بازخوانی بیانات رهبر معظم انقلاب درباره ارتش جمهوری اسلامی ایران

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، در تاریخ ملت‌ها لحظاتی هست که تاریخ نه با واژگان بلکه با خون، ایمان، فداکاری و اراده نوشته می‌شود، ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از برجسته‌ترین مصادیق این حقیقت تاریخی است؛ نهادی که از دل استبداد و وابستگی برآمد اما در طوفان انقلاب و شعله‌ور از آتش ایمان مردم، دوباره متولد شد، رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات متعددی با نگاهی تاریخی، تحلیلی و روح‌بخش سیر تحولی ارتش را از یک پیکره‌ی وابسته به یک نهاد برخاسته از مردم تبیین کرده‌اند؛ ارتشی که امروز هم‌سنگر مردم و حافظ شرافتمند مرزهای ایمان و وطن است.

رهبر معظم انقلاب با نگاهی نافذ به تاریخ نظامی کشور، ارتش پیش از انقلاب را ارتشی «مقوایی» می‌نامند؛ کاخی پر زرق و برق اما از جنسی پوشالی که در بزنگاه‌ها ناتوان و تهی از روح فداکاری بود، ایشان صراحتاً از «روح‌های ضعیف و ذلیل در برابر بیگانگان» و «فرماندهان وابسته» سخن می‌گویند و نشان می‌دهند که ارتش آن دوران هرچند در ظاهر عظمت داشت، اما در واقع پوسته‌ای بی‌مغز و نمایشی از قدرت تصنعی بود که نه ریشه در مردم داشت و نه دل در گرو وطن.‌(1)

ایشان ارتش پیش از انقلاب را «غیر مردمی» معرفی می‌کنند؛ ارتشی که نه تنها با فرهنگ و هویت ملی بیگانه بود، بلکه حتی نام و لباس آن نیز از بیگانگان گرفته شده بود: «ارتش ایران با نام «قزّاق» و «سالدات» شروع شده است؛ با نام بیگانه، با لباس بیگانه، با ترتیبات بیگانه و فرماندهی بیگانه»‌(2) این ارتش در حقیقت نه از ملت که از سلطنت تغذیه می‌کرد و نه حافظ استقلال، بلکه ابزار سلطه‌ی استبداد داخلی و بیگانگان خارجی بود.

معجزه‌ی انقلاب: بازآفرینی ارتش

با پیروزی انقلاب اسلامی گویی جان تازه‌ای در کالبد ارتش دمیده شد، همان افرادی که در ارتش پهلوی آموزش دیده بودند با ظهور انقلاب اسلامی حقیقت خویش را بروز دادند، رهبر معظم انقلاب با اشاره به این واقعیت تاریخی می‌فرمایند: «همین ارتش، در نیروی هوایی‌اش در نیروی زمینی‌اش در نیروی دریایی‌اش یک‌سال‌ونیم تا دو سال بعد از پیروزی انقلاب که جنگ شروع شد، کارهایی کرد و جلوه‌هایی نشان داد که حقیقتاً محیرالعقول است».(3)

این بیان نه تنها ناظر به شجاعت و ابتکارهای رزمی است بلکه تأکید بر جوهره‌ای دارد که در دل نیروهای ارتش وجود داشت؛ جوهره‌ای که در ساختارهای پیشین پنهان مانده بود اما در فضای آزاد ایمان و انقلاب شکوفا شد، «جوان‌هایی که بمباران‌ها و حملات هواییِ اول جنگ را با هواپیماهای خود به‌وجود آوردند، تربیت‌شده‌های ارتش سابق بودند؛ اما جوهر معنویت، خلوص و صفا در اینها بود»‌(4)

رهبر انقلاب از مشاهدات عینی خود در جبهه‌ها می‌گویند؛ از لحظاتی که شاید در تاریخ ثبت نشود اما حقیقتی عمیق در خود دارد، صحنه‌ای که ایشان روایت می‌کنند، تصویری از یک افسر ارتش است که «پشت خاکریز و پای تانک» ایستاده و در نیمه‌های شب نماز شب می‌خواند‌.(5) این تصویر یک ارتش نوین را ترسیم می‌کند؛ ارتشی نه در خدمت اشراف و قدرت‌های بیگانه، بلکه سربازانی در رکاب حق، که در میدان جنگ به عبادت می‌پردازند.

