سیره تبلیغی امام سجاد

پس از شهادت امام حسین علیه السلام و یاران با وفایش وظیفه هدایت امت اسلامی از سوی خداوند به امام زین العابدین علیه السلام سپرده شد و ایشان به شیوه ماهرانه ای در زمان جامعه خودش هدایت را عهده دار بود و به سرانجام رساند. 

 

حضرت امام زین العابدین علیه السلام در اوضاع پیچیده اجتماعی آن روز که ارزش‌های دینی دستخوش تغییر و تحریف امویان قرار گرفته بود، مهم‌ترین کار خود را در زمینه برقراری پیوند مردم با خدا را با دعا آغاز کرد. به طورى که دعاهاى آن حضرت علیه السلام، رویدادهاى عصر ایشان را تفسیر مى‌‎کند. چنین بود که مردم تحت تأثیر روحیات ایشان قرار گرفتند و علاقه‌مند به روش این امام بزرگوار شدند و بسیاری از طالبان علم و دانش در زمره راویان حدیث وی بر آمدند. 

  

«صحیفه سجّادیّه» مشهور به زبور آل محمّد علیهم السلام، اثر فاخر و قابل تأمل امام سجاد علیه السلام است که در جهان اسلام، جز قرآن کریم و نهج البلاغه، کتابى به این عظمت و ارزش، وجود ندارد، این اثر پیوسته مورد توجه بزرگان و علما قرار گرفته است. از دیگر آثار ارزنده به جای مانده از آن امام همام علیه السلام، مجموعه اى تربیتى و اخلاقى به نام «رساله حقوق» است که امام علیه السلام در آن، ۵۱ حق و وظیفه انسان را در برابر خدا و خود و دیگران، با بیانى شیوا و گویا ذکر فرموده است. 

 

همچنین امام سجاد علیه السلام یکی از کارهای بزرگی که در شکوفایی اسلام ناب محمدی به کار بست اقدام آن به تربیت انسان‌هایی بود که بتوانند با روشنگری و توضیح معارف الهی برای نسل های امروز  و آینده، مسیر اسلام راستین و تشیع را استمرار بخشند. 

   

سیره تبلیغی امام سجاد علیه السلام چهارمین امام همام شیعیان به عنوان پیشوای آزادگان جهان همواره در مسیر تعالی و رشد عقل و ایمان مردم زمان خودشان بود؛ ایشان در زمان خودشان برای حفظ دین خدا مجاهدت و مقاومت بسیاری را به خرج دادند. این امام همام نسبت به تقویت بینش الهی و همچنین گرایش های فطری و مذهبی و نیز کنش ها و رفتارهای پسندیده اجتماعی با برنامه های هدفمند مردم و جامعه را به سمت کمال بشری سوق می دادند. 

 

امام سجاد علیه السلام از طریق روایات مختلف با زبان دعا، ادعیه ای مثل صحیفه سجادیه و مناجات خمسه عشر و دعای ابوحمزه ثمالی و همچنین رفتار پس از قیام عاشورای حسینی در طول سی و چهار سال مدت امامت خود توانستند نسبت به روشنگری حقایق دینی و افشاگری دستگاه فساد بنی امیه برای حفظ شیعیان و تربیت شاگردان و کنترل قیام‌های پس از عاشورا مدیریت رهبری جامعه اسلامی را به دست بگیرند؛ همچنین همان طور که بیان شد «رساله حقوق» امام سجاد علیه السلام به عنوان یک منشور عقلانی برای حکمرانی جامعه انسانی است. در زمان ایشان قیام‌هایی برای خوانخواهی از امام حسین علیه السلام شکل گرفت که امام سجاد علیه السلام توانست شرایط جامعه زمان خودش را مدیریت کند. هدف امام حفظ و گسترش امت اسلامی بود. 

 

یکی دیگر از شیوه‌های تبلیغی امام چهارم شیعیان رفتارهای مناسب وی در بزنگاه‌ها بود مثل دوران پس از عاشورا در مسیر کاروان اسرا و همچنین مجلس یزید که در شام توانست مردم را نسبت به حقیقت از یاد رفته دین اسلام متوجه کند و بصیرت بخشی و روشنگری را در تبلیغ دینی دنبال کند. در واقع امام سجاد علیه السلام با زبان گویا و فکر رسا مردم زمان خودش و حتی آیندگان را با یک تربیت عصری و نسلی در مسیر رشد و کمال رهنمون کرد.

 

حجت الاسلام محمدباقر ولدان، مدیر اندیشکده گام دوم انقلاب اسلامی