توهینهایی که زنان را از زایمان میترساند؛ بارداری ممنوع است؟
به گزارش سرویس جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، «رفتارهای توهینآمیز ماما وقتی فهمید، زایمان چهارم من هست، بیشتر شد.» «آنقدر در اتاق زایمان با من بدرفتاری کردند که قید بچه بعدی را زدم.» اینها بخشی از صحبتهای مادرانی است که با تجربه تلخ بدرفتاری در اتاق زایمان مواجه شدهاند.
«گزارشهای بسیاری از اینکه پزشکان و ماماها با مادران باردار رفتارهای توهینآمیز دارند» به گوش میرسد تا حدی که مادر از فرزند آوری میترسد، این را مسئول طرح ملی مواسات مادری فاطمه کلالی ۹ بهمن، در برنامه شبکه سلامت رسانه ملی گفته است.
درحالی که یک مادر در شرف زایمان، درد شدیدی را تحمل میکند و به حمایت عاطفی و روانی ماماها و پرستاران نیاز دارد، برخورد تحقیرآمیز و نامناسب برخی از پزشکان و پرسنل بیمارستان، فرآیند زایمان را به یکی از تلخترین لحظات زندگی مادران تبدیل کرده است.
پیشتر هم فایل صوتی از بخش زایمان یکی از بیمارستانهای دولتی منتشر شد و واکنش بسیاری را برانگیخت. در این فایل، ماما یا پرستاری که کنار خانم باردار بود با شنیدن فریادهای مادر ناشی از شدت درد زایمان بر سر او فریاد میزد و عباراتی توهینآمیز را به کار میبرد.
پیش از این هم مخاطبان سامانه مردمی فارس من کمپینی با ۱۲ هزار امضا به ثبت رساندند و در آن خواستار توقف بد رفتاری با مادران باردار در برخی بیمارستانها شدند.
بیحرمتی به مادران درحالی باعث کاهش میل آنها به فرزندآوری میشود که مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور کاهش نرخ رشد جمعیت (۶ دهم درصد) در کشور را نگرانکننده خوانده است. طبق تحقیقات پژوهشگران حوزه جمعیت، آمار کاهش جمعیت ایران در حال جابهجایی رکوردها است و اگر با روند فعلی این نرخ ادامه پیدا کند «حوالی سال ۱۴۱۵ به نرخ رشد جمعیت صفر و در سال ۱۴۲۰ به نرخ رشد منفی» خواهیم رسید.
در این شرایط عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سید علی انجو معتقد است که پزشکان و پرسنل بیمارستان تحت فشار هستند و «سنگینی بار فعالیتهای درمانی در بیمارستانهای آموزشی بالا و تعداد مراجعهکنندگان زیاد است»، فشار از چند سو بر آنان وارد میشود، پس طبیعی است در مواردی بدرفتاری کنند. اما عضو هیئت مدیره نظام پزشکی تهران لیلا محمدخانی میگوید، در هر شرایطی «باید کرامت مادر باردار در اتاق زایمان حفظ شود و از هرگونه خشونت و آزار و اذیت علیه مادران اجتناب شود» اگر موارد نادری در مورد بیاخلاقی و خشونت در اتاق زایمان گزارش شده باشد باید با آن به صورت «جدی» برخورد شود.
بر مبنای ماده ۵۰ قانون جوانی جمعیت، باید تعداد متخصصان مامایی و زنان در بیمارستانها متناسب با تعداد مراجعین افزایش پیدا کند تا فشار کاری از دوش این قشر برداشته شود؛ براساس این قانون، وزارت بهداشت مکلف شده تا از مادران بعد از انجام پروسه زایمان، نظرسنجی کند. در این نظرسنجی میزان رضایت مادر از نحوه برخورد کادر درمان، شرایط بهداشتی بیمارستان و نحوه ارائه خدمات تشخیصی و درمانی مورد بررسی قرار میگیرد. معاون برنامهریزی ستاد ملی جمعیت انسیه کتابچی معتقد است که «وزارت بهداشت باید رضایتسنجی از مادران را مبنای ارائهکارانه پرسنل و پزشکان قرار دهد. اما در انجام دقیق و کامل آن تعلل میکند.»