اهمیت مدیریت محتوایی علم و پژوهش/لزوم بهرهمندی پژوهش از مبانی مستحکم فلسفی
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجتالاسلام عابدی نژاد، معاون پژوهش جامعةالمصطفی در آئین افتتاحیه نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی المصطفی که در سالن قد مجتمع جامع امام خمینی(ره) برگزار شد، بر اهمیت پاسداشت مجاهدان خاموش و گمنام عرصه علم و دانش و پرچمداران عدالت توحیدی تصریح نمود.
وی در ادامه به مسئله مدیریت پژوهشی – علمی و ارکان اساسی آن اشاره نمود و با بیان این که بخشی از مدیریت علمی و پژوهشی ناظر به مدیریت سازوکارها و مسئله ترویج پژوهش است، خاطرنشان ساخت: این که به لحاظ جامعهشناسی علمی، چه معرفتهایی در چه عرصه، سطوح، مقطع و در کدام حوزه جغرافیایی و بینالمللی و یا بر اساس چه سیاستهای علمی منتشر شود، تنها یکی از فرازهای مدیریت پژوهشی است.
معاون پژوهش جامعةالمصطفی بر اهمیت مدیریت محتوایی علم و پژوهش تأکید کرد و یادآور شد: اگر به دنبال تحول محتوایی در محتوای معرفتی عرصه جهان باشیم، باید به الزامات بنیادین در عرصه تحول پژوهش توجه نماییم.
وی بهرهمندی پژوهش از مبانی مستحکم فلسفی را بسیار مهم ارزیابی نمود و با بیان این که یکی از مهمترین اختلافاتی که بین جریان دانش در حوزه معرفت اسلامی و معرفت غربی و برخی از جریانات غیرمعرفتی وجود دارد؛ اختلاف در مبانی معرفتی است. چرا که تفاوت این مبانی تلقیهای حوزه علومانسانی را تغییر داده، تفسیر ما از موضوعات را متفاوت میسازد.
حجتالاسلام عابدی نژاد نقش تلقی و تفسیر در تغییرات حوزه علومانسانی را موردتوجه قرار داد و اذعان داشت: اگر انسان را تکاملیافته از میمون و فاقد نفخه الهی بدانیم، تفسیری ما از رفتارهای او با زمانی که انسان را خلیفه الله و برخوردار از نفخه الهی بدانیم بسیار متفاوت است. اگر مبانی علومانسانی مبتنی بر نوع نظام معرفتی، هستیشناسی و انسانشناسی دیگری شکل بگیرد، ماهیت علومانسانی دگرگون خواهد شد.
وی توجه به مبانی فلسفی علوم و نقش تعیینکننده آن در ماهیت و هویت علومانسانی را مورد تأکید قرار داد و اذعان داشت: سالها متفکرین علومانسانی تحتتأثیر جریانهای پوزیتیویستی همان منطق و روشی که در علومتجربی شکلگرفته را در پیش گرفتهاند؛ با تمرکز بر صرف شباهتهای علوم نمیتوان به عمق، معنا و مقصود رفتار انسانی دستیافت. چرا که این نگرش علومانسانی را در ورطه نسبیت انگاری تاریخی گرفتار ساخته است.
عضو هیئتعلمی جامعةالمصطفی توجه به روشهای معتبر معرفتی در علومانسانی را دومین مسئله در تحول علومانسانی برشمرد و تصریح کرد: مسئله توجه به غایات نظام اجتماعی سومین الزام تعیینکننده در تحول مدیریت علومانسانی است؛ نظامات اجتماعی هر کدام غایاتی دارند و وقتی غایات منظم اجتماعی شما تغییر میکند، حوزه تجویزات شما در علومانسانی نیز باید تغییر کند؛ چرا که اصولاً مأموریت علومانسانی اصطلاحاً بازشناسی و سیاستگذاری اجتماعی مبتنی بر تغییر در وضع اجتماع است.
حجتالاسلام عابدی نژاد افزود: بنابراین نمیشود تجویزی که در حوزه تمدنی دیگر بهعنوان علم تولید شده را بهعنوان علم در بازار معرفتی یک نظام تمدنی دیگر موردتوجه قرار دارد.
معاون پژوهش جامعةالمصطفی چهارمین الزام را مسئله نظام مسائل علومانسانی توصیف نمود و با بیان این که هر غایتی نظام مسائلی تولید میکند، یادآور شد: متأسفانه به اسم پاسخگو بودن فقه، ما مشغول حل مسائل یک نظام اجتماعی دیگر شدهایم؛ در عرصه پژوهشهای اسلامی باید اولویتهای نظام مسائل را در نظر گرفته، پژوهش را در راستای آن سامان دهیم.
وی تصریح کرد: خورده مسائلی که در نظام تمدنی دیگر تولید شده و ساختارها و قواعد آن وارداتی است، به درد حل مسئله نظام دیگری در جامعه دیگری و باهدف دیگری نمیخورد؛ اولویت ما باید نظامبخشی بهنظام اولویتهای پژوهشی در راستای تحقق تمدن جهانی باشد.
حجتالاسلام عابدی نژاد در پایان سخنان خود توجه به بافت اعتباری علومانسانی را پنجمین الزام بنیادین در عرصه تحول پژوهش توصیف نمود.