قرآن بیش از هر چیزی کتاب روان‌شناسی دینی انسان است

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین علیرضا پناهیان، در محفل معارفی حرم مطهر بانوی کرامت، با بیان این که در فقه به معنای خاص، همچون مباحث حقوقی جنبه‌های روان‌شناسانه رفتار و انگیزه‌های انسان در ارتکاب فعل از اهمیت زیادی برخوردار نیست، خاطرنشان ساخت: در فقه روش انگیزه سازی انجام عمل توضیح داده نمی شود؛ یعنی در رساله عملیه و بیان احکام نماز، طریقه نمازخوان کردن فرزندان تشریح نمی‌گردد.

وی با تأکید بر اینکه در فقه تبلیغ که از قرآن کریم اتخاذ می گردد، محورهای تربیتی نیز مورد توجه قرار می گیرد، تصریح کرد: قران کریم با روحیات انسان در ارتباط بوده، با قلب و انگیزه های آدمی کار دارد. اکثر آیات قرآن کریم با روان شناسی دینی مخاطب سروکار دارند.

استاد حوزه و دانشگاه در بیان اصطلاحات روان شناسانه قرآن کریم، با اشاره به این که مومن، منافق، کافر، فاسق، طغیانگر، عاقل و متفکر و… نام هایی است که مبتنی بر مباحث روان شناسی و بر اساس رفتارشناسی مخاطب و شناسایی ویژگی های روحی او مورد توجه قرار می گیرد، اظهار داشت: قرآن کریم بیش از هر چیزی کتاب روان شناسی دینی انسان هاست؛ متأسفانه در حوزه های علمیه و در احصای این مباحث ضعیف عمل نموده‌ایم.

سخنران حرم مطهر بانوی کرامت با تأکید بر این که اگر بخواهیم در حوزه های علمیه تبلیغ را در درجه اول قرار دهیم، باید دانش روان شناسی دینی مخاطبان را مورد توجه قرار دهیم، یادآور شد: روان شناسی به معنای شناختن انگیزه های رفتاری انسان‌ها و بررسی رفتارها و تیپ بندی انسان ها بر اساس رفتارها است که باید به صورت دانشی در حوزه های علمیه دنبال گردد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین پناهیان ضمن اشاره به این که باید بحث روان شناسی دینی مخاطب در حوزه‌های علمیه جدی گرفته شود، خاطرنشان ساخت: همه قرآن کریم با انگیزه های انسانی و روح و روان آدمی کار داشته، برخوردهای خداوند متعال با انسان نیز بر اساس روحیات و روان شناسی آدم‌هاست.

وی افزود: خداوند متعال در آیه ۲ سوره ملک می فرمایند« الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا..»؛ هیچ کدام از روایات اسلامی «أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا» را اکثر عملا ذکر نکرده اند، بلکه مقصود خلوص نیت و بهتر بودن نیت در عمل است که خود بحثی روان شناسی است.

استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر این که روان شناسی دین داری باید شعار اول فضای مذهبی باشد، خاطرنشان ساخت: دین با انگیزه‌های دین‌داری و عادات رفتاری و شخصیت انسان کار دارد و هرکسی بر اساس شاکله شخصیتش عمل می‌کند.

سخنران محفل معارفی حرم مطهر بانوی کرامت تقوا را تنظیم کننده شخصیت و ایمان را تنظیم گر روحیات آدمی توصیف نمود و یادآور شد: شاخص ایمان این است که هیچ وقت برای گذشته و هرچه از دست داده‌ای تأسف نخوری و برای هرچه به دست آورده‌ای نیز خوشحال نشوی.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین پناهیان با بیان این که ایمان در نظر به عقیده، به اثر روان شناسی عقیده در انسان نیز توجه می‌کند، اذعان داشت: ملاک و شاخص دین‌داری نشاط و نداشتن غم در دلهاست؛ چرا که هر اتفاقی افتاده، قطعا خیری در آن بوده است و نباید هیچ خوفی در دل راه داد؛ همه چیز از آن خداوند است.

وی یادآور شد: در حیات طیبه، هیچگاه فرد از ترس فقر کار نمی کند، چرا که خوب می داند روزی را خداوند متعال می رساند و انسان از باب وظیفه کار می‌کند و کار را به عنوان اهرم قرب الهی می‌داند؛ در حیات طیبه انسان غم و غصه دنیا را نمی خورد.

سخنران حرم مطهر بانوی کرامت ضمن اشاره به روایتی از مولی الموحدین علی علیه السلام تأکید کرد: مؤمن انرژی و نشاط خود را از خلوص در نیتش اخذ می‌کند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود موسیقی را صدای ناله اهل عذاب توصیف نمود و با بیان این که ترانه ها، شکست های عشقی و آرزوی های بر باد رفته و یا دست نیافتنی را بازآفرینی می کند، خاطرنشان کرد: قرآن کریم غصه خداست برای بشریت و سعادت آدمی، قرآن کریم سرشار از دلسوزی خدا برای انسان و اصرار ذات اقدس الهی برای رهایی آدمی از دوزخ جهنم است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین پناهیان با تأکید بر این که آهنگ قرآن کریم غصه خوردن خدا برای انسان هاست، تصریح کرد: حتی در پس آیاتی که خداوند متعال انسان را تهدید به آتش جهنم می سازد، محبتی وصف ناپذیر نهفته است. قرائت قرآن کریم، بهره ای از ملاقات وجه الله الاعظم است.