باز هم تصویر دیگری: افسر ارتشی که در میانه‌ی جنگ نه برای مرخصی بلکه با گریه از رهبر معظم انقلاب درخواست می‌کند تا با نیروهای شهید چمران همراه شود و در عملیات شرکت کند: «بچه‌ها شب‌ها با مرحوم شهید چمران به قول خودشان به شكار تانك می‌رفتند و این سرهنگ آمده بود التماس می‌كرد كه من را هم ببرید!».‌(6) این التماس برای حضور در میدان شهادت، سند روشنی از دگرگونی ارتش پس از انقلاب است.

پیوند ارتش با ملت

تفاوت بنیادین ارتش جمهوری اسلامی با ارتش‌های گذشته و حتی ارتش‌های جهان در پیوند آن با مردم است، رهبر معظم انقلاب این مسئله را بارها مورد تأکید قرار داده‌اند که «در هیچ برهه از تاریخ ما، نیروهای مسلّحمان این‌قدر وصل به مردم و کوشنده در راه اهداف و آرمان‌ها و فداکار برای کشور و مرزها نبوده‌اند»‌.(7)

امروز ارتش جمهوری اسلامی نه تنها از ملت جدا نیست، بلکه پاره‌ای از گوشت و پوست ملت است، دیگر ارتش، ابزار حکومت نیست بلکه خود نگهبان آرمان‌های ملت است، این دگردیسی هویتی که از درون تحول اعتقادی و فرهنگی نشأت گرفته شاید مهم‌ترین میراث انقلاب در حوزه نظامی باشد.

رهبر معظم انقلاب ارتش را در کنار بسیج، سپاه و نیروهای مردمی بخشی از منظومه‌ی مقدس جهاد و شهادت می‌دانند؛ منظومه‌ای که نه بر اساس تخصص صرف بلکه بر پایه ایمان، ایثار، بصیرت و ولایت‌پذیری شکل گرفته است، ارتشی که امروزه در سراسر مرزهای کشور حضوری بیدار دارد، نه تنها حافظ تمامیت ارضی بلکه حافظ استقلال، عزت و شرافت ایران اسلامی است.

همان ارتش دیروز که اسیر غرب بود امروز مدافع غربت‌زدایی از هویت اسلامی ملت ایران است، ارتشی که زمانی فرمان از ژنرال‌های آمریکایی می‌گرف، امروز در تبعیت از ولی‌فقیه از موضعی مستقل، شرافتمند و الهی عمل می‌کند.

درس بزرگ ارتش جمهوری اسلامی برای تاریخ

از منظر رهبر معظم انقلاب تجربه‌ی ارتش جمهوری اسلامی ایران الگویی بی‌نظیر برای ملت‌هاست؛ الگویی از چگونگی تحول نهادهای وابسته به نهادهای مردمی و مؤمن از چگونگی دمیده شدن روح الهی در پیکر ساختاریِ خشک و مکانیکی؛ این الگو تنها به ارتش محدود نیست؛ بلکه می‌تواند راهنمایی برای بازسازی سایر نهادهای اجتماعی در پرتو انقلاب باشد: بازسازی با اتکا به ایمان، صداقت، پیوند با مردم و ولایت‌مداری.

امروز در کنار یاد شهیدان سرافراز ارتش از شهید صیاد شیرازی تا شهید عباس دوران  و در کنار هزاران افسر و سرباز گمنام اما باشرافت، باید یادآور شد که اگر ارتش ما امروز در قله‌ی عزت و اقتدار ایستاده، این نه تنها نتیجه‌ی اصلاح ساختارها بلکه ثمره‌ی انقلاب روح‌هاست؛ روح‌هایی که از درون ارتش پوسیده پهلوی برآمدند اما در مکتب ولایت به نور شهادت، ایمان و حماسه آراسته شدند.

به‌راستی ارتش جمهوری اسلامی ایران سند زنده‌ای است از اینکه انسانِ الهی می‌تواند هر نهادی را متحول کند، حتی اگر آن نهاد از ریشه به استبداد پیوسته باشد، چنین است که ارتش ما نه تنها ارتش ایران که ارتش اسلام، ارتش عزت و ارتش امید ملت‌هاست.

......................................

پی‌نوشت‌ها:

(1) در دیدار جمعی از فرماندهان و کارکنان نیروی زمینی ارتش، ۱۳۷۲/۰۷/۲۸

(2) همان

(3) در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت ۱۳۸۴/۰۶/۳۱

(4) همان

(5) همان

(6) همان

(7) در دیدار جمعی از فرماندهان و کارکنان نیروی زمینی ارتش، ۱۳۷۲/۰۷/۲۸