"هجوم بلایای طبیعی"؛ بهای سنگین بی‌توجهی به محیط‌زیست

امروزه سیل، یکی از مهیب‌ترین بلایای طبیعی است که بشر را با خسارات گسترده‌ای روبرو می‌کند. اگرچه سیل جزو پدیده‌های طبیعی محسوب می‌شود اما اغلب فعالیت‌های انسانی مانند تخریب مراتع، جنگل‌زدایی و بی‌توجهی به پوشش گیاهی، شدت و فراوانی آن را افزایش می‌دهند.

متأسفانه با سوءمدیریت گسترده، منابع طبیعی کشور به تاراج رفته و محیط‌زیست به شدت آسیب دیده است. در واقع در تمامی این سال‌ها تا آنجایی که توانسته‌ایم با بدمصرفی محض منابع را به غارت برده، طبیعت را به نابودی کشانده و کشور را در معرض انواع بلایای طبیعی از خشکسالی، سیلاب‌ها، آلودگی هوا، بیابان‌زایی، خیزش کانون‌های گرد و غبار، فرونشست زمین، رانش زمین،  آتش‌سوزی جنگل‌ها و... قرار داده‌ایم.

ایران، با قرارگیری بر روی کمربند زلزله و مساحت مناطق خشک و نیمه‌خشک، پتانسیل بالایی برای وقوع انواع بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، خشکسالی، گردوغبار و... دارد. آمارها نشان می‌دهند که کشور ما جزو ده کشور بلاخیز جهان است و بیش از 90 درصد جمعیت آن در معرض خطر بلایای طبیعی قرار دارند. با این وجود، همچنان شاهد تکرار اشتباهات گذشته و بی‌توجهی به هشدارهای کارشناسان هستیم.

بر اساس آمار‌های رسمی در سه دهه اخیر، ایران شاهد وقوع بیش از 3500 سیل بوده است که خسارات مالی و جانی بسیاری به بار آورده است. سالانه حدود 80 هزار میلیارد تومان به دلیل بلایای طبیعی در کشور خسارت وارد می‌شود. یکی از اثرات سیل در کشور، فرسایش خاک است که این بحران در ایران به حدی رسیده است که با 20 تن فرسایش خاک در هر یک هکتار، بالاترین نرخ فرسایش خاک در دنیا را داریم و سالانه بیش از  2 میلیارد تن  خاک حاصلخیز را از دست می‌دهیم.

این درحالی است که در گذشته، ایرانیان با درک عمیق از طبیعت، توانسته بودند با آن همزیستی مسالمت‌آمیزی داشته باشند. توسعه بی‌رویه و نامتوازن، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب و خاک، و مدیریت نادرست منابع طبیعی، ایران را با چالش‌های جدی روبرو کرده است و با توجه به چنین شرایطی که از بی تدبیری مدیریتی در ایران پدید آمده، واضح است که طبیعت کشور ما کاملاً ناپایدار و بی‌قرار شده و شاهد وقوع انواع بلایای طبیعی هستیم.