از کمک به کسب رتبه‌های تک رقمی در کنکور تا اعطای كمک هزینه ازدواج به جوانان

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، روایت فعالیت‌های اجتماعی امامان محله، روایت‌هایی خواندنی، جذاب و درعین‌حال «واقعی» از تلاش و كوشش انسان‌های شریفی است كه به جای دشنام به تاریكی، برمی‌خیزند و به حد وسع و توان خودشان، چراغی بر سر راه دیگران می‌افروزند.

شاید اگر این روایت‌ها به‌درستی برای مخاطبان بیان شده بود، با بسیاری از حرف و حدیث‌هایی كه امروزه درباره فعالیت روحانیون بیان می‌شوند، روبه‌رو نبودیم.

حجت‌الاسلام مهدی دهقان‌نیری، امام پایگاه اجتماعی و مسئول رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی در سازمان تبلیغات اسلامی استان البرز است، ‌او با اطلاعاتی كه از مشكلات اجتماع داشت دست‌به‌كار شد تا در حد توان خود، مشكلات جامعه‌‌ را رفع كند.

وقتی مسئولان، متوجه تأثیر بالای فعالیت‌های او ازجمله برگزاری کارگاه‌های اشتغال‌زایی و محرومیت‌زدایی شدند، همراه او شده و با انجام این كار بود كه حال محله بهتر و بهتر شد.

با سر زبان افتادن فعالیت‌های حجت‌الاسلام دهقان‌نیری، كسانی كه مشكلی داشتند برای حل مشکل خود به مسجد مراجعه کردند و به این ترتیب، هر روز افراد بیشتری كه بعضی از آنها ظاهر و قیافه‌شان به مذهبی‌ها نمی‌خورد به مسجد آمدند و با امام محله ارتباط گرفتند.

طولی نكشید كه با كارهای روحانی محله، افراد زیادی مسجدی شده و حتی مسیر زندگی خودشان را تغییر دادند؛ شاید باوركردنی نباشد اما حتی چند نفر از افرادی که به‌عنوان ساقی و فروشنده مواد در محله شهره بودند، این کار را ترک کرده و مسیر زندگی‌شان عوض شد.

این امام محله از ابتدای فعالیتش، سعی در حل ریشه‌ای مسائل و موضوعات داشت و به این ترتیب با پای کار آوردن سپاه، کمیته امداد، بنیاد علوی و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) توانست چند کارگاه اشتغال‌زایی برپا كند.

وقتی همه پای كار آمدند

بعد از مدتی با پیگیری‌های صورت‌گرفته، تعداد امامان این منطقه از ۴ امام به ۲۴ امام افزایش یافت که با ۲۰ امام طرح ۳۱۳، این تعداد به ۴۴ امام محله رسید كه با اجرای برنامه‌های گسترده در منطقه، تغییر و تحولات زیادی رخ داد.

یکی از مهم‌ترین تغییرات، در منطقه حاشیه‌ای ملک‌آباد این شهرستان ایجاد شد؛ جایی كه با این فعالیت‌های جهادی، این منطقه با وجود محرومیت‌های مادی، به یکی از مجموعه‌های موفق تربیتی دانش‌آموزی استان تبدیل شد.

تأمین جهیزیه و کمک بلاعوض برای ۶۰ زوج

امامان محله موفق بسیاری در استان البرز و شهرستان كرج، به خدمت‌رسانی مشغول هستند، یکی از این امامان، حجت‌الاسلام رحمتی است که موفق به تأمین جهیزیه ۶۰ زوج و پرداخت وام بلاعوض و قرض‌الحسنه برای جوانان شده است. حالا با تلاش‌های او، جوانان بسیاری که روزی آرزوی شروع زندگی مشترک را در سر می‌پروراندند، تشکیل زندگی داده‌اند.

رتبه تک‌رقمی، نتیجه پیگیری امام محله

حجت‌الاسلام غیاثوند هم یكی دیگر از امامان محله جهادی و موفق استان است. روحانی شریفی كه با اطلاعاتی كه از مشكلات خانواده افراد معتاد و کارتن‌خواب داشت، به فکر حمایت از فرزندان این خانواده‌ها افتاد.

