آیت الله غروی کاشانی؛ نخستین پیوند دهنده حوزه و دانشگاه در دهه ۴۰

به گزارش خبرنگار خبرگزارِی رسا در کاشان، آیت الله حاج شیخ محمد غروی کاشانی رضوان الله تعالی علیه یکی از علمای مبارز و وارسته، فقهای جامع الشرایط، مجاهد نستوه و شجاع و از چهره‌های مبارز انقلابی دارالمومنین کاشان نخستین شخصیتی بود که پیوند حوزه و دانشگاه را قبل از انقلاب اسلامی و در دهه ۴۰ ایجاد کرد.

عباسعلی فراهتی محقق و پژوهشگر علوم اسلامی و نوه این عالم جلیل القدر به مناسبت ۲۷ آذر روز شهادت دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه آیت الله غروی کاشانی معتقد به رفع مشکلات اجتماعی با پوشش دو قشر حوزه و دانشگاه با همدیگر در عرصه سیاست و مسائل اجتماعی بود گفت: این در حالی بود که سعی رژیم پهلوی ایجاد اختلاف بین قشر روحانی و دانشگاهی بود.

وی با اشاره به مبارزات سیاسی آیت الله غروی کاشانی علیه رژیم پهلوی در سال ۴۲ و قبل از انقلاب اسلامی اظهارداشت: این مبارز نستوه همزمان در تهران شاگردان دانشگاهی از جمله مرحوم حسن حبیبی (حقوق دان)، سید محمود کاشانی، حمید بهرامی رئیس سابق دانشکده حقوق امام صادق (ع) و آزمایش از حقوقدانان معاصر را در کنار تربیت شاگردان حوزوی پرورش داد.

به گفته وی آیت الله غروی کاشانی از خطه عالم پرور، مومن و متدین دارالمونین کاشان از چهره‌های مبارز و انقلابی است که با فداکاری ها، اقدامات و مبارزات سیاسی ارزنده خود سهم بسزایی را در پیروزی انقلاب اسلامی داشته است.

رئیس اسبق دانشگاه پیام نور کاشان در خصوص جایگاه و اهمیت شخصیت این عالم برجسته گفت: زمانی که دستگاه وقت به دنبال مبارزه جدی و فعالیت علنی آیت الله غروی با فرقه ضاله بهائیت و فتوایش در کشتن چند تن از سران بهائیت او را خواست دستگیر و به یک نقطه بسیار دور دست تبعید کند با مقاومت و ممانعت آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی (ره) روبه‌رو و مجبور شد در برابر این دستور آیت الله غروی را در سال ۱۳۲۹ تحت الحفظ به منطقه‌ای در جنوب تهران تبعید کند.

فراهتی تصریح کرد: با تبعید آیت الله غروی به تهران علمای بزرگ، مجاهدین و فدائیان اسلام از حضور وی بسیار خشنود و وی را مورد استقبال گرم خود قرار می‌دهند بطوریکه مرحوم آیت الله شیخ محمد رضا تنکابنی پدر سخنور نامی حجت االاسلام فلسفی ضمن استقبال از آیت الله غروی خطاب به وی می‌فرمایند: "بحمدالله با ورود جنابعالی تهران از فقر علمی به در آمد. 

*نخستین روحانی مبارز از بین علمای طراز اول تهران در اعتقاد کامل به ولایت مطلقه فقیه
وی اظهار داشت: آیت الله غروی کاشانی نخستین روحانی مبارز از بین علمای طراز اول تهران ومعتقد به به ولایت مطلقه فقیه در سال ۱۳۴۲ بود که طی انتشار اعلامیه‌هایی مردم را به تبعیت از حضرت امام خمینی (ره) در مبارزه با رژیم شاهنشاهی دعوت کرد.

به گفته وی، آیت الله غروی با وجود تحت نظر بودن در تهران از طریق گرفتن استخاره برای مراجعان و رسیدگی به مشکلات مردم مبارزات سیاسی‌اش را همواره در کنار فعالیت‌های فرهنگی مذهبی ادامه می‌داد.

