گزارش تاریخی؛ نگاهی به عملیات‌های انتقامی ایران در چهار دهه گذشته؛
همه پاسخ‌های سخت ایران
در روزهای اخیر عملیات موشکی ایران در هدف قرار دادن مقرهای تروریستی موساد و داعش در عراق و سوریه؛ و از سوی دیگر عملیات ضدتروریستی در انهدام مقر گروهک جیش‌الظلم در نوار مرزی جنوب شرق کشور واکنش‌های گسترده‌ای داشت.
در روزهای اخیر عملیات موشکی ایران در هدف قرار دادن مقرهای تروریستی موساد و داعش در عراق و سوریه؛ و از سوی دیگر عملیات ضدتروریستی در انهدام مقر گروهک جیش‌الظلم در نوار مرزی جنوب شرق کشور واکنش‌های گسترده‌ای داشت.
به همین بهانه این گزارش به عملیات‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به جنایت دشمنان پرداخته است.
جنگ شهرها و آغاز پاسخ موشکی ایران
با آغاز جنگ تحمیلی رژیم بعث صدام علیه جمهوری اسلامی ایران، شهرهای همجوار مرزی در معرض موشک‌باران دشمن قرار گرفت. از نیمه دوم سال 1362 مجموعه حملات موشکی سنگینی توسط صدام آغاز شد که گستره آن بیش از گذشته بود و ناامنی را در شهرهای مختلف ایران تشدید کرد. از این تاریخ تا حوالی پایان جنگ در سال 67، حملات موشکی رژیم بعث عراق و ایران در پنج بازه زمانی به اوج خود رسید که به «جنگ شهرها» مشهور شد.
پاسخگویی این حملات تنها با بمباران‌های هوایی توسط هواپیماهای جنگی میسر نبود. بالاخره در 26 بهمن ماه سال 62، برای نخستین‌بار توپخانه سپاه پاسداران با موافقت امام خمینی و مشروط بر اینكه قبل از حمله موضوع را به مردم آن شهرها در عراق اطلاع‌رسانی كند، به سوی مراكز نظامی عراق در شهرهای مرزی به خصوص بصره و خانقین آتش گشود تا اولین پاسخ ایران به راكت‌باران‌ها و موشك‌باران‌های رژیم بعث داده شود.
اما این اقدام هم باعث توقف كامل موشك‌باران‌ها نشد. بر اساس تصمیم شورای عالی امنیت ملی 13 نفر از یگان توپخانه سپاه به فرماندهی "حسن طهرانی مقدم"، برای گذراندن آموزش نظامی عازم كشور سوریه شوند تا بتوانند اولین یگان موشكی ایران را راه‌اندازی كنند.
تیم 13نفره موشكی ایران11 دی ماه سال 63 راهی تهران شده و از آنجا به كرمانشاه منتقل شدند تا به تیپ موشکی حدید که به دست رزمنده جوانی به نام امیرعلی حاجی‌زاده در پادگان شهید منتظری راه‌اندازی شده بود، بپیوندند.
هرچند این اقدام اولین گام‌ها برای دستیابی ایران به فناوری موشکی بود و در مقایسه با دشمن امکانات محدودی داشت، اما در دوره‌های زمانی مختلف «جنگ شهرها» این رژیم بعث عراق بود که علی‌رغم آغاز موشک‌باران‌ها درخواست پایان حملات هوایی و موشکی را می‌داد و مسئولین جمهوری اسلامی رسما اعلام کردند «ایران تا آنجا تلافی خواهد کرد که عراق از اعمالش متأسف شود».
پنجه شاهین نیروی هوایی ارتش
حضور مسعود رجوی در عراق و پیوند منافقین با رژیم بعثی صدام در سال 1365 برگ دیگری از خیانت‌های مجاهدین ضد خلق در بحبوحه جنگ تحمیلی بود. اگرچه مقامات نظامی و امنیتی ایران از همان ابتدای استقرار منافقین در اشرف، اشراف کامل اطلاعاتی بر آن داشتند اما به دلیل استقرار این پادگان در عمق خاک عراق، دسترسی به آن از طریق نبرد زمینی ممکن نبود.
