دلایل اصلی کلاسهای شلوغ در مدارس دولتی چیست؟
بسیاری از دانشآموزان دهههای 60 و 70 خاطرات تلخ کلاسهای شلوغ، نشستن سهنفره پشت نیمکت و مدارس دوشیفته را بهخاطر دارند. امروزه نیز، این معضل همچنان در بسیاری از مدارس دولتی به چشم میخورد و تراکم بالای دانشآموزان در کلاسهای درس کیفیت آموزش را تحتتأثیر قرار داده است.
تحقیقات نشان میدهند که ازدحام در کلاسهای درس، توانایی معلم برای رسیدگی به نیازهای دانشآموزان و در نتیجه میزان یادگیری را کاهش میدهد.
بر اساس آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، میانگین جمعیت دانشآموزان در کلاسهای درس دوره ابتدایی مدارس دولتی به 25، متوسطه اول به 26 و متوسطه دوم به 22 نفر رسیده است، این در حالی است که در مدارس غیردولتی میانگین تراکم دانشآموزان بسیار پایینتر است و بهترتیب در دوره ابتدایی 18، متوسطه اول 21 و متوسطه دوم 14 دانشآموز در هر کلاس حضور دارند.
با این حال، اعلام میانگین کلی تعداد دانشآموزان در کلاسهای درس مدارس دولتی ممکن است وضعیت را منطقیتر از واقعیت نشان دهد. این میانگین، کلاسهای مناطق روستایی را نیز شامل میشود، در حالی که در برخی مناطق شهری و کلانشهرها کلاسها با بیش از 35 و حتی 40 دانشآموز تشکیل میشوند.
علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش درباره دلیل جمعیت بالای دانشآموزان در کلاسهای درس مدارس دولتی میگوید: کمبود فضای آموزشی (مدرسه) یکی از دلایل اصلی این موضوع است.
رضوان حکیمزاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، بیان میکند: طبق مصوبه شورایعالی آموزش و پرورش، تراکم دانشآموزان در کلاسهای ابتدایی باید حداکثر 26 نفر باشد؛ با این حال، کمبود معلم و مدرسه سبب شده است کلاسهایی با بیش از 35 و 40 دانشآموز نیز تشکیل شود.
حکیمزاده همچنین از سازمان اداری و استخدامی خواسته است استانداردهای لازم برای محاسبه نیاز به معلم را بهصورت منطقهای و با توجه به تراکم جمعیت تنظیم کند.
وی اضافه میکند: در زمان حاضر، مناطق شهری و روستایی کنار یکدیگر محاسبه میشوند، بهطوری که میانگین جمعیت کلاسهای درس پایینتر از واقعیت بهنظر میرسد. سازمان اداری و استخدامی باید در محاسبه معلم، کلانشهرها را مجزا، شهرها با جمعیت متوسط و مناطق روستایی را هم مجزا محاسبه کند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش بیان میکند: هماکنون تمام مناطق کشور کنار یکدیگر محاسبه میشوند و این باعث میشود میانگین دانشآموزان در کلاسهای درس پایین جلوه کند در حالی که واقعیت چیز دیگری است در حقیقت هماکنون برای کلاس درس روستایی با 5 دانشآموز و کلاس درس مناطق شهری با 45 دانشآموز که دو معلم اختصاص مییابد باید سه معلم اختصاص یابد تا بتوانیم استانداردها را تأمین کنیم.
طبق آمار وزارت آموزش و پرورش، هماکنون 7700 کلاس با بیش از 40 دانشآموز و 60 درصد کلاسها با جمعیتی بالای 26 دانشآموز برگزار میشوند، حکیمزاده دراینباره اظهار کرد: «این کلاسها در مناطق مرفه و مدارس غیردولتی تشکیل نمیشوند بلکه در مناطقی برگزار میشوند که دانشآموزان آسیب میبینند و در نهایت، کیفیت آموزش نیز پایین میآید.»
مسئله ازدحام دانشآموزان در کلاسهای درس مدارس دولتی، نیازمند توجه جدی مسئولان و نهادهای آموزشی است تا با ارائه راهحلهای عملی و تقویت زیرساختها، کیفیت آموزش و شرایط یادگیری دانشآموزان بهبود یابد.