استاد دانشگاه کاشان اقدامات ارزشمند آیت الله غروی در نهضت ملی صنعت نفت همگام با آیت الله کاشانی، همکاری مبارزاتی وی با آیت الله کاشانی در سقوط دولت هژیر و رزم آرا، تلاش و کوشش در راستای آزادی آیت الله کاشانی از زندان در سال ۱۳۳۵ و مبارزه با لوایح ۶ گانه انقلاب سفید را از دیگر اقدامات موثر این عالم شجاع و فقیه وارسته است.

فراهتی تشکیل جلسات روحانیان مبارز در مخالفت با رفراندوم ساختگی شاه و پشتیبانی از مراجع تقلید در سال ۱۳۴۱ در منزل آیت الله غروی را یادآورشد و گفت: زمانیکه سرتیپ طاهری و نیروهایش به منزله آیت الله غروی حمله ور شدند ایشان شجاعانه در برابر طاهری می‌ایستد و قاطع و کوبنده می‌گوید:"شقی‌تر از شما هم در کربلا مامور بود «ما در برابر همه چیز خود را آماده کرده و به تکلیف خود واقفیم و هیچ ترس و واهمه‌ای از شما نداریم شما هیچ غلطی نمی‌توانید بکنید».

وی اظهارداشت: آیت الله غروی و همراهان پس از حمله طاهری به منزل وی دستگیر شده و در زندان قزل قلعه بازداشت می‌شوند که دستگاه با اعتراض و حرکت و همراهی آیت الله میلانی از مشهد به تهران و برپایی تظاهرات روبرور می‌شود و در نتیجه آیت الله غروی و علما را آزاد می‌کند.

* تداوم مبارزات سیاسی پس از آزادی از زندان
به گفته وی پیگیری شدید مبارزات این عالم کاشانی با رژیم شهنشاهی پس از آزادی از زندان نیز از طریق تشکیل جلسات مخفیانه و آشکار با مبارزان و علما ادامه می‌یابد بطوریکه شهادت آیت الله سعیدی و غفاری را توسط رژیم ستمشاهی افشاگری می‌کند و نخستین مجلس ترحیم کشور برای یاد بود این دو شهید بزرگوار را در مسجد ارگ تهران از طریق انتشار در روزنامه اطلاعات و چاپ و تکثیر اطلاعیه‌های جداگانه در بازار تهران اعلام می‌کند و مردم را به شرکت در این مراسم و اعلام انزجار از این حرکت خاندان پهلوی دعوت می‌کند.

فراهتی گفت: دستگاه پهلوی نیز بلافاصله پس از این اقدام آیت الله غروی منزل وی را در محاصره کامل نیرو‌های ساواک در می‌آورد و با حضور در مسجد ارگ و بستن در‌های آن مانع از برگزاری این مراسم می‌شود.

محقق و پژوهشگر علوم اسلامی افزود: برگزاری مراسم شهادت شهید محمد بخارایی و همرزمانش، اسماعیل و طیب حاج رضایی در زمانیکه رفت و آمد بر سر مزار آن‌ها ممنوع بود با برپایی مراسم یادبود در همان محل از دیگر افشاگری‌های آیت اله غروی در جنایات مکرر خاندان پهلوی است.

به گفته وی دعوت از علما به همبستگی در حمایت از امام خمینی (رضوان الله تعالی علیه)، ایجاد زمینه برای وقوع قیام ۱۵ خرداد بطوریکه امام خمینی(ره) در آن سال‌ها شخصا از طریق نامه در پیامی محبت آمیز از ایشان تقدیر می‌کند از دیگر خدمات مبارزاتی وی است.