نخستین حمله به این مقر در سال 1366 رخ داد که طی آن، 2 فروند جنگنده بمب‌افکن F-4 (فانتوم) با پرواز از پایگاه سوم شکاری همدان محل تجمع سالیانه فرماندهان این گروه را مورد هجوم قرار دادند.
پس از آن که در مرداد 1367 عملیات فروغ جاویدان منافقین به کمین‌گاه مرصاد تبدیل شد؛ سه سال بعد، در سال 1370 بنابر تصمیم مقامات جمهوری اسلامی، دستور حمله به مقر منافقین در اردوگاه اشرف صادر شد.[1]
این طرح‌ها در زمانی اجرا شد که عراق به واسطه جنگ اول خلیج فارس در سال 1991 میلادی، تحت نظارت شدید ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده قرار داشت و عملا اجرای هر یک از این عملیات‌ها نیاز به برنامه ریزی‌هایی به مراتب خاص داشت تا از ایجاد مشکلات موازی جلوگیری به عمل آید.
با ابلاغ دستور توسط شهید منصور ستاری فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش، طرح حمله به کمپ اشرف برنامه‌ریزی شد تا پاسخی به اقدامات خرابکارانه منافقین در غرب کشور باشد.
طی دستورالعمل عملیاتی 9 فروند جنگنده بمب افکن F-4E فانتوم از پایگاه سوم شکاری همدان و 9 فروند جنگنده بمب افکن F-5E تایگر از پایگاه چهارم شکاری دزفول به صورت دسته‌های 3 فروندی و با فاصله زمانی 5 دقیقه اردوگاه اشرف را مورد آماج بمب‌های خود قرار دادند.
بار دیگر در 18 آبان ماه 1373 نیروی هوایی ارتش عملیات هوایی دیگری علیه منافقین انجام داد. هرچند درباره اینکه آیا این موضوع در واکنش به بمبگذاری حرم امام رضا(ع) توسط منافقین در سال 1373 بود یا نه صحبتی به میان نیامد، اما پایگاه هوایی تبریز طبق دستور شهید ستاری آماده اجرای عملیات شد.
خلبان بالازاده فرماندهی این عملیات را بر عهده گرفت. 4 فروند جنگنده بمب‌افکن F-5E تایگر به همراه یک فروند جنگنده دوکابین F-5F به سمت هدف رهسپار شوند.[2]
این عملیات نسبت به نمونه مشابه خود در سال‌های قبل تفاوتی شگرفت داشت و آن هم حضور در منطقه‌ای بود که این بار تحت عنوان ناحیه پرواز ممنوع توسط نیروهای ائتلاف بین‌المللی به شدت محافظت می‌شد. شمال و جنوب عراق منطقه پرواز ممنوع بود و همین مسئله حساسیت عملیات را بیش از پیش می‌کرد.
با عنایت به توان پروازی نیروهای نهاجا علاوه بر سکوت کامل رادیویی و عدم شناسایی توسط رادارهای ائتلاف، محل مورد نظر به دقت کشف و سپس بمباران شد. بنابر خاطرات خلبان بالازاده 30 فروند از جنگنده‌های ایالات متحده جهت رهگیری هواپیماهای ایرانی از پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه و همچنین پایگاهی در شمال عراق به پرواز در آمدند که البته راه به جایی نبرده و دسته پروازی تبریز به سلامت به پایگاه خود بازگشت.
