لزوم توجه به تاثیرات هوش مصنوعی بر انگاره های تمدنی و اتخاذ راهبر صحیح

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، محمد رضا قاسمی دبیر ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه‌های علمیه در پیش ‌نشست مشترک همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین که با عنوان «هوش مصنوعی؛ فرصت‌ها و چالش‌های دینداران» در سالن جلسات دانشکده دین و رسانه قم برگزار شد با اشاره به اینکه امروز اهمیت حوزه داده، زیرساخت های پژوهشی و استفاده از سرویس های هوش مصنوعی در دنیا اظهار داشت: در سخنرانی اخیر سید حسن نصرالله شنیدیم که ایشان استفاده از موبایل های هوشمند در اختیار مردم، سبب بهره برداری رژیم صهیونیستی در ترورها و شناسایی مزیت های مقاومت و داده ها شده است که این امر نشان از اهمیت مسائل مرتبط با حوزه هوش مصنوعی است.

وی افزود: الحمدالله حوزه های علمیه با عنایت های آیت الله اعرافی کم و بیش با این فضا آشنا شده اند و هر چند کمی رویکردها در این زمینه متفاوت بوده و یکپارچه نیست؛ گاهی به دنبال این هستیم که از فرصت های هوش مصنوعی استفاده کنیم و از عرصه های تهدید غافل می شویم و یا گاهی از عرصه تهدید صحبت شده و از عرصه های فرصت بودن آن صحبتی به میان نمی آید.

دبیر ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه‌های علمیه در این نشست که با همکاری همایش بین‌المللی هوش مصنوعی؛ فرهنگ و علوم اسلامی برگزار شد بیان داشت: من در این نشست مایل هستم زاویه نگاه خود را معطوف به افق تمدنی خود و الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت کنم؛ اینکه باید چه هدفی را درباره هوش مصنوعی دنبال کنیم؟ آیا متن هوش مصنوعی آینده ما است؟ یا به منزله توان ساز هوش در اهداف ما به آن توجه داده می شود؟

ضرورت فهم دقیق‌ از هوش مصنوعی

وی افزود: اگر نگاه دقیقی به هوش مصنوعی به عنوان پارادایم حکمرانی داشته و او را صرفاً به منزله ابزار فناورانه و تکنیکال تلقی نکنیم، طبیعتاً ما را به فهم دقیق‌تری از هوش مصنوعی منتقل می کند که اگر هوش مصنوعی بخواهد در زندگی ما اثرگذار باشد، هم دارای فرصت ها و هم دارای تهدیدها خواهد بود.

قاسمی با اشاره به دیدگاه تمدنی انقلاب اسلامی در گام دوم انقلاب اظهار داشت: باید دید که هوش مصنوعی - فارغ از اینکه روایت بومی از آن داشته یا نداشته باشیم- چه تاثیراتی بر انکاره های تمدنی ما خواهد گذاشت و ما چگونه می توانیم راهبری صحیح تمدنی بر مسئله هوش مصنوعی را داشته باشیم؟

وی افزود: این مسائل از جمله مسئله های انقلاب اسلامی است و نباید هوش مصنوعی را به صورت ساده انگاشته و به آن با نگاه این که هوش مصنوعی در قالب یک ابزار و موضوعی که پژوهش های خود را در دامنه آن شکل می دهیم، مورد توجه قرار داده شود.

دبیر ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه‌های علمیه با اشاره به سخنرانی رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز ۱۴ خردادماه که تاکید فرمودند «ما نمی توانیم در دوران هوش مصنوعی، کوانتوم و پسااینترنت از ابزارهای گذشته استفاده کنیم» اظهار داشت: این فرمایشات به معنای این است که رهبر انقلاب به عصر جدیدی اشاره می‌فرماید که آن عصر نیز اقتضائات خود را دارد و ما باید این عصر را شناخته و جهات و عناصر آن را تشخیص دهیم تا منطبق بر پیکره تمدنی مدّ نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده و طبق منظومه فکری امامین انقلاب آن را دنبال کنیم.