این روحانی فعال، برای حمایت از دانش‌آموزانی که والدین آنها در دام اعتیاد گرفتار شده بودند، در گام نخست، این دانش‌آموزان را شناسایی كرد و در گام بعدی به حمایت از آنها پرداخت؛ نتیجه شگفت‌انگیز بود، «۲ رتبه تک‌رقمی در کنکور». همچنین این امام، طرح زیارت اولی و آشنایی با زیارت را در محله اجرا کرد.

حجت‌الاسلام غیاثوند که در یكی از مناطق حاشیه‌ای استان فعالیت می‌کند، با کمک خیرین، ساخت خانه برای نیازمندان را پیگیری کرده و تاکنون موفق به ساخت ۴ واحد مسکونی برای خانواده‌های نیازمند شده است.

مسجدی می‌شوند

مسئول رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی اداره کل تبلیغات اسلامی استان البرز درباره اقدامات تربیتی‌ که در قالب کارهای جهادی در منطقه اجرا می‌شود، می‌گوید: «این اقدامات تأثیرات بسیار خوبی در منطقه داشته، تا جایی که افرادی که عقیده و ظاهر مسجدی نداشتند به‌سمت مسجد آمدند و مسجدی شدند».

استفاده از بازی و هنرشیوه ای جالب برای ترویج مفاهیم مذهبی در بین كودكان

حجت‌الاسلام محمدعلی شهبازی، روش خاص و جذابی برای آموزش مفاهیم دینی به كودكان دارد؛ روشی كه احساس خوبی را در قلب و روح آنها برمی‌انگیزد؛ استفاده از بازی و هنر.

این مدرس حوزه و دانشگاه طی سه دهه فعالیت، با طراحی بازی‌های متنوع و سرگرم‌کننده سعی كرده است تا مفاهیم دینی را به کودکان آموزش دهد.

او علاوه‌بر فعالیت در مهدكودك‌ها و مدارس، دوره‌های آموزشی متعددی را برای دیگر روحانیون، به‌منظور آموزش مهارت برقراری ارتباط با کودکان و آموزش مفاهیم دینی برگزار کرده است.

برای معرفی شیوه آموزشی این روحانی گفت‌وگویی با او انجام شده است كه خواندنی است.

سوال: مخاطب خاص شما كودكان هستند، برای رسانندن پیام‌های دینی، چطور با آنها ارتباط برقرار می‌كنید؟‌

اصلی‌ترین شیوه این است كه با مراجعه به مهدهای کودک و دبستان‌ها، سعی می‌كنم با كودكان ارتباطی خوب و صمیمی‌ برقرار كرده و بعد با زبان بازی و هنر، مفاهیم موردنظر را به آنها منتقل كنم، چراكه معتقدم آموزش مفاهیم دینی به کودکان اگر با زبان بازی باشد، اثرگذاری بیشتری دارد. کودکان روح لطیفی دارند و اگر بتوانیم از همین دوران، مفاهیم دینی را با زبان کودکانه به آنان آموزش دهیم، قطعاً مؤثر خواهد بود.

کودک به‌دلیل نزدیک بودن به مبدأ فطرت، از هر گونه زشتی و ناپاکی به دور است و زمینه بسیار مناسبی برای تربیت‌پذیری دارد.

آموزش مفاهیم دینی به كودكان باید چه وی‍ژگی‌هایی داشته باشد؟

در برخورد با کودک باید ویژگی‌های ذاتی او را در نظر گرفت. مهربانی، نوازش و انس با کودک، نقش مهمی در تربیت و شکوفایی استعدادهای نهفته او دارند.

رسول خدا (ص) در همنشینی با کودکان، خود را همسان آنان می‌پنداشت و با آنها سرگرم بازی می‌شد و به دیگران نیز سفارش می‌کرد: «مَن کانَ عِنْدَهُ صَبِیٌّ فَلْیَتَصابَّ لَهُ؛ کسی که نزد او کودکی است، باید کودکانه رفتار کند».