عملیات رضوان
شامگاه 20 خرداد ماه 1378 و دو ماه پس از ترور صياد شیرازی، نيروي هوايي سپاه پاسداران با همكاري وزارت اطلاعات عمليات موشكي «رضوان» را علیه منافقین اجرا كرد. سردار حاجي‌زاده، فرمانده نيروي هوافضاي سپاه طی گفت‌وگويي در سال‌های اخیر این موضوع را رسانه‌ای کرد و گفت: «ماموريت انتقام خون شهيد صياد را به نيروي هوايي سپاه آن زمان واگذار كردند كه فرمانده نيرو شهيد احمد كاظمي و بنده هم مدير موشكي عمليات نيرو بودم. در آن زمان چون سيستم هدايت و كنترل دقيقي نداشتيم، تعداد زيادي موشك را شليك كرديم تا بتوانيم اهداف را بزنيم. امروز به مرحله‌اي رسيده‌ايم كه با يك موشك يك نقطه را مي‌زنيم اما در آن زمان بايد تعداد زيادي شليك مي‌كرديم تا احتمال اصابت بالاتر برود.»
اما چند ماه بعد در 29 فروردین 1380 و همزمان با روز ارتش مرحله دوم عمليات اجرا مي‌شود. سرلشگر رحيم‌صفوي فرمانده كل وقت سپاه، در گفت‌وگويي به حملات موشكي در سال 1380 اشاره كرد و گفت: «با گرفتن مصوبهاي از شوراي امنيت ملي در يك روز از ساعت 4 تا 7 صبح از غرب كشور يعني از قصرشيرين تا بصره همه پايگاههاي منافقين را بيش از هزار موشك از برد بلند تا كاتيوشا زديم.»
عملیات لیلةالقدر
17 خرداد 1396 و در ایام ماه مبارک رمضان حمله تروریستی عناصر داعش به ساختمان مجلس شورای اسلامی و حرم امام خمینی(ره) منجر به شهادت 18 تن از هم‌وطنان و نیروهای حافظ امنیت شد.
بلافاصله با شناسایی عوامل و شبکه پشتیبانی و هدایت‌کننده عناصر تروریستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پایگاه تروریست‌های تکفیری در دیرالزور سوریه را در آخرین دقایق روز یکشنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۶ و همزمان با آخرین شب قدر ماه رمضان با نام عملیات «لیلةالقدر» به وسیله شش فروند موشک بالستیک میان‌برد از پایگاه‌های موشکی نیروی هوافضای سپاه در استان‌های کرمانشاه و کردستان از فاصله حدود ۶۵۰ کیلومتری مورد هدف قرار داد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه خود با اعلام اینکه "ریخته شدن هیچ خون پاکی را بدون پاسخ نمی‌گذارد" عنوان کرد: گزارش‌های دریافتی حکایت از هلاکت تعداد زیادی از تروریست‌های تکفیری و انهدام تجهیزات، سامانه‌ها و سلاح‌های آنان دارد. پیام این اقدام انقلابی و مجازات‌گونه کاملا روشن است؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تروریست‌های تکفیری و حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آنان هشدار می‌دهد، در صورت تکرار اقدامات پلید و شیطانی علیه ملت ایران، خشم انقلابی و شعله‌های آتش انتقام پاسداران انقلاب، عاملین و مسببان آن را در بر خواهد گرفت و جنایتکاران را به جهنم رهنمون می‌سازد.»
عملیات ضربت محرم
حمله عناصر تروریستی به رژه 31 شهریور 1397 اهواز که به مناسبت هفته دفاع مقدس برگزار می‌شد منجر به شهادت ۲۵ تن و مجروح شدن ۶۹ تن از مردم مظلوم و بی دفاع و نیروهای مدافع میهن اسلامی شد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۳۹ روز پس از این اقدام کور تروریستی، مقر سرکردگان جنایت تروریستی اهواز را در شرق فرات از سوی یگان موشکی نیروی هوافضای سپاه هدف قرار داد که منجر به هلاکت شمار زیادی از تروریست‌های تکفیری شد.
روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه ای از هدف قرار دادن مقر سرکردگان جنایت تروریستی اهواز در شرق فرات در کشور سوریه با ۶ فروند موشک بالستیک زمین به زمین توسط یگان موشکی نیروی هوافضای سپاه خبر داد و نوشت: ساعت ۲ بامداد دوشنبه ۹ مهرماه محل استقرار و تجمع تروریست‌های تکفیری تحت حمایت امریکا و قارون‌های منطقه در شرق فرات در کشور سوریه را مورد ضربه موشکی قرار داد.