هوش مصنوعی به معنای دستیار نیست

وی افزود: باید تلقی های بسیار ساده اندیشانه درباره هوش مصنوعی کنارگذاشته شود؛ چراکه هوش مصنوعی به معنای دستیار نیست که ما تنها می توانیم از آن در پژوهش های خود استفاده کرده و از آن بهره ببریم؛ بلکه واقع امر این است که آنجا که انبوه داده، شکل گرفته و زیرساخت های پردازشی موجوداست، قطعاً الگوریتم ها و پیکره های زبانی اثرگذار هستند و امروز دانشمندان غربی نیز به این الگوریتم ها اعتراف کرده اند.

قاسمی بیان نداشت: آنچه که امروز دشمنان ما در فضای واقعی دنبال می‌کنند، امتداد آن را در فضای هوش مصنوعی رهگیری می‌کنند؛ یعنی اگر توانستند روایت ضعیفی از مسئله فهم و ادراک را برای ما ایجاد کرده و انسان های ما انسان های سطحی نگر بوده و ژرف اندیش در تصمیم گیری ها نباشند، این حوزه به حوزه هوش مصنوعی نیز نفوذ خواهد کرد.

وی افزود: امروزه آنچه که از هوش مصنوعی در سینمای هالیوود روایت می‌شود به عنوان ابزاری بسیار حرفه ای و قدرتمند است که حتی در تئوری پردازی‌هایی که برای آن انجام داده‌اند، هوش مصنوعی بر انسان غلبه می‌کند. این روایت از هوش مصنوعی و هراس از این فناوری که توسط دشمنان برای ما القاء می‌شود، باید روایت درستی از پدیده هوش برای ما منتقل شود تا مسائل مرتبط با آن حل شده و آشنایی های لازم برای ما حاصل شود.

دبیر ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه‌های علمیه با اشاره به وضعیت فضای مجازی در کشور و گله‌مندی رهبر معظم انقلاب اسلامی از رها بودن آن در جامعه هشدار داد: قطعاً در آینده نسبت به هوش مصنوعی نیز همانند مشکلاتی که امروزه برای فضای مجازی کشور وجود دارد، وجود خواهد داشت و برای جلوگیری از این مشکل، لازم است فهم درستی از این فناوری برای ما به وجود آید.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: نباید فراموش کنیم که آنچه که برای ما مهم می باشد این است که فهم فناوری همان چیزی است که طراحی صحیحی از مسئله را برای ما ایجاد خواهد کرد و باید به دنبال فهم صحیح بوده و نباید دنبال این مسئله باشیم که فناوری مدنظر، چه چالش‌ها و پرسش‌هایی در حوزه اخلاق، فقه و فلسفه پدید خواهد آورد؛ چراکه این نگاه، نگاه درجه دومی است و به یک معنا، کاملا نگاهی منفعلانه می باشد.

باید بر طبق الگوی تمدنی خود بستر واقعی از پدیده هوش مصنوعی را دنبال کنیم

قاسمی بیان داشت: ما باید بر طبق الگوی تمدنی خود بستر واقعی از پدیده هوش مصنوعی را دنبال کنیم. اگر تصویر واضحی از این مسئله در ذهن نداریم، باید فضای مجازی کشور را یادآوری کنیم که وقتی سوشیال مدیاها در بستر توییتر و اینستاگرام آمدند، چه اتفاقاتی رخ داد.

دبیر ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه‌های علمیه در پایان اضافه کرد: اگر ما در همان ابتدا، مسئله مجازی(فن آوری) را شناخته و به دنبال شبکه اجتماعی مومنانه می بودیم، روابط را صحیح تنظیم کرده و آن را در سبک زندگی منطبق با فرهنگ خودمان  القاء می کردیم و با مدل، الگوها و انگاره های فرهنگی و ارزشی کشور خودمان آن را دنبال می نمودیم، اکنون لازم نبود صرفا مصرف کننده یا تولید کننده اقلی از محتوا در فضای موجود رسانه‌ای باشیم که در نهایت نیز داده‌های آن در اختیار ما نیست و این مسائل، در بحث مربوط به بستر هوش مصنوعی به مراتب، مسئله جدی خواهد بود.