مدیریت دوگانه مانع از اجرای دقیق قانون جوانی جمعیت است
اشاره: توجه به مسئله فرزندآوری و جوانی جمعیت از جمله مهمترین مسائلی است که اگر موردتوجه قرار نگیرد شاهد پیری جمعیت و مشکلاتی در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهیم بود که منجر به کاهش نشاط، سلامتی و سرزندگی و بهتبع کاهش رشد و پیشرفت جامعه خواهد شد؛ قانون جوانی جمعیت یک بسته کامل و همهجانبه است که حمایتهای مالی و معنوی از جوانان جویای ازدواج، تشویق خانوادهها برای فرزندآوری، تسهیل در رفع مشکلات خانوادههای نابارور، ارائه تسهیلات و تأمین مسکن برای جوانان تازه متأهل شده، تأمین و تجهیز خوابگاه متأهلی برای دانشجویان و حمایت از پدر و مادران فرزندان 2 یا چندقلو را دارد.
در همین رابطه خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، گفتوگویی را با حجتالاسلام رسول ساکی، دبیر شورای راهبری جمعیت و خانواده حوزههای علمیه داشته است که در ادامه میخوانید:
رسا ـ در راستای جلوگیری از پیری جمعیت چهکارهایی در دست اقدام دارید؟
وظیفه اصلی جبهه مردمی این است که مردم را در مقام افاده و استفاده در موضوع جمعیت به میدان بیاورد و یک جبهه مردمی صیانت از جمعیت را به لطف خداوند متعال شکل دهد؛ یکی از کارهایی که برای رسیدن به این هدف انجام دادهایم دورههای آموزشی برای کنشگران فرهنگی و مجموعههای فعال بهصورت حضوری و مجازی است و نتیجه این دورهها تربیت کنشگران جمعیت است تا انگیزه افراد را برای فرزندآوری بیشتر کنند در موضوع جمعیت اقدام به کنشگری کنند.
در پی این اقدامات ما اکنون در 32 نقطه کشور رابط استانی داریم و در 310 نقطه کشور نیز رابط شهرستانی جمعیت داریم که وظیفه اصلی این افراد آگاهسازی مردم در موضوع جمعیت در مقام افاده و استفاده است، برای این که این کارها با خوبی صورت بگیرد یکسری برنامهها و طرحها را در دستور کار قرار دادهایم.
یکی از برنامههای که در دست اقدام داریم، بحث شکوه مادری است که امسال سال چهارمی است که از اجرای این برنامه میگذرد؛ عدهای از خانوادههای جوان که سن آنها زیر چهل سال است و چهار فرزند یا بیشتر دارند که معمولاً از طرف دوستان و آشنایان تحقیر میشود را ما در این طرح بهعنوان خانوادههای «باشکوه» معرفی میکنیم.
لزوم تقدیر از «خانوادههای باشکوه»
این خانوادهها با سرمایههای ملی هستند و با در جامعه مدام مورد سوال از قرار میگیرند که ظرفیت مناسبی برای تبلیغ فرزندآوری است، ما در قدم اول از این خانوادهها تجلیل میکنیم و به جامعه نشان میدهیم که نهتنها از این خانوادههای پر جمعیت انتقاد کرد؛ بلکه باید بهعنوان الگو از آنها پیروی شود و آنها جایگاه بلندی در جامعه دارند.
در قدم دوم تصمیم گرفتیم که تجلیل و تقدیر از این خانوادههای «باشکوه» را در سطح محلههای این خانوادهها داشته باشیم؛ خانوادههای که در پایینشهر یا بالای شهر قرار دارند در همان منطقه مورد تجلیل واقع میشوند به دلیل اینکه وضعیت مالی خانوادههای یک محله تقریباً شبیه هم است و خانوادهها دیگر احساس نمیکنند که این خانوادههای «باشکوه» وضعیت مالی بهتری نسبت به آنها دارند.
دلیل دوم محله محور بودن تجلیل از خانوادههای «باشکوه» این بود که در حضور خانوادههای از آنها تجلیل شود که آنها را میشناسند تا انگیزهای در خانوادههای دیگر برای افزایش فرزندان ایجاد شود؛ بعد از تجلیل دورههای توانمندسازی را برای خانوادههای «باشکوه» برگزاری میکنیم و در این دوره به این خانوادهها آموزشهای مختلفی داده میشود؛ به آنها یاد داده میشود که هویتی که دارید بسیار ارزشمند است و خانوادههای دیگر در جامعه باید تلاش کنند که هویت شما را به دست بیاورند.