در این عملیات که با نام 'ضربت محرم' و با رمز 'یا حسین( ع)' انجام شد، تعداد ۶ فروند موشک بالستیک میان‌برد از پایگاه‌های موشکی نیروی هوا فضای سپاه در غرب کشور شلیک و تروریست‌های مزدور و جنایتکار از فاصله۵۷۰ کیلومتری هدف ضربات مهلک و مرگبار قرار گرفتند.
متعاقبا ۷ فروند پهپاد رزمی این نیرو مواضع و مقرهای تجمع و پشتیبانی تروریست‌های مزدور استکبار جهانی را بمباران کردند.
عملیات شهید سلیمانی
بامداد سیزدهم دی ماه 1398 فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرلشگر قاسم سلیمانی توسط پهپادهای امریکایی در فرودگاه بغداد مورد حمله تروریستی قرار گرفت و به همراه جمعی از یارانش از جمله ابومهدی المهندس به شهادت رسید. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت امریکا رسماً این ترور را بر عهده گرفت.
اما ساعت 1:20 دقیقه ۱۸ دی ۱۳۹۸ نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با پرتاب موشک‌های بالستیک از کرمانشاه، پایگاه عین‌الاسد بزرگترین مقر امریکایی‌ها و یک پایگاه در اربیل را هدف قرار داد. این حمله موشکی که بسیاری از متخصصان آن را در دوران پس از جنگ جهانی دوم از نظر حمله به منافع امریکا بی‌سابقه دانستند؛ اولین پاسخ جمهوری اسلامی به عملیات تروریستی امریکایی‌ها بود.
با اینکه پنتاگون، مدعی شد هیچ آمریکایی در این حمله کشته نشده است. خبرگزاری فارس از قول «یک مقام آگاه» در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نوشت که تلفات این حمله، ۸۰ کشته و حدود ۲۰۰ نفر زخمی بوده‌است. همچنین شبکه المیادین گزارش داد که هلیکوپتر‌های آمریکایی در حال انتقال تلفات از پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در عراق هستند.
سپاه در این عملیات از دو موشک فاتح ۳۱۳ با برد ۵۰۰ کیلومتر و قیام با برد ۸۰۰ کیلومتر استفاده کرده است. موشک‌های قیام در این عملیات از سامانه مختل‌کننده رادار برخوردار بوده و مجهز به کلاهک‌های بارانی بودند. سامانه‌های دفاعی آمریکا نتوانستند موشک‌های مهاجم را مورد اصابت قرار دهند که از جمله دلایل آن سرعت بسیار بالای موشک‌های فاتح ۳۱۳ است که اصابت آن را سخت می‌کند.
عملیات اسفند 1400
بامداد روز یکشنبه 22 اسفند 1400 مقر صهیونسیت‌ها در اربیل عراق با حملات موشکی سپاه از شمال غرب کشور منهدم شد. بیانیه رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نشان داد که این حمله در واکنش به تعرض پهپادی رژیم صهیونیستی به منطقه "ماهیدشت " در بهمن همان سال صورت گرفته است.
به دنبال هدف قرار گرفتن دو پایگاه سازمان اطلاعات و عملیات ویژه (موساد) رژیم صهیونیستی در اربیل عراق روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: در پی جنایات اخیر رژیم جعلی صهیونیستی و اعلان قبلی مبنی بر بی پاسخ نگذاردن جنایت ها و شرارت‌های این رژیم منحوس؛ مرکز راهبردی توطئه و شرارت صهیونیست‌ها" مورد هدف موشک‌های قدرتمند و نقطه زن "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی" قرار گرفت. سپاه تاکید کرد که بار دیگر به رژیم جنایتکار صهیونیستی هشدار می‌دهیم، تکرار هرگونه شرارت با پاسخ‌های سخت، قاطع و ویرانگر مواجه خواهد شد.