سوال: گاهی در اجتماع می‌شنویم كه اصلاً چه نیازی است كه به كودك مفاهیم دینی را آموزش بدهیم، صبر كنیم خودش بزرگ می‌شود و با این مفاهیم آشنا می‌شود. به نظر شما، این عقیده تا چه حد صحیح است؟

همان‌طور که اشاره کردم، اثرگذاری روی کودکان بیشتر است، یعنی به هر شکلی با افراد در سنین کودکی رفتار شود، در بزرگسالی همان نتیجه را خواهیم دید. به همین دلیل بنده تلاش می‌کنم با حضور در مهدهای کودک با بچه‌ها ارتباط برقرار کنم، حتی در جشن تکلیف دختران و پسران حاضر می‌شوم و سعی می‌کنم احکام نماز را با زبان خودشان آموزش دهم؛ به گونه‌ای که همواره در حین اجرای برنامه، لبخند بر لبان کودکان نقش می‌بندد.

سوال: به نظر شما، به‌عنوان فردی كه بیش از سه دهه در عرصه آموزش دینی كودكان فعالیت كرده است، اثرگذاری بر كودكان به چه عواملی بستگی دارد؟

اثرگذاری ما بر کودکان به مهارت ما برمی‌گردد. هر اندازه نیازهای این نسل را بهتر بشناسیم، بهتر می‌توانیم با آنان ارتباط برقرار کنیم و این ارتباط‌‌گیری می‌تواند زمینه اثرگذاری باشد. وقتی خودمان را در عالم کودکی قرار دهیم، انس و الفت با مخاطب برقرار می‌شود و در این صورت می‌توان مفاهیم دینی را به کودک آموزش داد.

در بسیاری از موارد، وقتی برای اجرای برنامه به مهدهای کودک مراجعه می‌کنم، مربیان از نحوه اجرای برنامه و علاقه کودکان در پاسخگویی به آنچه یاد گرفته‌اند، تعجب می کنند. نباید با سخنرانی‌های خسته‌کننده و بیان مطالبی که بچه‌ها از شنیدن آنها بی‌حوصله می‌شوند، با كودكان ارتباط برقرار کرد.

اهمیت بازی در تربیت به حدی است كه به‌جد معتقدم كه کودک، بسیاری از اصول ارزشمند اخلاقی و اجتماعی مثل کمک به دیگران، مشارکت، همدلی، بخشش، احترام گذاشتن، قناعت و... را هنگام بازی می‌آموزد. حتی می‌توان مفاهیم انتزاعی مثل «خدا»، «مرگ»، «قیامت» و «کیفر و پاداش اعمال» را در قالب بازی‌های نمایشی و داستان‌های کودکانه آموزش داد.

سوال: یعنی از دیدگاه شما، بازی تا این حد در تربیت كودكان اهمیت دارد كه حتی می‌توان مفاهیم بزرگ اخلاقی و دینی را هم با بازی به آنها آموخت؟

بله، واقعاً معتقدم كه مفاهیم دینی را می‌توان از طریق نقاشی، موسیقی، سرود و بازی‌های نمایشی به کودک آموخت؛ مثلاً وقتی كودك به تقلید از پدر و مادر، نماز می‌خواند، این عمل در نظرش یک بازی است. اگر والدین بعد از نماز با بوسیدن و در آغوش گرفتنش، این عمل را تقویت کنند، موجب می‌شود در آینده نزدیک، به‌آسانی از نماز خواندن استقبال کند.

معارف دینی هر اندازه با بازی به کودک آموزش داده شود، اثرگذاری بیشتری دارد، آموزش غیرمستقیم و همراه با بازی، نتیجه‌بخش‌تر است. باورتان می‌شود كه با یک بادکنک که هزینه‌ای هم ندارد می‌توان 50 نوع بازی انجام داد؟ البته به شرط آنكه مراحل ده‌گانه چگونه بگویم، چه بگویم، با چه ابزاری بگویم و ... در یک بازی مورد توجه قرار گیرد و حتی مربیان و معلمان ما نیز در حین تدریس به این نکات توجه کنند.

به خاطر داشته باشیم ارائه مطالب دینی با روش خاصی که جذابیت ویژه‎ای برای کودکان داشته باشد، بستر را برای مراحل بعدی که در مسجد، مدرسه یا دانشگاه انجام می‌شود فراهم می‌کند و این پی‌ریزی‎ها باید همراه با حلاوت و جذابیت دوران کودکی باشد.