*قطع تلفن منزل آیت الله و قطع حق ملاقات با وی به دستور شخص شاه بدلیل حمات از امام راحل
استاد دانشگاه کاشان تصریح کرد: دستگاه بدلیل حمایت آیت الله غروی از قیام امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ وی را مدتی به زندان می‌برد و حتی به دستور شخص شاه نامش از دفتر تلفن حذف و تلفن منزلش نیز قطع می‌شود و کسی حق ملاقات با این روحانی مجاهد را ندارد.

فراهتی افزود: آیت الله غروی در سال ۱۳۴۶ هم با فرستادن پیام رمزی آیت الله طالقانی از زندان برای وی با این عبارت که کتاب «مفتاح النجاة» را برای من بفرستید دستور چاپ و انتشار عکس آقای طالقانی را می‌دهد که همین امر زمینه ساز آزادی مرحوم طالقانی از زندان می‌شود.

وی گفت: آیت الله غروی نه تنها در جریان شکل گیری انقلاب اسلامی و مبارزه با رژیم پهلوی اقدامات تاثیر گذار و قابل نفوذی را انجام داد بلکه در مبارزه با رژیم غاصب صهیونیست نیز از هیچ اقدامی کوتاهی نکرد بویژه آنکه بار‌ها عکس و مدارک لازم خود را جهت هجرت به فلسطین تهیه و اقدام به ترک دیار داشت که دستگاه پهلوی از خروج وی ممانعت کرد، اما ایشان همواره با ترغیب جوانان و پیوستن به صفوف مسلمانان بر علیه اسرئیل غاصب تا آخر عمر از هیچ کوششی فروگذاری نکرد.

به گفته وی اعلام جلسه اعتراض و محکومیت جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در قالب مجلس دعا در مسجد ارگ تهران توسط وی را یکی از اقدامات وی در مبارزه با اسرائیل است.

*فلج کردن آیت اله برای جلوگیری از حضور وی در مبارزات
فراهتی تداوم مبارزات این روحانی بزرگ تا سال‌های آخر عمر وی را تاکید کرد و گفت: دستگاه با تداوم این مبارزات آیت الله غروی از طریق شخصی که در نقش پزشک به منزل وی جهت درمان وی رفت و آمد می‌کرد وی را با تزریق آمپول از ناحیه دو پا فلج و وی را خانه نشین می‌کنند.

به گفته وی، پس از وقوع این حادثه خانه محقر این عالم فرهیخته تا پایان مرگ پایگاه علم، فقاهت و سیاست برای مبارزان انقلاب اسلامی، طلاب دینی، اساتید و دانشجویان می‌شود و با وجود اینکه قدرت ترک از منزل را نداشته پس از واقعه ۱۷ شهریور ۵۷ مجلس ترحیم و اعلام انزجار از این حرکت شاه مخلوع را نیز برپا می‌کند.

*آیت الله غروی اعجوبه دوران دارای ابعاد گسترده شخصیتی
رییس سابق دانشگاه پیام نور کاشان با تاکید براینکه آیت الله غروی دارای ابعاد گسترده شخصیتی، خصوصیات برجسته اخلاقی، عارفی جلیل القدر با ملکات اخلاقی و حسنات معنوی، مجتهدی جامع الشرایط در فقه و اصول و اعجوبه دوران در کشف اسرار و رموز آیات قرآنی در زمینه استخاره به کلام الله بوده است گفت: مرحوم آیت الله غروی در آخرین سال پایانی زندگی خود چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی زمانیکه شاه مخلوع هنوز در اوج قدرت بوده با استناد به آیه ۲۲ سوره مجادله مژده این پیروزی را به مردم نوید می‌دهد و می‌گوید "من نخواهم بود، ولی این انقلاب پیروز خواهد شد.

