هیئت مذهبی باید عالم محور باشد

اشاره: در طول دوران شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی، هیئت‌های مذهبی علاوه بر حفظ کارکردهای سنتی، کارکردهای جدیدی نیز برعهده داشتند، از میان کارکردهای انقلابی هیئت‌های مذهبی می‌توان به فعالیت‌های سیاسی و نظامی، فرهنگی و هنری، اجتماعی و اقتصادی اشاره کرد.

براساس چنین کارکردهایی در درون هیئت‌های مذهبی هسته‌های انقلابی شکل می‌گرفت؛ تجلیل از انقلابیون و بزرگداشت یاد شهدا در قالب جلسات آموزش قرآن و احکام اسلامی، روضه‌خوانی و مراسم عزاداری نیز در درون این هیئت‌ها انجام می‌شد.

از این رو خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، گفت‌و‌گویی را با حجت الاسلام و المسلمین محمد سلمان‌زاده سخنران مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه انجام داده است که در ادامه می‌خوانید: 

رسا ـ جایگاه هیئات در منظومه فکری امامین انقلاب چگونه است؟

در فرمایشات رهبر معظم انقلاب و حضرت امام رحمه الله علیه در مورد هیئت و دسته های عزاداری، فرازهای مهمی وجود دارد و برای من که بیست و چند سال در دستگاه ابی عبدالله فعالیت داشته ام، بعضی از این فرازها بسیار ویژه است.

رهبر معظم انقلاب می فرمایند که امروز هیئات مذهبی خط مقدم اسلام هستند؛ این جمله بسیار مهم است و باید توجه کنیم که خط مقدم کجا است، در فتنه ای که در سال 88 بوجود آمد، شاهد بودیم ک هیئتی ها خوش درخشیدند و با بصیرت به موقع عمل کردند.

امام خمینی (ره) هیئت را زبان مشترک بین رهبران انقلاب و مردم دانستند؛ هیئت جایی است که مردم در معرض دین قرار می گیرند و باید از این فرصت استفاد کرد و مبانی و جهان بینی اسلامی را به نسل جوان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام ارائه کرد.

امام خمینی (ره) در بیاناتشان فرمودند که انقلاب ما، الگو از حضرت سیدالشهداء علیه السلام دارد و ما این جلسات را به امر امام صادق و امام باقر علیهما السلام برگزار می‌کنیم و همچنین فرمودند: این محرم و صفر است که اسلام  را زنده نگه می دارد.

امامین انقلاب اسلامی به سنتی برگزارشدن عزاداری های بسیار تاکید داشتند؛ زیرا این شیوه از برگزاری مراسم عزاداری حفظ کننده تاثیر بی‌نظیر دین بر آحاد مردم است و از تحریفات و کارهای که شأن مجلس اهل بیت علیهم السلام را پایین می‌آورد جلوگیری می‌کند.

رهبر معظم انقلاب در سال های اول رهبری در دیدار با مداحان فرمودند: هیئت محل پرورش حرفه ای مذهبی است، این هیئت ها هستند که سبک و رسم اسلام را حفظ کرده‌اند و به نسل های بعدی منتقل کرده اند و جایگاه هیئت نقش بسیار مهمی در پیشرفت اسلام دارد.

رسا ـ  در اندیشه رهبر معظم انقلاب، انسان سازی در بستر هیئات مذهبی چگونه رقم می‌خورد؟

ابتدا باید اشاره کرد که رهبر معظم انقلاب از اوایل جوانی مساجد، هیئات و مجالس مکتبی رفت و آمد داشته اند و بهترین هیئت را هیئت عالم محور می دانند، ما در بسیار از هیئت ها مشاهذه می کنیم که عالمی به منبر می رود و سخنرانی می کند ولی آن هیئت عالم محور نیست.

منظور از هیئت عالم محور این است که عالمی در بر هیئت اشراف داشته باشد، بتواند هیئت را هدایت کند و موعظه گر همیشگی برای هیئت باشد؛ در قم و شهرستان های دیگر هیئت‌های عالم محور وجود دارد که نقش مهمی در تربیت و ارتقاء افراد شرکت کننده در هیئت دارند.

