رمضان، ماه تغییر سبک زندگی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، خطبه شعبانیه یکی از بهترین و زیباترین منشورها و سخنان گهربار اخلاقی و اعتقادی است که رسول گرامی اسلام  در منزلت ماه مبارک رمضان برای اصحاب خود ایراد فرموده اند که در این خطبه حضرت نکات نابی از سبک زندگی اسلامی را متذکر و مولفه‌های در هم تنیده زندگی بر پایه اصول الهی را یادآور شده اند که نقشه راه برای سالکان الی الله است.

 

دین اسلام یک دین جامعی است که در برگیرنده اصول و رفتارهای اجتماعی و فردی است که سبک زندگی انسان را شامل می شود و غفلت از این اصول باعث می شود انسان به مراتب عالیه که هدف خلقت است دست پیدا نکند.

 

نبی گرامی اسلام در آخرین روزهای پایانی ماه شعبان در خطبه ای که به خطبه شعبانیه شهرت دارد می فرمایند:« أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ»(اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى که نزد خدا برترینِ ماه هاست و روزهایش برترینِ روزها، شب‌هایش برترینِ شب‌ها و ساعاتش برترینِ ساعات است.)

اولین و مهم ترین نکته طلایی در ابتدای این خطبه این است که از ماه رمضان به ماه اختصاصی خداوند تعبیر شده است که حاوی آثار و عنایات ویژه الهی به بندگان است که برکت، رحمت و مغفرت تنها سه نمونه از این عنایات خاصه است.

وقتی خداوند بخواهد برکت خود را شامل چیزی نماید آنقدر فزونی و خیرات نازل می‌شود که درک آن از قدرت و ذهن انسان خارج می‌شود چراکه برکت الهی آنقدر وسیع و بی انتها است که همه مخلوقات می توانند از آن بهره‌مند شوند بدون اینکه دچار کاستی شود.

رحمت و مغفرت ویژه الهی در این ماه آنقدر گسترده و بی حساب است که حتی شامل معصیت کاران و خطاکاران نیز می شود و درهای فضل و مغفرت الهی برای همگان گشوده و شیاطین به غل و زنجیر کشیده می‌شوند.

بر اساس فرمایشات رسول خدا در ادامه خطبه شعبانیه، انسان ها در این ماه به مهمانی الهی دعوت می‌شوند و میزبان اصلی خداوند است و روزه داران مورد کرامت خاص الهی قرار می‌گیرند که سخن گفتن از کرامت الهی سال‌ها زمان میطلبد بلکه شاید بتوان ذره‌ای از این دریای بی‌کران الهی را بازگو نمود.

در ماه رمضان خواب روزه‌دار عبادت، نفسش تسبیح، اعمالش قبول و دعاهایش مستجاب است که نشان دهنده عظمت و منزلت این ماه در نزد خداوند است از این رو شاید درک و وصف آن به عقول ناقص بشری نگنجد.

سبک رفتاری و اعتقادی در این ماه مستلزم تغییرات و نهادینه کردن یک سبک زندگی منطبق با اصول الهی است چرا‌که میزبان خداوند است و مهمان وظیفه دارد آداب شرکت در این ماه را رعایت و این اصول و سبک را در دیگر ماه‌ها و در طول زندگی خود رعایت نماید؛ لذا خطبه شعبانیه نکات زیبا و ارزشمندی را به مهمان متذکر می‌شود که حاوی مسائل اجتماعی و فردی است.

رسول خدا در ادامه خطبه به اصحاب خود مسئله نیت صادقانه، دل‌های پاک و منزه، تلاوت مصحف شریف را متذکر می‌شوند که هر سه مورد به ظاهر از اعمال فردی انسان است در حالیکه بروز و ظهور این سه عمل به صورت اجتماعی نمایان است و هر یک آثار و تبعاتی را در اجتماع و روابط اجتماعی انسان دارد.

رسول خدا به انسان هایی که نتوانند در این ماه خود را از آمرزش الهی بهره‌مند کنند با کلامی تلخ یاد می‌کند چراکه این ماه تمام درهای رحمت الهی مفتوح است و هر کس نتواند خود را در معرض نسیم رحمت الهی قرا دهد خسر الدنیا و آلاخره و بدبخت حقیقی است.

توصیه های رسول خدا نسبت به گسترش انجام اعمال عبادی به صورت فردی و اجتماعی در ادامه خطبه بسیار اهمیت دارد چرا که تحمل گرسنگی و تشنگی و اتصال این موارد به معادگرایی، صدقه و کمک به فقرا و مساکین جامعه اسلامی، احسان به والدین و حفظ حرمت و کرامت بزرگان، ترحم به ضعفا، نیکی به اصدقا و اقربا، کنترل چشم، زبان و گوش از حرام، کمک به ایتام، توبه از معاصی، دعا در همه حالات، افطاری دادن به دیگر روزه‌داران و … همگی حاوی دستوراتی است که سبک زندگی اسلامی را در عرصه فردیی و اجتماعی تعیین می‌کند.

ماه رمضان فقط ماه روزه گرفتن  و تحمل تشنگی و گرسنگی و امساک از اکل و شرب و … نیست بلکه رمضان یک سبک زندگی و ماه تغییر ظاهر و باطن رفتار انسان و تغییر اصول رفتاری و اعتقادی در عرضه فردی و اجتماعی و جاری نمودن آن در دیگر ماه‌های سال است.

سجاد سلیمی