فراهتی افزود: زمانی که آیت الله غروی در بیمارستان جم تهران به دیدار حق شتافت مردم تهران روز ۲۷ ذیحجه به دعوت جامعه روحانیت و تعطیلی کامل بازار و خیابان‌های اطراف آن تشییع جنازه با شکوهی از وی بعمل آوردند به طوری که آیت الله العظمی نجفی مرعشی (ره) درباره وی فرموده بودند:"هر کاری برای تجلیل و بزرگداشت آیت الله غروی انجام بگیرد کم است، زیرا که وی در زمانی وارد صحنه مبارزات شد که ما هنوز وارد نشده بودیم و در برابر دستگاه پهلوی همچون شیری غران ایستاد. "

*اعلام حکومت نظامی دستگاه برای جلوگیری از مراسم تشییع پیکر آیت الله غروی
وی افزود: دستگاه فرومایه و ظالم پهلوی با اعلام حکومت نظامی در چند خیابان برگزاری مراسم تشییع پیکر آیت الله غروی مردم مشایعت کننده را به رگبار گلوله می‌بندد و سه نفراز آن‌ها را به شهادت می‌رساند و تعدادی را نیز مجروح می‌کند.

به گفته وی پیکر مرحوم آیت الله غروی در کاشان نیز در میان دستان انبوه دوستداران علم و فقاهت که ساعت‌ها در میدان ورودی شهر انتظار رسیدن پیکر وی را داشتند بسیار شایسته و سنگین تا مزار فیض این شهرستان تشییع می‌شود و در آرامگاه خانوادگی وی به خاک سپرده می‌شود و جامعه روحانیت مبارز تهران پس ازوفات وی به پاس خدمات این عالم مجاهد نخستین سالگرد این فقیه مبارز را در اول محرم سال ۱۴۰۰ ه. ق در مدرسه عالی شهید مطهری برگزارمی کند.

شایان ذکر است: آیت الله غروی کاشانی عالم وارسته، فقیه جامع الشرایط، مجاهد نستوه و مبارزی شجاع فرزند علامه شهیر حاج ملا محمد حسین مجتهد‹‹کاشانی›› فقیه و ریاضیدان نامدار از علمای بزرگ و مراجع قرن ۱۳ هجری، فرزند آیت الله العظمی حاج ملا احمد نطنزی داماد علامه فاضل نراقی صاحب کتاب معراج السعاده و مستند الشیعه بود که در سن ۲۲ سالگی نزد آیت الله ملا حبیب الله شریف کاشانی موفق به کسب درجه اجتهاد شد.

این محقق و پژوهشگر علوم اسلامی افزود: پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، سطوح عالیه حوزه را نزد آیت الله ملا حبیب الله شریف کاشانی در کاشان فرا گرفت و پس از آن راهی مدرسه صدر اصفهان شد تا در محضر بزرگانی عارف و فیلسوف همچون مرحوم آخوند کاشی و آیت الله درچه‌ای به تلمذ پرداخت.

آیت الله غروی پس از اصفهان برای تکمیل مبانی فقه، اصول و اجتهاد، فلسفه و عرفان به حوزه علمیه نجف اشرف عزیمت کرد و به مدت ۱۴ سال در حوزه درس حضرات آیات عظام مرحوم میرزا حسین نائینی، آقاسیدابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاء الدین عراقی اساتید بزرگ فقه و اصول حاضر شد و از آن استادان عالی مقام و مراجع نامدار نیز به دریافت اجازه اجتهاد نائل شد.

آیت الله غروی درسال ۱۳۱۴ هجری شمسی با وجود مخالفت و ممانعت علمای نجف ازبرگشت وی به ایران به کاشان مراجعت نمود و تا سال ۱۳۲۹ که به دلیل فعالیت مداوم در عرصه مبارزات سیاسی به تهران تبعید شد به تدریس و تعلیم طلاب و ارشاد و هدایت مردم و رتق و فتق امور آن‌ها پرداخت.

سرانجام این ستاره پروفروغ آسمان علم و فقاهت کاشان پس از سال‌ها مبارزات سیاسی و اقدامات فرهنگی، مذهبی و اجتماعی در پنجم آذر سال ۵۷ مصادف با ۲۵ ذی الحجه الحرام سال ۱۳۹۸ ه. ق در بیمارستان جم تهران به دیدار حق شتافت./۱۳۰۷/