عملیات ربیع 1 و 2
نیروی زمینی سپاه طی عملیات‌های ربیع 1 و 2 در مرداد و آبان 1401 مقر گروهک‌های تجزیه‌طلب در اقلیم شمال عراق را با حملات موشکی و پهپادی مورد حمله قرار داد.
روابط عمومی کل سپاه با اعلام خبر آغاز عملیات موشکی و پهپادی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه مقرها و مراکز تروریست‌های تجزیه‌طلب ضد ایرانی در اقلیم شمال عراق، آمده است: در پی تداوم بی‌عملی‌ها و برخی غفلت‌های آشکار و بعضاً تعمدی مقامات اقلیم شمال عراق در برخورد با فعالیت‌های گروهک‌های تروریستی ضد انقلاب و ضد ایرانی تجزیه طلب که سال‌هاست برای توطئه و تعرض علیه ملت ایران در سرزمین اقلیم لانه کرده‌اند، به رغم عملیات ماه گذشته، دوباره تروریست‌ها در حال تحرک و اقدام برای ایجاد ناامنی در ایران اسلامی برآمده‌اند؛ لذا با توجه به شرایط و اشراف اطلاعاتی و برنامه‌ریزی عملیاتی از صبح امروز (دوشنبه) مقرها، مراکز و همچنین معابر حمل و انتقال سلاح و مهمات تروریست‌ها به ایران مورد اصابت عملیات موشکی و پهپادی رزمندگان اسلام قرار گرفت.
سردار پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه در این رابطه گفت:ما در رابطه با امنیت خودمان با هیچکسی تعارف نداریم و چندین بار هم این نکته را اعلام کرده‌ایم. چندین مکان است که من از آن‌ها اسم می‌برم که بدانند ما نسبت به همه آن‌ها اشراف داریم و قبلاً هم به مسئولان اقلیم شمال عراق و دولت مرکزی عراق اسامی آن‌ها را اعلام کرده‌ایم.
سردار اصانلو فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهداء نیروی زمینی سپاه نیز در این باره گفت: ما مقر گروهک‌های تروریستی در اقلیم شمال عراق را تا عمق ۷۰ تا ۸۰ کیلومتری هدف قرار دادیم. این گروهک‌ها در اغتشاشات اخیر از جمله آتش‌سوزی‌های بانک‌ها، کشته‌سازی‌ها و ورود سلاح‌های جنگی به کشور نقش داشتند.
عملیات دی ماه 1402
در سالروز شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی، دو عامل انتحاری وابسته به داعش با انفجار بمب در میان زائران مزار آن شهید در بیرون از گلزار شهدای کرمان موجب شهادت جمعی از مردم بی‌گناه ایران شدند. پس از این عملیات تروریستی نیروهوا فضای جمهوری اسلامی ایران در روز دوشنبه 25 دی ماه 1402 با رمز "یا امام هادی(علیه‌السلام)" بطور همزمان مقر تروریست‌های داعشی در ادلب سوریه و مقر جاسوسی موساد در اربیل عراق را موشک‌باران کردند.
به گفته سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه ۴ فروند موشک خیبرشکن از جنوب خوزستان به مقصد گروه تکفیری در ادلب سوریه، 4 فروند از کرمانشاه و 7 فروند موشک هم از آذربایجان غربی به مقر صهیونیستی در اقلیم کردستان عراق شلیک شد.
یک شب پس از این حادثه مقر مهم گروهک تروریستی جیش‌الظلم در نوار مرزی ایران و پاکستان نیز با موشک و پهپاد هدف قرار گرفت. این عملیات در واکنش به اقدامات تروریستی این گروهک در سال‌های اخیر به خصوص در حمله به پایگاه فراجا در راسک انجام شد.
پی‌نوشت:
- در غربت جنگیدیم خاطرات سرتیپ خلبان رضا پردیس فرمانده اسبق نیروی هوایی ارتش، نشر ایران سبز
- آسمان مال من بود، خاطرات سرهنگ خلبان صمد بالازاده، انتشارات سوره مهر
ارسال نظرات