانه‌ها نتوانند گزارش‌های دقیق و مستند ارائه دهند.

 

- حضور پررنگ رسانه‌های معاند: رسانه‌های خارجی مانند BBC فارسی یا ایران اینترنشنال با استفاده از فضای بازتر خود، اغلب روایت‌های سریع‌تر و جذاب‌تری ارائه می‌دهند، در حالی که رسانه‌های داخلی به دلیل محدودیت‌های ساختاری قادر به رقابت با آنها نیستند.

 

این موانع باعث شده‌اند که رسانه‌های داخلی ایران نتوانند به طور کامل نقش خود را به عنوان نهادهای نظارتی و اطلاع‌رسان مستقل ایفا کنند. برای بهبود این وضعیت، نیاز به اصلاح قوانین، افزایش استقلال مالی رسانه‌ها، و ارتقای استانداردهای حرفه‌ای در روزنامه‌نگاری است.