کنشگری در فضای جامعه و مجازی از دیگر آموزشهای است که به این خانوادههای «باشکوه» داده میشود تا در اجتماع و فضای مجازی بتوانند از افزایش جمعیت دفاع کنند و تبلیغ فرزندآوری در اجتماع داشته باشند.
خانوادههای پرجمعیت به دلیل اینکه از طرف دیگران زیاد مورد سوال قرار میگیرند بهترین کنشگران حوزه افزایش جمعیت هستند؛ خانوادههای که با شرایط اقتصادی موجود توانستهاند که چهار فرزند یا بیشتر را تربیت و بزرگ کنند بهترین تبلیغ برای فرزندآوری را در جامعه دارند، آنها نیازی به اعزام به تبلیغ ندارند؛ زیرا هر کجا که باشند مورد سوال واقع میشوند و میتوانند کنشگری اجتماعی در مورد افزایش جمعیت داشته باشند و مبلغ فرزندآوری باشند.
رسا ـ چرا قوانین جوانی جمعیت بهدرستی اجرا نمیشود؟
در پاسخ به این سوال چند نکته اساسی وجود دارد، نکته اول این است که مسئولین نسبت به قانون جوانی جمعیت باید توجیه باشند و نسبت به اجرای قانون دغدغهمند باشد؛ زیرا مسئول تازمانی که در مورد قانون دغدغهمند نباشد در مقابل قانون مقاومت میکند.
طرح واگذاری زمین و سنگاندازی مسئولین
در طرح واگذاری زمین؛ از جیب مسئولین به مردم زمین داده نمیشود، بناست که از بیتالمال به مردم زمین داده شود، بااینوجود مسئولی که در مورد قانون جوانی جمعیت توجیه نباشد در مسئله واگذاری زمین به مردم مقاومت میکند و نمیگذارد که زمین بهآسانی به دست مردم برسد.
نکته دوم این است که مردم نسبت به قانون جوانی جمعیت آگاه نیستند تا مطالبهگری داشته باشند، اگر مردم آگاهی داشته باشند و مطالبه کنند این قانون با سرعت بیشتری اجرا میشود؛ نکته سوم این است که باتوجهبه جلساتی که در استانها برگزار میکنیم، مدیریت دوگانهای را در سطح استان و میدان مشاهده میکنیم که مانع از اجرای دقیق این قانون میشود.
یکی دیگر از موانع اجرای قانون جوانی جمعیت این که معمولاً استانداریها جلسات قرارگاه جمعیت را تشکیل میدهند و تصمیم میگیرند؛ ولی دستورالعمل و اجرا باید از وزارتخانه به استان ابلاغ شود که این دوگانگی باعث میشود آن اتفاقی که باید در میدان بیفتد رخ ندهد.
رسا ـ مردم بابت همکارینکردن ادارات و سازمانها دررابطهبا قانون جمعیت و فرزندآوری به کدام نهادها میتوانند شکایت کنند؟
سامانههای برای رسیدگی به شکایات مردمی در نهادها و در مجموعههای مردمی در نظر گرفته شده است و ما سامانهای را در حال طراحی هستیم که شکایات مردمی را پیگیری کند و انشا الله بهزودی رونمایی میشود تا مردم بتوانند شکایات خود را در آنجا ثبت کنند.
سامانههای ثبت شکایات مردمی
غیر از این سامانه شمارههای از طرف نهادهای دولتی در اختیار مردم قرار داده شده است که شکایات خود را گزارش دهند؛ بهصورت کلی در استان، استانداریها و در شهرستان فرمانداریها پیگیر شکایات مردمی هستند؛ سامانه رسیدگی به شکایاتی که توسط جبهه مردمی طراحی شده است در مراحل پایانی طراحی است و توافقاتی با بعضی از دستگاهها برای اتصال به این سامانه شده است.
بانکها ذاتاً تمایل دارند که وام قرضالحسنه به مردم داده نشود و ممکن است کسی برای دریافت وام فرزندآوری به بانک مراجعه کند و در جواب بشنود که به کسانی که قانون را وضع کردهاند برای گرفتن وام مراجعه کنید! در این سامانهای که ما طراحی کردهایم مردم میتوانند نام بانک و نام مسئولی که در انجاموظیفه کوتاهی کرده است را بنویسند تا شکایت آنها به نهادهای مسئول ارجاع داده شود و نهادهای که شکایات به آنها ارجاع داده میشود استانداریها، ستاد ملی جمعیت و مجلس شورای اسلامی است.