نگرش جامعه باید نسبت به صفات خدا اصلاح شود
مینو اسدزندی، دکتری تخصصی مدیریت تحقیقات علوم پزشکی از دانشگاه بقیةالله و صاحب نظریه بینالمللی «قلب سلیم» در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم این رویداد را از منظر سلامت روح و روان مورد تحلیل قرار داد و گفت: حاصل 20 سال تحقیقی که در حوزه علم و دین انجام دادم، به دو نکته محوری و مهم در موضوع سلامت رسیدم: 1. ضرورت اتصال ما به بُعد ملکوتی 2. اصلاح نوع نگرش ما نسبت به خداوند.
وی افزود: دربارۀ مسئله اول باید عرض کنم که روح ما چون به عالم ملکوت ارتباط دارد و حیات جاودان دارد، باید تغذیه معنوی شود و اساساً انسان موجودی معنوی است که زندگی این دنیا را هم تجربه میکند. بنابراین آنچه که برای روح ما حیاتبخش است، اتصالش به عالم ملکوت است. وقتی متصل به عالم ملکوت باشیم، برای روح ما حیات و نشاط به ارمغان میآورد و مایه آرامش است، اما برعکس، هرچیزی که ما را از این عالم ملکوت جداکند، صدمهزننده است.
عضو هیئت مؤسس مرکز تحقیقات سلامت معنوی دانشگاه علوم پزشکی قم ادامه داد: طی سالهای اخیر دریافتم در معرفی خداوند به جای اینکه تأکید بر رحمانیت و رحیمیت او داشته باشیم و طبق سوره حمد، مالکیت او را ذیل این دو صفت معرفی کنیم، خداوند را با قاصم الجبارین و شدید العقاب و صفات جلالی شناساندیم. ما از طریق معرفی زیباییهای خالق در جامعه میتوانیم «دلبستگی ایمن» ایجاد کنیم، اما با دامن زدن بر صفات جلالی خداوند، یک دلبستگی غیر ایمن ایجاد کردیم و خود این مسئله، زمینهساز اضطراب شد؛ لذا وقتی من در ضمیر ناخودآگاهم خداوند اهل عقاب مینشیند، طاقت ابتلائات او را ندارم. ما باید به صورت جمعی حُسن ظن به خداوند را تقویت کنیم و در دینداری و تبلیغ دین و مناسک دین روی این موضوع تأکید کنیم. وقتی اینطور رفتار کنیم، به شادی و امنیت میرسیم. نه اضطراب از آینده داریم و نه از گذشته افسوس میخوریم. هرچند این نکته را باید مدنظر داشته باشیم که این کلام به این معنا نیست که از صفات جلالیه خداوند چشم بپوشیم بلکه طبق دعوت اهل بیت علیهمالسلام باید بین خوف و رجا باشیم؛ منظورمان این است که در منظر قرآن، صفات رحمانی خداوند همواره غلبه داشته است و این را در ادعیه اینطور میخوانیم «سَبَقَتْ رَحْمَتُکَ غَضَبَکَ»؛ یعنی رحمت تو بر غضبت سبقت گرفته است. ما نیز خدا را ابتدا با عطوفت و رحمانیتش بشناسانیم و این نوع معرفی، سبب جذب به دین است؛ خود خداوند درباره یکی از روشهای جذب مردم به دین مبین اسلام خطاب به پیامبرش میفرماید «وَ لَو كُنتَ فَظًّا غَلیظَ القَلبِ لَانفَضّوا مِن حَولِكَ»؛ یعنی اگر درشتخوی و سختدل بودی از اطرافت پراکنده میشدند.
به وسیلۀ دریای مهر امیرالمؤمنین وارد وادی مقدس میشویم
اسدزندی با طرح این سؤال که نقش بزرگداشتهایی مثل میهمانی 10 کیلومتری غدیر چیست، گفت: مثلاً در مراسم میهمانی غدیر نام امیرالمومنین علیهالسلام را در یادها زنده میکنیم. امیرالمؤمنینی که خود الگوی سلامت است و سبک زندگی دین را به ما نشان داد. وقتی یاد امیرالمؤمنین را زنده نگه دارم، آن وقت از طریق حب ایشان، به حب خدا نزدیک میشوم. به وسیله دریای مهر امیرالمؤمنین علیهالسلام به وادی عشق خدا وارد میشوم؛ در واقع ایشان ما را وارد وادی مقدس میکنند. زنده نگه داشتن یاد عترت و مقام عصمت عترت سبب حفظ دین میشود، دین هم که باشد، از اضطرابها و تشویشکاسته میشود.
ابراز احساسات ما نباید الزاماً با غم همراه باشد
وی با اشاره به اینکه گاهی هویت دینی در جامعه کمرنگ میشود، گفت: باید به عشق خداوندی بازگردیم. در باطن عقاید و معارف، احساسات را تقویت کنیم. این احساسات هم که الزاماً نباید با غم همراه باشد. ما به میزانی که شهادت داریم، ولادت هم داریم. این جشنهای اهل بیتی حمایت اجتماعی هم ایجاد میکند. وقتی در کنار افرادی که شادند، همصدا باشیم، احساس امنیت و حمایت و همدلی میکنیم. انسان احساس میکند در سپر امنیتی قرار گرفته و افراد مؤمنی از او محاظفت میکنند.
توسعۀ مناسک اهل بیتی جامعه را در تحکیم حب خدا تقویت میکند
اسدزندی افزود: ما موضوع دین را در یک تقسیمبندی در سه حوزه داریم: ادراکات اصول و عقاید و احکام که جنبۀ تعلیم و آموزش دارد و یک حیطه هم اجرای مناسک و اجرای آیینهای عبادی است. به نظرم آنچه که این دو را حیات میدهد و هستی اینها را شکل میدهد، خمیرمایۀ حب و عشق است. بنابراین دینداری را صرفاً در بعد ادراکات و آموزههای دینی و در بعد مناسک دینی نبینیم؛ باطن اینها عشق و محبت نسبت به خداوند است. اگر این دینداری ما را به یُحبّهُم و یُحبّونه نرساند، مسیر را اشتباه میرویم. امام صادق علیهالسلام فرمود هَل الدّین إلّا الحبّ؛ آیا دین جز حب است؟ توسعۀ مناسک اهل بیتی، جامعۀ ما را در تحکیم حب به خدا تقویت میکند. اگر امام معصوم واسطۀ من با خدا میشود، من نسبت به خودم احساس شفقت به خود میکنم. بر مبنای احسان و عفو و نیکوکاری و تعاون با دیگران برخورد میکنم.