مسئله‌ای که در بعضی از هیئت ها ضعف آن احساس می شود، دور شدن از آداب اسلامی است، اگر هیئت ها چهارچوبی از آداب اسلامی را برای خود قرار دهند و از آن خارج نشوند؛ حتی اگر در محتوا غنی نباشند، در انسان سازی موفق خواهند بود.

مطلبی خیلی مهمی که وجود دارد این است که بسترسازی و  ایجاد زیرساخت برای  کمک به جوانان هیئتی را فراهم کنیم، مثلا هیئت به ازدواج اصرار کند و فرهنگ سازی در این موضوع داشته باشد و اگر نتوانستیم در ازدواج جوانان سهیم باشیم، تبلیغ ازدواج آسان داشته باشیم و در هیئت‌‌ها به مسائلی مانند فرزندآوری، اشتغال و ازدواج تاکید داشته باشیم.

اگر می گوییم که ما تمدن سازی را برای ظهور انجام می‌دهیم و تمدن سازی باعث می‌شود که ظهور جلو بیفتد؛ معروف است که پدر آیت الله سیستانی امام زمان را ملاقات کرده است و در این ملاقات امام زمان فرمودند: امام خمینی هزار سال ظهور را جلو انداخته است.

رسا ـ ویژگی های مداح یا سخنران تراز انقلاب اسلامی در هیئت تراز انقلاب اسلامی چیست؟

به نظر من مداح و سخنران باید به‌روز باشند، ما کلامی از امیرالمومنین داریم که می فرمایند فرزند زمان خود باشید و در این جمله در رفتار ائمه پرتکرار است، روزآمد بودن مانند تطبیق حکم بر موضوع است و قاعده و قانون را بر این مصداق حمل می کند.

اگر اهل علم یا مداح روزآمد نباشند، مانند کسی هستند که نقل کننده تاریخ است و ما وقع را بیان می کند که فایده کمی دارد، اما اگر سخنران مصادیقی از ظالم، مظلوم و حق را را در زمان فعلی معرفی کند، بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

اشراف به خود دین مهم است، حاج منصور ارضی در تهران برای مداحان جلسه‌ای مانند کلاس تشیکل داده است که امور دینی گفته شود و مبانی فکری آنها تقویت شود، زیرا اگر هیئتی ها به دین اشراف نداشته باشند، نمی توانند در خط مقدم جبهه اسلام قرار بگیرند و فرهنگ اسلامی را منتشر کنند.

در عاشورا روشنگری و اتمام حجت از رسالت های اولیه قیام سیدالشهدا بود که باید همه مداحان و سخنرانان این رسالت ها را بشناسند و  تبیین کنند و اگر به مباحث فرعی بپردازیم نباید ما را  از مباحث اصلی غافل کند. 

رسا ـ وظیفه هیئت ها در قبال جهاد تبیین چیست؟

جمله خوبی از رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با مبلغین شنیدم که فرمودند: در برابر دشمن حمله به مبانی فکری آنها داشته باشید، این نوع حمله جنگ ترکیبی در مقابل جنگ ترکیبی دشمن است و اگر هیئتیان بخواهند مبانی فکری دشمن را درآورد، نیاز به کار پژوهشی وجود دارد.

حمله به مبانی فکری دشمن از مهمترین موضوعات است و خنثی سازی حمله دشمن پشت بند این کار است؛ توطئه های دشمن مانند فتنه غبارآلود است و دشمن طوری وارد میدان می‌شود که افراد ندانسته در زمین او بازی می‌کنند لذا به هم زدن این کار دشمن در جهاد تبیین خیلی جایگاه مهمی دارد.

در جهاد تبیین واضح کردن حق و باطل و دفاع از جریان ارزشی خودمان بسیار مهم است، مردم کوفه وظیفه دفاع از نائب امام حسین علیه السلام، مسلم بن عقیل را داشتند و در هر زمانی باید از نائب امام  دفاع بشود.

بیان شبهات در منبر لازم نیست ولی جواب دادن به شبهات رایج جامعه در منبر بسیار مهم و لازم است، اگر در منبر حرف های خوبی به مردم گفته شود ولی به درد آنها نخورد به مردم خیانت شده است و باید مبانی فکری و جهان‌بینی مردم در منبر اصلاح شود.